Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen 13 Eylül Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Çin’in elektrikli araçlara (EV) yönelik sübvansiyonlarına ilişkin bir soruşturma başlatıldığını ve bunun dokuz ay içinde Çin’den gelen EV’lere telafi edici vergi uygulanmasına yol açabileceğini duyurdu.
Leyen Çarşamba günü yaptığı ‘Avrupa Birliği’nin Durumu’ konuşmasında, “Küresel pazarlar şu anda daha ucuz Çin elektrikli otomobilleriyle dolup taşıyor ve bunların fiyatları büyük devlet sübvansiyonlarıyla yapay olarak düşük tutuluyor,” dedi ve bunun Avrupa pazarını bozduğunu iddia etti.
Bir AB yetkilisine göre, Çinli elektrikli otomobil üreticileri Avrupa elektrikli araç pazarındaki paylarını hızla artırıyor. AB yetkilisi, 2022 yılında AB elektrikli araç pazarının %8’ine ulaşan Çinli markaların 2025 yılına kadar %15’lik bir pazar payına ulaşmasını bekliyor.
Soruşturmada ‘Fransız parmağı var’ iddiası
EURACTIV’in haberinde görüşlerine yer verdiği yetkiliye göre, Çin’in sağladığı sübvansiyonlar sayesinde Çinli markalar elektrikli araçlarını Avrupalı markalara kıyasla %20 daha düşük fiyatlarla sunabiliyor.
Son beş yıla ait aylık ticaret verileri, Çin’in AB’ye elektrikli araç ihracatında hızlı bir artış olduğunu, diğer yöndeki ticaretin ise çok durgun kaldığını gösteriyor.
Von der Leyen, Komisyon’un Çin’in elektrikli araç sübvansiyonlarına ilişkin bir soruşturma başlatacağını duyurdu. Bu tür soruşturmalar genellikle Komisyon’un bunları destekleyecek yeterli kanıt olduğundan emin olması halinde başlatılıyor.
Bir Avrupa Komisyonu sözcüsüne göre, soruşturma ‘resen’ başlatıldı, yani Komisyon bir üye devlet ya da Avrupalı bir şirket tarafından yapılan resmi bir talebe karşılık olarak soruşturmayı başlatmadı. Fakat Fransız hükümetinin geçtiğimiz haftalar ve aylar boyunca böyle bir adım atılması için bastırdığı bildiriliyor.
Süreç nasıl ilerleyecek?
AB’nin sübvansiyon karşıtı düzenlemesine dayanan bu tip bir soruşturma soruşturma genellikle 13 ay sürüyor. Bu süre zarfında Avrupa Komisyonu, etkilenen şirketlerin yanı sıra Çin hükümetinden de konuyla ilgili bilgi vermesini isteyecek.
Soruşturma başladıktan sonra Komisyon’un geçici bulgularını açıklaması ve uygulamaya karar verdiği geçici tedbirleri yayınlaması için dokuz aya kadar süresi var. En geç dört ay sonra Komisyon’un almak istediği kesin tedbirleri yayınlaması gerekecek.
Bu tedbirlerin, AB şirketlerinin Çin sübvansiyonları nedeniyle uğradığı düşünülen zarar temelinde hesaplanan telafi edici vergiler şeklinde olacağı belirtiliyor. Komisyon’un şu anda Çin ve Avrupa elektrikli otomobilleri arasındaki fiyat farkını yaklaşık %20 olarak tahmin ettiği göz önüne alındığında, bu, gelecekteki bir telafi edici verginin ne kadar yüksek olabileceğinin ilk göstergesi olabilir.
AB içindeki tepkiler karışık
Renault, Volkswagen ve Jaguar Land Rover gibi otomobil üreticilerini temsil eden Brüksel merkezli otomotiv lobi grubu ACEA, kararı olumlu karşıladı.
ACEA, Avrupa Komisyonu’nun sektörün karşı karşıya olduğu ‘çarpık rekabeti’ fark ettiğine dair ‘olumlu bir sinyal’ olarak değerlendirdi.
Alman otomobil üreticilerinin temsil eden VDA ise temkinli. Grup, ‘Çin’den gelebilecek olası karşı tepkilerin de dikkate alınması gerektiği’ uyarısında bulunarak daha ölçülü bir ton benimsedi.
Çin’in kendi ticari kısıtlamalarıyla misilleme yapma ihtimali, Çin pazarı ile en yüksek ilişkisi olan Alman endüstrisini etkileyebilir.
Çin’den sert tepki
AB’deki Çin Ticaret Odası, Çinli elektrikli araç üreticilerinin artan pazar payının, Komisyon başkanının ima ettiği gibi devlet sübvansiyonlarından değil, iç ve dış pazarda geliştirdikleri ‘önemli bir endüstriyel üstünlükten’ kaynaklandığını savunarak duyuruya ‘güçlü endişelerini ve muhalefetini’ dile getirdi.
Çin Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada ise, soruşturmanın ‘AB de dahil olmak üzere küresel otomotiv endüstrisini ve tedarik zincirini ciddi şekilde bozacak ve çarpıtacak ve Çin-AB ekonomik ve ticari ilişkileri üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olacak çıplak bir korumacı eylem’ olduğu belirtildi.
Bakanlık, “Çin, AB’nin korumacı eğilimlerine ve takip eden eylemlerine yakından dikkat edecek ve Çinli şirketlerin meşru haklarını ve çıkarlarını sıkı bir şekilde koruyacaktır,” dedi.
