Brüksel’de Ortadoğu’da yükselen çatışma ortamını görüşmek üzere bir araya gelen AB liderleri, ‘ateşkes’ lafzını kullanmadan Gazze’deki ‘insani yardım için duraklama’ çağrısı yaptı.
Gazze’ye acil ihtiyaç duyulan insani yardımın ulaştırılması için çatışmalara nasıl ara verileceği konusunda günlerce süren tartışmaların ardından AB liderleri ‘insani koridorlar ve insani ihtiyaçlar için duraklama’ çağrısı üzerinde anlaştı.
İfadelerin tam olarak belirlenmesi amacıyla 5 saat süren görüşmelerin ardından AB liderleri, Hamas’ın saldırısını kınayan ve İsrail’in ‘uluslararası hukuka uygun olarak’ kendini savunma hakkını destekleyen nihai zirve sonuçları üzerinde anlaşmaya vardı.
AB liderleri, ‘insani yardım koridorları ve insani ihtiyaçlar için duraklamalar da dâhil olmak üzere gerekli tüm tedbirler yoluyla ihtiyaç sahiplerine sürekli, hızlı, güvenli ve engelsiz insani erişim ve yardım ulaştırılması’ çağrısında bulundular.
AB diplomatlarına göre bazı üye devletler, üçüncü taraflarca Hamas’a askeri malzeme sağlamak için kötüye kullanılabileceği endişesiyle koridorların insani yönünü vurgulamaya özen gösterdi. Fakat AB bildirisi, daha önce de tahmin edildiği üzere, Birleşmiş Milletler’in ateşkes taleplerini desteklemekten uzak.
AB diplomatları Perşembe günkü görüşmeler öncesinde yaptıkları açıklamada, ‘duraklamalar’ konusunda daha önce varılan uzlaşmanın, resmi bir ateşkesten ziyade, rehinelerin serbest bırakılması ya da yardım konvoyları gibi görevler için çatışmalara verilen ‘kısa araları’ işaret ettiğini söyledi.
İfadenin tam olarak nasıl kullanılacağına ilişkin tartışmalar, AB üye ülkelerinin geleneksel olarak İrlanda ve İspanya gibi ‘Filistin yanlısı’ üyeler ile Almanya ve Avusturya gibi İsrail’in ‘sadık destekçileri’ arasında bölünmüş olmasından kaynaklanıyor.
AB diplomatları, Almanya ve İsrail’in diğer destekçilerinin, nihai zirve bildirisinde İsrail’in ‘kendini savunma hakkına’ aykırı görülebilecek her türlü ifadeyi yumuşatmaya çalıştığını söyledi.
Scholz: İsrail’in hukuka bağlı kalacağından şüphem yok
Avusturya Şansölyesi Karl Nehammer görüşmelerden önce yaptığı açıklamada “Tüm ateşkes vb. fanteziler Hamas’ın eylemlerini sürdürme ve bu korkunç terörü devam ettirme kararlılığını güçlendiriyor,” iddiasında bulundu.
Alman mevkidaşı Olaf Scholz da İsrail ordusunun ‘uluslararası hukuktan kaynaklanan kurallara uyacağından’ emin olduğunu söyledi.
Brüksel’de gazetecilere konuşan Scholz, Gazzelilere insani yardımın ‘ilerletilmesi’, Hamas’ın elindeki rehinelerin serbest bırakılması ve çatışmaların tırmanmasının önlenmesinin önemini vurguladı.
Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ise, “Dünyada bazılarının bu koşulları kullanarak uluslararası toplumun bir bölümünü AB’ye saldırtmaya çalıştığını hissedebiliyoruz,” dedi.
Michel, Küresel Güney’deki mevkidaşlarına, AB’nin ‘çifte standartlara sahip olmayacağını, temel ilkelere sahip olduğunu, uluslararası hukuka, kurallara ve temel ilkelere dayalı bir dünyaya inandığını ve buna devam edeceğini, vazgeçmeyeceğini’ anlatmak için ‘aktif’ olduğunu söyledi.
AP milletvekillerinden ateşkes çağrısı
Öte yandan Avrupa Parlamentosu’nun 76 üyesi Perşembe günü Avrupa Komisyonu ve Avrupa Konseyi liderlerine bir mektup göndererek Gazze’de ‘insani yardım’ erişimine izin verecek şekilde ‘acil ateşkes’ sağlanması için çağrı yaptı.
Mektupta, “Gazze’de ortaya çıkan insani durumla ilgili olarak duyduğumuz büyük endişeyi ifade etmek üzere bu acil mektup aracılığıyla size sesleniyor ve bir felaketi önlemek üzere AB’nin acilen harekete geçmesi için sorumluluğunuza çağrıda bulunuyoruz,” denildi.
