İsrail ve Hamas arasında 7 Ekim’de Hamas’ın beklenmedik operasyonu ile başlayan savaş bir ayı aşkın süredir devam ediyor. İsrail’in Gazze’ye yönelik hedef gözetmeyen saldırıları sürerken savaş sonrası Gazze Şeridi’nin yönetiminin kimde olacağı tartışılıyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hafta başında ABC’ye verdiği röportajda savaşın ardından Gazze’de “süresiz olarak güvenlik sorumluluğu rolünü” üstlenebileceklerini söylemiş bu açıklama “süresiz işgal” olarak yorumlanmıştı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise Gazze Şeridi ve Batı Şeria’nın Filistin Yönetimi altında birleşmesi gerektiğini açıklamıştı. G7 ülkelerinin dışişleri bakanlarıyla yapılan toplantının ardından Japonya’nın başkenti Tokyo’da konuya değinen Blinken, “Çatışmanın sonunda bir geçiş süreci ihtiyacı olabilir. Ancak Gazze ve Batı Şeria’daki yönetimde Filistin halkının odakta olması önemli. İsrail’in Gazze’yi işgal edemeyeceği de açık” ifadelerini kullandı.
Blinken’ın “geçiş süreci”ne ilişkin açıklamaları sorulan Beyaz Saray ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby, İsrail güçlerinin savaşın hemen ardından en azından bir süre güvenliği yönetmek üzere Gazze’de olacağını; ancak bunun “uzun vadeli bir çözüm olmaması gerektiğini’ söyledi.
ABD ve İsrail yetkililerinin yaptıkları açıklamalar Gazze’de savaştan sonra ne olacağı konusunda henüz net bir plan olmadığı gösteriyor. İki ülkenin hemfikir oldukları tek nokta ise Gazze’nin geleceğinde Hamas’ın olamayacağı.
“Bu hayalden vazgeçin”
Konuyla ilgili Hamas’ın üst düzey yöneticilerinden Usame Hamdan, Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta düzenlediği basın toplantısında “ABD Başkanı Joe Biden ve yönetimine diyoruz ki, saldırının ardından Gazze’yi yönetme hayalini düşünmekten vazgeçmelisiniz. Direniş ve halkımız galip gelecektir. Orta Doğu ve diğer yerlerdeki önceki derslerinizden ders alın” diye konuştu.
Hamas Sözcüsü Abdullatif Kanu da daha önce yaptığı açıklamada “Gazze’yi veya topraklarımızın bir kısmını yönetmek; halkımızın, Filistin’in özel meselesidir ve sahadaki hiçbir güç bu gerçeği değiştirmeyi veya kendi iradesini dayatmayı başaramaz” ifadesini kullanmıştı.
Filistin Devlet Başkanı Abbas ise İsrail işgal güçlerinin Gazze Şeridi’ni bölme planlarının kabul edilemez olduğunu ve Gazze’nin Filistin’in ayrılmaz bir parçası olduğunu söyledi.
“Senaryolar gerçekçi değil ve kabul edilemez”
İsrail ve ABD’nin savaş sonrası ilişkin planları bölge ülkelerinde de rahatsızlık yaratıyor. Özellikle de Blinken’ın savaş sonrası Ürdün ve Mısır başta olmak üzere bölge ülkelerine rol biçen planları tepki çekiyor. Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, savaşın ardından Arap veya başka güçler tarafından Gazze Şeridi’nin yönetilmesi konusunu konuşmayı reddettiklerini belirterek, “Bu yönde önerilen senaryolar gerçekçi değildir ve kabul edilemez” dedi.
Filistin halkına karşı yürütülen savaşın ve işlenen suçların durdurulması, bunun dışındaki konuların ancak o zaman konuşulabileceğini vurgulayan Safedi, Gazze Şeridi’nin tek başına konuşulacağı her türlü senaryoya karşı olduklarını vurguladı. Safedi, bu tür senaryolarla Gazze Şeridi’nin İsrail’in hedefi doğrultusunda işgal altındaki Batı Şeria’dan koparılabileceğini söyledi. Bunun da hem Filistin halkı hem Filistin davası açısından tehlikeli bir süreç olacağına dikkati çeken Safedi, Ürdün olarak Filistin meselesinin parçalanmadan ele alınmasının önemini vurguladı.
Filistin topraklarındaki şiddet ve savaşın tekrarlanmasıyla istikrarın sağlanmamasının temel sebebinin İsrail işgali olduğuna işaret eden Safedi, İsrail’in Hamas’ı bitirme yönündeki hedeflerine ilişkin ise şunları kaydetti: “Hamas bir fikirdir, fikir ise bitmez. Farklı bir durumu isteyenler de kapsamlı bir barışla Filistin halkının haklarını ve ihtiyaçlarını karşılamalıdır. Uluslararası toplumun bu yöndeki bir barışı sağlayarak Filistin devletini kurmaması durumunda ise her 5-6 yılda bir savaşa geri dönüş yapmış oluruz. Tüm dünyanın istediği güven ve istikrarı gören de olmayacak.”
“Şimdi şiddeti durdurma zamanı”
Tartışma Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia’ya da soruldu. Nebenzia, “Şimdi Gazze’nin geleceğini konuşma zamanı değil. Şimdi şiddeti durdurma ve çok büyük ölçekte öldürülen sivillerin hayatını kurtarma zamanı” diye konuştu. “Mevcut durumu kurtarmamız gerekir” diyen Nebenzia, henüz geleceği konuşmak için erken olduğuna işaret etti.
