ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, salı günü üç günlük bir ziyaret için Pekin’e inerek, sekiz yılın ardından Çin’i ziyaret eden ilk ulusal güvenlik danışmanı oldu.
South China Morning Post’a (SCMP) göre Sullivan’ın Çin ziyaretinin, ABD Başkanı Joe Biden ile Çinli mevkidaşı Xi Jinping arasında yeni bir zirve için zemin hazırladığı düşünülüyor.
Sullivan’ın gelişini teyit eden devlet televizyonu CCTV, ziyaretinin iki liderin kasım ayında San Francisco’da yaptıkları görüşmede varılan mutabakatın hayata geçirilmesi için “önemli bir adım” olduğunu söyledi.
Sullivan Pekin havaalanında Çin Dışişleri Bakanlığı Kuzey Amerika ve Okyanusya İşleri Dairesi Genel Müdürü Yang Tao ve ABD’nin Çin Büyükelçisi Nicholas Burns tarafından karşılandı.
Tayvan, Güney Çin Denizi ve fentanil krizi masada
CCTV’ye bağlı bir haber blogger’ı tarafından Weibo’da yayınlanan bir videoya göre Yang, ABD’li yetkili uçaktan indikten sonra Sullivan’la el sıkıştı ve kısa bir süre konuştu.
Sullivan seyahati sırasında Çinli mevkidaşı Wang Yi ile görüşmelerde bulunacak ve bu görüşme geçen yıldan bu yana ikili arasındaki beşinci görüşme olacak.
İkilinin Tayvan’dan Güney Çin Denizi’ne ve ABD’deki fentanil krizine kadar birçok çetrefilli ikili meseleyi ele alması bekleniyor. Çin’in Ukrayna savaşı için çift kullanımlı malların transferi yoluyla Rusya’nın savunma sanayisine verdiği iddia edilen desteğin de gündemde olması bekleniyor.
ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby pazartesi günü yaptığı açıklamada iki yetkili arasındaki görüşmelerin ikili ilişkilerin ele alınmasında büyük değer taşıdığını söyledi.
Kirby, “Bu ziyaret Wang ile Sayın Sullivan arasındaki beşinci toplantıdır. Ulusal güvenlik danışmanı ve direktör arasındaki kanal, iki ülke arasındaki rekabet ve gerilimin sorumlu bir şekilde yönetilmesinde önemli bir rol oynamıştır,” dedi.
Pekin, yeni yaptırımları gündeme getirecek
Çin dışişleri bakanlığı Wang’ın Çin’in Amerika’nın “keyfi önlemleri” olarak gördüğü konuyu gündeme getirmesinin beklendiğini söyledi. Washington, Çin’in yüksek teknoloji gelişimini ve üretimde “aşırı kapasite” iddialarını hedef alarak çeşitli Çinli şirketlere ve ürünlere gümrük vergileri, ihracat kontrolleri ve tek taraflı yaptırımlar uygulamıştı.
Cuma günü ABD ayrıca Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını “destekledikleri” iddiasıyla onlarca Çinli kuruluş ve kişiye yaptırım uyguladı.
Reuters’a göre, Sullivan’ın gelişi üzerine Çin’in Avrasya İşleri Özel Temsilcisi Li Hui, Ukrayna savaşı nedeniyle Çinli kuruluşlara uygulanan yaptırımların “yasadışı ve tek taraflı” olduğunu ve ABD’ye açık bir gönderme yaparak “gerçeklere dayanmadığını” söyledi.
Biden yönetimi Sullivan’ın gezisinin seçimlerle “çok yakından” ilişkilendirilmemesi gerektiğini söylerken, analistler kasım ayındaki anketin toplantı gündemindeki en önemli konulardan biri olacağını belirtti.
FT: Sullivan ve Yi, gizli diplomasi yürütüyor
25 Ağustos’ta yayınlanan bir haberde Financial Times, Sullivan ile Yi’nin aylardır gizli arka kapı diplomasisi yürüterek ABD ile Çin arasındaki gerilimi azaltmaya çalıştığını ileri sürmüştü.
Habere göre 10 Mayıs 2023’te Viyana’da düzenlenen ilk görüşme, bu toplantıların başlangıcıydı.
FT’ye göre gizli kanal, gerginliklerle dolu bir dönemde rakip süper güçler arasındaki ilişkilerin yönetilmesinde hayati bir rol oynadı.
Gerginliğin hayli arttığı bir dönemde arka kapı diplomasisi, yetkililerin her iki ülkenin de “yanlış hesaplama” riskini azaltmaya yardımcı olduğunu söylediği bir “amortisör” oldu.
Habere göre Viyana’nın seçilmesinin nedeni Washington ve Pekin’e eşit uzaklıkta olması ve yetkililerin fazla dikkat çekmeden buluşabilecekleri bir şehir olmasıydı.
