Avrupa Birliği’nin (AB) Belgrad-Priştine diyalogu Özel Temsilcisi Miroslav Lajçak, önümüzdeki hafta pazartesi günü Brüksel’de yapılacak toplantıda Sırbistan ile Kosova’nın ilişkilerin normalleştirilmesi konusunda Fransa ve Almanya’nın da desteklediği öneriyi kabul etmesini beklediklerini söyledi.
Avrupa Dış İlişkiler Servisi’nden yapılan açıklamada, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandr Vucic ve Kosova Başbakanı Albin Kurti’nin 27 Şubat’ta Brüksel’de düzenlenecek üst düzey siyasi toplantıya katılacaklarının teyit edildiği belirtilmişti.
Sırp Tanjug haber ajansına demeç veren Lajçak, “Pazartesi günü kabul edeceğimize inandığım bu plan her iki taraf için de bağlayıcı olacak. Bu geçici bir anlaşma değil; bundan sonra ilişkilerin kapsamlı bir şekilde normalleştirilmesi süreci devam edecek ve bu süreç Sırbistan ve Kosova’nın AB’ye girmesinden önce kapsamlı bir anlaşmanın imzalanmasıyla sona ermeli” dedi.
Lajcak, “Planı kabul ettiklerini resmen ve kamuoyuna açıklamalarını bekliyoruz” diye ekledi.
Brüksel, Kosova ile Sırbistan’ın AB üyeliği için süregelen ihtilaflar çözmelerini şart koşuyor. Belgrad, gerekli fasıllar üzerinde çalışan bir aday ülke ve Kosova da 20222’nin aralık ayında üyelik başvurusunda bulunmuştu.
Geçen yılın sonbahar aylarında Vucic, önerinin ardındaki Fransa ve Almanya’nın Belgrad’ın planı kabul etmesi halinde ‘hızlandırılmış katılım havucu salladıklarını’ belirtmişti.
Her iki taraf da baskı altında olsa taraflar arasındaki açmazlar varlığını sürdürüyor. Kosova için 2013’te imzalanan ve daha sonra Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen Sırp Belediyeler Birliği’nin kurulmasına ilişkin anlaşmanın uygulanmasının oldukça zor olduğu yorumları yapılıyor.
Lajçak, mahkemenin izin verebileceğini ve özellikle kurulamayacağını söylemediğini belirterek “Kosova Anayasa Mahkemesi’nin kararını neredeyse ezbere biliyorum ve bu kararda birliğin kurulması gerektiği ve hükümet tarafından çıkarılacak yasal düzenlemenin bu mahkemenin bulgularını dikkate alması gerektiği belirtiliyor” ifadelerini kullandı.
Kurti ise Kosova’da birden fazla azınlığın bulunması nedeniyle birliğin tek etnikli olarak kurulamayacağını kaydederek yapının oluşturulması ihtimalini dışlamamıştı.
Konuyla ilgili olarak Lajcak, “Kosova’nın çok etnikli olduğunu düşünüyorum, birlikten söz ediyoruz, tek bir tek etnikli belediye olduğunu düşünmüyorum, Kosova’nın kuzeyinde yaşayan Arnavutlar var, Avrupa modellerini uygulamak istiyoruz, Kosova’yı istemediği herhangi bir şeyi kabul etmeye zorlamak istemiyoruz, bu onun işlevselliğine ve yasal sistemine aykırıydı, bunu neden yapalım?” yorumunu yaptı.
Bunun yanı sıra Kurti, bu hafta Priştine’de düzenlediği basın toplantısında birliği kurulması gündeminin pazartesi günkü toplantının gündeminde olmadığını ifade etmişti. Vucic ise tam tersi yönde teminat vermişti.
Sırbistan için temel anlaşmazlık noktası Kosova’nın bağımsızlığının tanınması ya da AB, Avrupa Konseyi ya da BM gibi kurumlara üyeliğinin kabul edilmesi olarak öne çıkıyor.
