ABD yönetimi, Ukrayna’nın Rus doğalgazının transit geçişini sonlandırma kararını, Rusya’nın savaş finansmanına önemli bir darbe olarak değerlendirerek desteklediğini açıkladı.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Ukrayna yönetiminin Rus doğalgazının Avrupa’ya kendi toprakları üzerinden transit geçişini sonlandırma kararını desteklediklerini açıkladı.
Kirby, bu kararın Rusya’nın savaşı finanse etme kapasitesine “önemli bir darbe” vuracağını belirtti.
Kirby, “Bu karar Moskova’nın gaz satışından elde ettiği yıllık yaklaşık 6,5 milyar dolarlık gelirden mahrum kalmasına yol açacak,” değerlendirmesinde bulundu.
Ayrıca, transit geçişin durdurulmasının, Avrupa’nın Rus enerjisine bağımlılığını azaltma politikalarıyla uyumlu olduğunu vurguladı.
Kirby’ye göre, bu bağımlılık “defalarca bir baskı aracı olarak kullanıldı”, ancak Washington ve müttefikleri Avrupa ülkelerinin “kırılganlığını” azaltmayı başardı. Kirby, halihazırda Avrupa’ya yapılan gaz ithalatının yaklaşık yarısının ABD tarafından karşılandığını da sözlerine ekledi.
Gazprom ile Naftogaz arasında Rus doğalgazının Ukrayna üzerinden Batı ve Orta Avrupa’ya tedarikini öngören beş yıllık anlaşma 1 Ocak’ta sona erdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, anlaşmanın yenilenmesinin mümkün olmadığını kabul etti. Putin’e göre, Ukrayna tarafı “yılda yaklaşık 700-800 milyon dolar gelir elde etmesine rağmen” bu imkânı reddetti.
Putin, “Sorun değil, biz bunu atlatacağız, Gazprom bunu atlatacak,” diyerek, boru hattı tedariki yerine sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatını artıracaklarını söyledi.
Öte yandan Ukrayna Enerji Bakan Yardımcısı Nikolay Kolesnik, Rus gazının transit geçişinin sonlanmasının ardından Polonya ile birlikte Avrupa ülkelerine yakıt tedarikini sağlayacak Doğu Avrupa Gaz Merkezi’nin kurulması için çalışmalara başladıklarını açıkladı.
Kolesnik’e göre, Ukrayna’nın yeraltı gaz depolama tesisleri ve Polonya’nın LNG terminalleri, Rusya’dan gaz tedarik rotasının yerini alacak yeni bir iş modelinin temelini oluşturabilir.
Bu arada, Rus gazının transit geçişinin durmasının ardından ilk günlerde Avrupa’da doğalgaz fiyatları yüzde 5 artarak megavat-saat başına 50,27 avroya (bin metreküp başına yaklaşık 540 dolar) yükseldi.
Bloomberg‘e göre göre, Avrupa gaz fiyatları böylece Ekim 2023’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
