ABD’li üst düzey bir general, Peru’da Çin tarafından inşa edilen bir mega limanın Pekin donanması tarafından kullanılabileceğini söyledi ve Latin Amerika’daki “Kuşak ve Yol” projelerinin ABD’ye yönelik güvenlik risklerinin altını çizdi.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in kasım ayı ortasında bir zirve için Peru’yu ziyaret ettiğinde Pasifik kıyısındaki 1.3 milyar dolarlık Chancay limanının açılışını yapması beklenirken, ABD güvenlik yetkilileri arasında tesisin büyüklüğü, derinliği ve stratejik konumunun Çin savaş gemilerine ev sahipliği yapmaya uygun olduğuna dair endişeler artıyor.
Limanı yerel bir küçük ortakla birlikte inşa eden Çinli Cosco Shipping, Peru’nun münhasır statüsüne itiraz eden bir davayı düşürmesinin ardından açıldığında tek işletmeci olacak.
Latin Amerika ve Karayipler’i kapsayan ABD Güney Komutanlığı’nın görevden ayrılan başkanı General Laura Richardson, “Çift kullanımlı bir tesis olarak kullanılabilir, burası bir derin su limanı” dedi. “[Donanma] bunu kullanabilir, kesinlikle … bu sadece Latin Amerika’da değil, başka yerlerde de oynandığını gördüğümüz bir oyun kitabı” diye ekledi.
Yirmi iki Latin Amerika ve Karayip ülkesi, Xi’nin yurtdışında altyapı inşa etmeye yönelik en önemli projesi olan Pekin’ in Kuşak ve Yol Girişimi’ne imza attı ve Çin bir zamanlar ABD’nin “arka bahçesi” olarak nitelendirilen bölgedeki ayak izini genişletti.
Çin şu anda Güney Amerika’nın en büyük ticaret ortağı ve kritik madenler, ulaşım ve enerji projelerinde önemli bir yatırımcı.
Richardson Financial Times’a verdiği demeçte, “Bu projelere sahip olan tüm ülkelere bakarsanız, bunların küresel ticaret için stratejik konumlar ya da deniz iletişim hatları etrafında olduğunu görürsünüz” dedi.
Black Hawk helikopterleri uçurmuş ve Afganistan’da görev yapmış dört yıldızlı bir general olan Richardson, 7 Kasım’da sona erecek olan Miami merkezli Güney Komutanlığı’ndaki üç yıllık görevi sırasında bölgedeki Çin ve Rusya güvenlik tehditlerine karşı sık sık uyarılarda bulundu.
Richardson nisan ayında, Çin’in Antarktika’yı beslemek için bir liman inşa etmeyi önerdiği Arjantin’in en güneydeki şehri Ushuaia’yı ziyaret etti. Arjantin medyasının Washington’dan gelen güçlü lobi faaliyetlerini aktarmasının ardından Buenos Aires bunun yerine ABD öncülüğünde bir tesisi tercih etti ve Çin’in Río Grande’de kıyıdan 200 km yukarıda çok kullanımlı bir liman planını rafa kaldırdı.
Richardson, Macellan Boğazı ve Drake Geçidi’ne yakın stratejik konumu nedeniyle Ushuaia’daki Çin önerisi konusunda “kesinlikle endişeli” olduğunu söyledi.
Pekin, Washington’un Latin Amerika’da hegemonya ve jeopolitik avantaj arayışı olarak adlandırdığı yaklaşımın aksine, karşılıklı yarar taahhüdünün denizaşırı projelerinin temel taşı olduğunda ısrar ediyor.
