Financial Times’ta (FT) yer alan habere göre, Fed ve Biden yönetimi yetkilileri, şirketlerin fiyat artışlarını pandemi öncesi seviyelere düşürme konusundaki isteksizliğinin enflasyonu soğutma çabalarını baltalama riski taşıdığından endişe duyuyor.
Fed’inbu yılki politika müzakerelerini oylayacak olan Richmond Fed başkanı Thomas Barkin, ‘perakendecilerin temel ev ürünleri üreticilerini ABD’li müşterilere aktarabilecekleri indirimler sunmaya zorlama yeteneklerini yeniden kazanıp kazanmadıklarını’ yakından inceliyor.
Barkin, salı günü FT’ye verdiği röportajda, “Covid’den önceki 30 yıl boyunca enflasyon o kadar aşağıdaydı ki, şirketler herhangi bir fiyatlandırma gücüne sahip olmadıklarını düşünmeye şartlanmıştı. Küreselleşme, elverişli bir demografi vardı. Kimse Home Depot’a [ev geliştirme perakendecisi] fiyat artışıyla girmek istemedi,” dedi.
Fakat Barkin’e göre şu anda ‘üreticiler’in eli daha kuvvetli. Ona göre perakendeciler, üreticileri daha fazla indirim yapmaya başlamaya teşvik etmeye çalışmak için zorluyor ama pazarlık güçleri Covid öncesine göre daha az çünkü tedarikçilerle navlun maliyetleri, işçilik maliyetleri, küreselleşmeden uzaklaşma konusunda hâlâ çok sayıda anlaşmazlık var.
Barkin, “Bu büyük perakendecilerin fiyat artışlarını sistemden çıkarması biraz zaman alacak,” iddiasında bulundu.
Örneğin ABD’nin en büyük tüketim malları üreticisi Procter & Gamble, ekim ayında yaptığı açıklamada ‘işgücü enflasyonunun tedarik zinciri boyunca ve maliyetlerinde devam ettiğini’ söyledi.
Richmond Fed ve Duke Üniversitesi’nin yaptığı araştırma, şirketlerin neredeyse yüzde 60’ının bu yıl fiyatları 2020’den önce yaptıklarından daha fazla artırmayı planladığını gösterdi.
Barkin, tüketicilerin bu fiyat artışlarına satın alımları azaltarak yanıt verip vermediğini izliyor. Eğer tüketiciler harcamaya devam ederlerse, mevcut 23 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25 ile yüzde 5,5 arasındaki faiz oranlarını düşürmeye başlama konusunda daha isteksiz olacak.
Öte yandan perakendeciler, tüketiciye sundukları kendi marka ürün yelpazesini genişleterek güçlerinin bir kısmını geri kazanmayı başarıyorlar.
ABD’nin mega perakendecisi Walmart, son mali raporunda enflasyonun daha normal seviyelere döndüğünü gördüğünü söyledi. 2021’de fiyatlarını 1 dolardan 1,25 dolara yükselttiğinde manşetlere çıkan indirim zinciri Dollar Tree, sınırlı sayıda üründe 1 dolarlık satışa yeniden başladı.
FT Michigan Ross anketi ise seçmenlerin yarısından fazlasının Biden yönetiminde iktisadi olarak daha da kötüleştiklerine inandığını gösterdi. Ankete katılanların yüzde 40’ından fazlası, Demokrat politikaları fiyatların hâlâ artmasının üç ana nedeninden biri olarak görüyor ve ankete katılanların yüzde 57’si büyük şirketlerin yüksek enflasyondan yararlandığına inanıyor.
