AB’nin Ukrayna’ya destek konulu belirleyici liderler zirvesinin arifesinde, Başbakan Viktor Orbán’ın direnişini kırmak için Macaristan’a yönelik 10 milyar avroluk AB fonunun kilidini açması bekleniyor.
AB liderleri, 50 milyar avroluk mali yardım paketi, AB’ye katılım müzakerelerine ilişkin karar ve Ukrayna’ya verdikleri desteği yenilemeyi görüşmek üzere perşembe günü Brüksel’de bir araya gelecek.
Macaristan, her iki girişimi de veto etmekle tehdit ediyor. Orbán, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensk’inin savaş zamanı yönetiminin yolsuzlukla mücadele konusunda yeterince çaba göstermediğini ileri sürerek, Kiev’in üyeliğe yönelik çabasına ilkesel itirazlarda bulunduğunda ısrar ediyor. Budapeşte herhangi bir karar vermeden önce Kiev ile ilişkiler konusunda ‘stratejik tartışma’ talep ediyor.
Fakat pek çok AB diplomatı, Orbán’ın zirveyi ve genişleme konusundaki veto yetkisini, Macaristan’ın askıya alınan AB fon ödemelerini yeniden başlatması için Brüksel’e ‘şantaj yapmak’ amacıyla kullandığına inanıyor.
Orbán’ın siyasi direktörü Balazs Orbán 12 Aralık Salı günü Bloomberg’e yaptığı açıklamada, Brüksel’in hukukun üstünlüğüne ilişkin endişeler nedeniyle dondurulan tüm fonların blokesini kaldırmayı kabul etmesi halinde, hükümetinin Ukrayna ‘paket anlaşmasına’ ilişkin vetosunu geri çekmeye hazır olduğunu söyledi.
Direktör Orbán, “Macaristan’ın AB finansmanı ve Ukrayna’nın finansmanı iki ayrı konu. Fakat eğer AB, Ukrayna’nın finansmanının tashih edilmiş bir AB bütçesinden gelmesi konusunda ısrar ederse, o zaman iki konu birbiriyle bağlantılı hale gelir,” diye ekledi.
Budapeşte’den gelen yorumlar, Avrupa Komisyonu’nun, Budapeşte’nin AB’nin ‘yargı bağımsızlığ’ı konusundaki endişelerini gidermek için uyguladığı yargı reformları karşılığında 10 milyar avro tutarındaki AB fonunun blokesini kaldırmaya hazırlandığı bir dönemde geldi.
Avrupa Komisyonu ise bunun Orbán’ı zirve öncesinde ‘yatıştırmak’ için değil, Brüksel’in bazı endişelerine yanıt vermesi nedeniyle olduğunu savunacak. Dosya üzerinde çalışan AB yetkililerine göre fonların dondurulmasının kaldırılması bekleniyor.
Öte yandan bloke edilen fonların geri kalanının (yaklaşık 11,7 milyar avro) ‘insan haklarının korunması, kamu ihalelerinin dağıtılması ve ülkedeki akademik özgürlüklerin durumu’ ile ilgili sorunlar nedeniyle dondurulmuş durumda kalması bekleniyor.
