Alman İş Dünyası Enstitüsü tarafından 2.200’den fazla şirketle yapılan bir ankete göre, şirketlerin sadece yüzde 23’ü 2024 için olumlu bir görünüme sahipken, yüzde 35’i olumsuz beklentilere sahip.
İş dünyasının beklentileri, enerji fiyat şokları, yüksek enflasyon ve enerji sıkıntısı riskiyle karakterize edilen 2022 sonbaharındaki seviyesine gerilemiş görünüyor.
IW ekonomik araştırmalar başkanı Michael Grömling liderliğindeki araştırmacılar, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından enerji fiyatlarındaki keskin yükseliş, buna bağlı olarak fiyatlardaki genel artış, jeopolitik belirsizlikler ve küresel ekonomideki önemli yavaşlama, bu ülkedeki ekonomik durgunluğu açıklıyor,” diyorlar.
Her beş şirketten sadece biri önümüzdeki yıl çalışan sayısını artırmayı beklerken, yüzde 35’i işten çıkarma öngörüyor. Bu durumun, Almanya’da işgücü piyasasında uzun süredir devam eden canlılığın şimdilik sona erdiğine işaret ettiği belirtiliyor.
Şirketlerin sadece yüzde 27’si 2023’e kıyasla daha yüksek yatırım harcaması planlarken, yüzde 36’sı daha düşük bütçeler planlıyor. IW, “Yatırımlardaki düşüş 2024’te de aşılamayacak,” sonucuna varıyor.
Anket ayrıca Almanya’daki inşaat ve sanayi krizinin devam edeceğine işaret ediyor. Sanayi şirketlerinin yüzde 25’i 2024 yılında üretimin artmasını beklerken, yüzde 38’i düşüş öngörüyor. İnşaat şirketlerinin yüzde 54’ü üretimde düşüş beklerken, sadece yüzde 13’ü artış bekliyor.
Buna karşılık, hizmet sektörünün iş beklentileri dengeli: yüzde 26’sı işlerin iyileşmesini, yüzde 27’si ise kötüleşmesini bekliyor.
Ifo anketi de imalat sanayisinde yatırım azlığına dikkat çekiyor
Bir başka anket de Münih merkezli Ifo Enstitüsü tarafından yapıldı. Ifo, 5.000 işletmenin yanıtlarına dayanarak pazartesi günü yayınladığı karşılaştırmalı ankette, işletmelerin yatırım planlarını önemli ölçüde azalttıklarını tespit ettiğini açıkladı.
Enstitünün net yatırım planları endeksi, son anketini gerçekleştirdiği Mart ayında 14.7 iken, Kasım ayının ilk üç haftasında yapılan ankette 2.2’ye düştü. Gelecek yıl için yatırımlarını artırmayı planlayan şirketlerin yüzdesi ile azaltmayı planlayanların yüzdesi arasındaki farkı ölçen endeks daha da düşerek 1.2’ye geriledi.
Ifo’dan Lara Zarges, “Yatırım ortamı gözle görülür biçimde kötüleşti. Bu durum artan finansman maliyetleri, zayıf talep ve ekonomik politika belirsizliğinin bir sonucudur,” dedi.
Yatırım planlarındaki en büyük düşüş, yatırım endeksinin Mart ayındaki 21.4 seviyesinden son çalışmada 6.8’e düştüğü imalat sektöründe görüldü. Bu sektör içinde, kimya üreticileri gibi enerji yoğun sanayi gruplarında daha da büyük düşüşler kaydedildi ve bu grupların bu yıl sermaye harcamalarını keskin bir şekilde azaltacaklarına işaret edildi.
Araştırma grubu Prognos’un Bavyera işverenler birliği VBW için yaptığı yeni bir çalışmaya göre, Almanya’da endüstriyel enerji fiyatları ABD ve Çin’dekinin iki katı.
Ifo’ya göre perakendeciler de bu yıl ve gelecek yıl için negatife dönen yatırım planlarında ciddi kesintilere gideceklerinin sinyalini verdi. Buna karşın otomotiv üreticileri yatırımlarını yüksek seviyede tutmayı hedeflediklerini söyledi.
Yatırımlar 2022’de toparlandı ama kaçış eğilimi sürüyor
Dünya Bankası’nın gayrisafi sabit sermaye oluşumunun GSYİH’ye oranını gösteren rakamlarına göre Almanya’da yatırımlar son yıllarda toparlandı. 2009’da yüzde 19 olan gayrisafi sabit sermaye oluşumunun GSYİH’ye oranı geçen yıl yüzde 23’e yükselerek AB ortalamasını yakaladı.
Fakat danışmanlık şirketi Deloitte ve iş dünyası lobi grubu BDI tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, giderek artan sayıda Alman şirketi, özellikle enerji yoğun üreticiler olmak üzere, faaliyetlerinin bir kısmını yurtdışına kaydırmayı planlıyor.
Geçen ay her biri 50 milyon avronun üzerinde ciroya sahip 100 Alman şirketiyle yapılan anket, şirketlerin üçte birinin değer zincirlerinin bir kısmını kendi ülkelerinin dışına taşımayı planladığını ya da düşündüğünü ortaya koydu. Şirketlerin neredeyse yüzde 60’ı faaliyetlerini yurtdışına taşımanın ana nedeninin güvenlik ve enerji maliyeti olduğunu söyledi.
