Almanya’nın doğu eyaletleri Saksonya ve Thüringen’de yapılan seçimler, Almanya için Alternatif’in (AfD) yükselişini bir kez daha teyit etti.
Çıkış anketlerine göre AfD 1 Eylül Pazar günü Almanya’nın doğusundaki Thüringen eyaletinde yapılan eyalet seçimlerini %30,5 oy oranıyla kazanarak partinin bir eyalet seçimindeki ilk galibiyetini elde etti.
Almanya’nın doğusundaki Saksonya ve Thüringen eyaletlerinde yaklaşık beş milyon kişi yeni eyalet parlamentoları için oy kullanma hakkına sahipti.
Daha küçük bir eyalet olan Thüringen’de AfD oyların %30,5’ini alarak Almanya tarihine geçerken, ana muhalefetteki Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) oyların %24,5’ini alarak ikinci oldu.
Die Linke’den (Sol Parti) ayrılan isimlerin kurduğu yeni sol parti Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) önemli bir başarı elde ederek %16 ile üçüncü sırada yer aldı.
Şimdiye kadar Sosyal Demokratlar ve Yeşiller ile birlikte bir azınlık hükümetinde yer alan görevdeki eyalet başbakanı Bodo Ramelow’un Sol Parti’si, 2019’daki bir önceki seçime kıyasla oy oranının yarısından fazlasını kaybederek bu kez oyların yalnızca %12,5’ine ulaştı.
Bu arada, Şansölye Olaf Scholz’un SPD’si %7 oy alırken, ulusal koalisyon ortakları Yeşiller ve liberal FDP bir sonraki eyalet parlamentosunda temsil edilmek için yeterli oyu alamadı.
Thüringen’de seçimlere katılım %70’in üzerindeydi.
Saksonya’da sağ AfD ve CDU’da konsolide oldu
Alman Demokratik Cumhuriyeti’nin ilhakından bu yana yapılan önceki eyalet seçimleriyle kıyaslandığında Saksonya’da seçime katılım rekor seviyelere ulaştı.
Eyalette seçmenlerin %74,4’ünün katılımıyla, seçmenlerin %72,8’inin sandık başına gittiği 1990 yılındaki rekorun üzerine çıkıldı.
Kamu yayıncısı ARD’ye göre Saksonya’da, görevdeki eyalet başbakanı Michael Kretschmer’in CDU’su %31,5 oyla, %30 oy alan AfD’nin önünde az bir farkla zafer kazandı.
BSW de Saksonya’da oyların %12’sini kazanarak üçüncü sıraya yerleşti.
Kretschmer şu ana kadar, sırasıyla %5,5 ve %8,5 oy alan Yeşiller ve SPD ile koalisyon içinde hükümet etti ve her ikisi de bir sonraki eyalet parlamentosuna girmeyi başardı.
AfD lideri Weidel: Seçmenler AfD-CDU koalisyonu istiyor
Seçim sonuçları belli olduktan sonra ZDF’ye konuşan AfD Eş Başkanı Alice Weidel, seçmenlerin bir AfD-CDU koalisyonundan yana oy kullandığını savundu.
AfD olmadan eyalet hükümetlerinde istikrarlı bir hükümet olamayacağına işaret eden Weidel, federal hükümetteki trafik lambası koalisyonunu oluşturan partilerin cezalandırıldığını söyledi.
Partinin diğer eş başkanı Tino Chrupalla da ZDF’ye verdiği demeçte, Saksonya’da olduğu gibi Thüringen’de de bir politika değişikliği olması gerektiği yönünde seçmen iradesi oluştuğunu söyledi ve Thüringen’de hükümet etmek için açık bir yetki bulunduğunu belirtti.
Chrupalla, “AfD tüm partilerle konuşmaya istekli ve diğerleri AfD’ye karşı sözde güvenlik duvarının hâlâ geçerli olup olmadığını düşünmeli,” dedi.
AfD’li Höcke diğer partilerle görüşmeye başlayacak
Thüringen’de AfD’nin lideri Björn Höcke ise ARD’ye konuştu ve “Biz bir numaralı halk partisiyiz,” dedi. Tarihi bir sonuçtan söz eden Höcke, diğer partilerle hükümete katılım konusunda görüşmeler yapmaya başlayacağını da sözlerine ekledi.
Höcke, seçimden sonra en güçlü partinin halkı görüşmelere davet etmesinin iyi bir parlamento geleneği olduğunu söyledi ve “Biz hükümet sorumluluğunu üstlenmeye hazırız,” dedi.
Höcke Thüringen’de kendi seçim bölgesini kazanamadı. Greiz II seçim bölgesindeki eyalet seçim yetkilisine göre, eyalet parlamentosu için doğrudan yetki mücadelesinde Höcke, CDU adayı Christian Tischner tarafından yenilgiye uğratıldı. Höcke oyların %38,9’unu, Tischner ise %43’ünü aldı.
Höcke, beş yıl önce Thüringen’in Katolik ağırlıklı Eichsfeld bölgesinde yapılan eyalet seçimlerinde CDU’ya kaybettikten sonra uzun süredir gelecek vaat eden bir seçim bölgesi arıyordu.
CDU Thüringen’de AfD, Yeşiller ve Sol ile işbirliğini reddetmişti
Thüringen’de %23,7 oy oranı ile ikinci olan CDU’nun liste başı adayı Mario Voigt, kendisini Sol Partili eyalet başbakanı Bodo Ramelow’un azınlık koalisyonuna açık bir alternatif olarak sunmuş olsa da eyaletteki memnuniyetsizlikten faydalanmakta zorlandı.
Voigt seçim kampanyasını Höcke ile kendisi arasında bir “düello” şeklinde kurguladı ve kendisini Höcke ya da Ramelow gibi Batı Alman kökenlilerin aksine Thüringen kökenli bir siyasetçi olarak sundu.
Voigt, AfD’nin yanı sıra Sol ve Yeşiller ile işbirliğini kategorik olarak reddetti.
Voigt akşamın erken saatlerinde destekçilerine CDU’nun “siyasi merkezdeki en güçlü güç” olarak geri döndüğünü söyledi.
Voigt de partisinin hükümet etme yetkisine sahip olduğunu düşünüyor. Erfurt’ta yaptığı açıklamada, “CDU olarak biz de bunu CDU liderliğinde siyasi değişim için bir fırsat olarak görüyoruz,” dedi.
Sol Partili başbakan hükümeti CDU’nun kurmasını istiyor
Thüringen Başbakanı Ramelow ARD televizyonunda AfD ile ilgili olarak, “Ben faşizmin normalleşmesine karşı mücadele ediyorum,” dedi.
Ramelow, seçim kampanyasında CDU ya da BSW’ye karşı değil, AfD’ye karşı mücadele etmişti. Şimdi ise CDU’nun liste başı adayı Voigt’un hükümet etme görevini üstlendiğini düşünüyor.
Ramelow, “Demokratik yelpazeden kim en çok oyu alırsa görüşmeleri o başlatmalı, onları davet etmeli,” dedi.
Sol Partili siyasetçi, Başbakan olarak kendi pozisyonunu kaybedeceği öngörüsüyle ilgili olarak da, “Siyasi bir makamın sınırlı bir süre için verilmesiyle ilgili bir sorunum yok,” ifadelerini kullandı.
Wagenknecht’ten CDU ve SPD’ye yeşil ışık
AfD’nin yanı sıra Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) da bu seçimin en büyük kazananlarından biri.
Eski Sol Partili Katja Wolf’u Thüringen’de liste başı adayı olarak gösteren BSW, %15,6 oy alarak Erfurt’taki eyalet parlamentosuna girmeyi başardı.
Seçim kampanyasında BSW, Ukrayna’ya silah sevkiyatını eleştirmek ve Rusya ile müzakere çağrısı yapmak gibi federal siyasete ilişkin konularla puan topladı.
Bununla birlikte, göçü sınırlandırma ve sosyal güvenlik lehindeki tutumları da birçok seçmenin dikkatini çekti.
Partinin lideri Sahra Wagenknecht ARD televizyonuna verdiği demeçte, “[Saksonya’da] CDU ile birlikte iyi bir hükümet kuracağımızı umuyoruz, muhtemelen SPD ile de. Umarım bu işe yarar,” dedi.
BSW lideri, Thüringen’de de benzer bir koalisyonun düşünülebileceğini söyledi.
Öte yandan Wagenknecht, Thüringen’de AfD ile koalisyonu açıkça reddetti ve AfD’nin eyalet lideri Björn Höcke ile “birlikte çalışamayacaklarını” vurguladı.
Bununla birlikte, BSW’nin resmi X hesabından yapılan açıklamada, “Halk için somut iyileştirmelere ek olarak, Ukrayna savaşında diplomasiye bağlılık ve ABD’nin orta menzilli füzelerinin konuşlandırılmasına hayır demek olası koalisyonlar için şarttır. Biz sadece çoğunluk tedarikçisi olarak mevcut değiliz. Bu durum geçerliliğini korumaktadır,” denildi.
CDU, BSW ile ilişki kurmaya açık
CDU Genel Sekreteri Carsten Linnemann, partisinin Thüringen ve Saksonya’daki seçimlerde elde ettiği sonucu bir başarı olarak görüyor. ARD’ye konuşan Linnemann CDU’nun “gerçek bir halk partisi” olduğunu söyledi; trafik ışığı partilerinin cezalandırıldığını ve AfD sonucunun aldatıcı olduğunu savudu.
Linnemann CDU’nun AfD ile koalisyon kurmayacağını vurguladı. CDU ve BSW arasındaki olası ittifaklar konusunda ise bunun federal eyaletlerde CDU’nun iki lider adayı Kretschmer ve Voigt tarafından kararlaştırılacağını söyledi.
CDU parlamento grubu başkan yardımcısı Jens Spahn, CDU’nun BSW ile eyalet düzeyinde birlikte çalışmasının mümkün olduğuna inanıyor. Spahn, Thüringen’deki BSW’nin öncelikle eyalet siyasetine odaklanmak istediğine ikna olmuş durumda.
