ABD yaptırımları, Sırp NIS şirketinin işlerini zorlaştırıyor

Sırbistan’ın enerji devi NIS, Amerikan yaptırımlarının etkisiyle petrol alımında zorluklar yaşıyor. Şirketin eski müşterileri, yaptırımlar nedeniyle alternatif yakıt tedarikçileri arayışına girerken, NIS kısa vadeli spot piyasadan petrol alımı yaparak faaliyetlerini sürdürmeye çalışıyor. Gazprom’un kısmi kontrolündeki NIS, Sırbistan’ın enerji güvenliği için kritik bir öneme sahip.

Kaynakların Reuters ajansına aktardığına göre Sırp petrol şirketi NIS, beklenen ABD yaptırımları nedeniyle yurt dışındaki petrol tüccarlarından petrol satın almakta zorlanırken, ülke içindeki eski müşterileri alternatif yakıt tedarikçileri arayışına girdi.

NIS’in hisselerinin kontrolü Gazprom ve Gazpromneft’e ait ve bu, Rusya’nın Avrupa’da kalan son petrol varlıklarından biri.

Şirket, ülkenin tek petrol rafinerisini işletmesi nedeniyle Sırbistan’ın enerji güvenliği için büyük önem taşıyor.

ABD Hazine Bakanlığı’na bağlı Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi (OFAC), 10 Ocak’ta NIS AD Novi Sad’ı yaptırım listesine almış ve Gazprom Neft’e yatırımlarından çıkması için 45 gün süre tanımıştı.

Daha sonra bu süre, birbirini izleyen 30 günlük ertelemelerle uzatıldı.

İsmi belirtilmeyen petrol tüccarının aktardığına göre NIS, Sırbistan’ın benzin ve dizel yakıt tedarikinin yaklaşık yüzde 80’ini, uçak yakıtı ve mazotun ise yüzde 90’ından fazlasını sağlıyor.

NIS, internet sitesinde belirtildiği üzere, normalde uzun vadeli sözleşmelerle petrol satın alırken, 2025 yılı için açtığı ihaleyi iptal etti.

Reuters‘e konuşan iki kaynak, bunun yerine, şirketle hâlâ iş yapmaya istekli olan uluslararası ticaret evlerinden spot piyasadan kısa vadeli alımlar yaptığını belirtti.

NIS, Reuters‘e yaptığı açıklamada, “Şirket, faaliyetlerini yeni koşullara uyarlıyor,” dedi.

Öte yandan Kpler verilerine göre, NIS’in Hırvatistan’ın Omişal limanı üzerinden yaptığı petrol ithalatı, 2025’in başından bu yana ortalama günlük yaklaşık 28 bin varil oldu.

Şirketin petrolünün yüzde 80’i JANAF boru hattı ile bu limana geliyor.

İthalat, 2024’te günlük 40 bin varil ve 2023’te günlük 70 bin varil seviyesindeydi.

Avusturyalı OMV ve Yunan Eko yakıt tedarikçileri, artık NIS’ten alım yapmak yerine Sırbistan’daki perakende ağları için ana ulaşım yakıtlarını ithal ediyor.

Her iki şirket de ABD yaptırımları nedeniyle NIS’ten yakıt alımını durdurduklarını açıkladı.

NIS, Reuters‘e yaptığı açıklamada, “NIS, kurumsal müşteriler ve diğer petrol şirketleri gibi büyük alıcılara yönelik yükümlülükler de dahil olmak üzere tüm sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmeye hazır,” dedi ve Pançevo’daki petrol rafinerisinin normal şekilde çalıştığını da sözlerine ekledi.