Almanya Federal Çalışma Ofisi’nin rakamlarına göre, 2019 baharında tüm zamanların en düşük seviyesi olan yüzde 4,9’u gördükten sonra, Avro bölgesinin en büyük ekonomisindeki işsizlik oranı yüzde 6’ya yükseldi.
Bu oran hala Avro bölgesi ortalamasının altında ve 21. yüzyılın başlarında görülen oranların yarısından az olsa da, işgücü piyasasının durumunun resmi oranın gösterdiğinden daha kötü olduğunu düşünenler var.
Financial Times’ta (FT) yer alan habere göre uzmanlar, rakamların yüksek vasıflı ve iyi ücretli imalat işlerindeki düşüşü maskelediği ve sanayi devlerinin yüksek enerji fiyatları, azalan ihracat ve teknolojik değişimle başa çıkmaya çalışırken daha fazla sorunla karşılaşacağı konusunda uyarıyorlar.
Hollanda bankası ING’nin baş ekonomisti Carsten Brzeski, ülkenin bir zamanlar canlı olan işgücü piyasasının “bin kesikli ölümden” muzdarip olduğunu söyledi ve politikacılar ve daha geniş kamuoyu için “jetonun henüz düşmediğini” ekledi.
Almanya’da işsizlik oranları 1990’lı yılların sonunda ve 2008 krizinin öncesinde yüzde 12’lere kadar çıkmıştı.
Fakat Federal İstatistik Ofisi’nin hesaplamaları, çalışan toplam kişi sayısının 46 milyonun üzerine çıkarak rekor seviyeye ulaştığını gösteriyor.
Otomotiv sektöründe yaprak dökümü yaşanabilir
Almanya hâlâ çok sayıda düşük ücretli istihdam yaratırken, ülkenin hayati önem taşıyan 564 milyar avroluk otomobil endüstrisi, benzinle çalışanlar kadar karmaşık mühendislik ya da işgücü gerektirmeyen bataryalı arabalara geçişte ayakta kalmak için çabalıyor.
Pazartesi günü VW CEO’su Oliver Blume, şirketin 2029 yılına kadar işten çıkarma yapmama sözünden geri adım atmayı planladığını açıklamıştı.
Almanya’daki fabrikaların kapatılması da düşünülüyor ki bu şirketin 87 yıllık tarihinde hiç yaşanmamış bir şey.
Otomotiv sektöründeki istihdam 2018 yılında zirve yaptı ve geçen yıl yüzde 6,5 azalarak 780.000 kişiye düştü.
Yabancı elektrikli araç markalarının rekabeti Volkswagen, Mercedes-Benz ve BMW’yi zorladıkça istihdamın daha da düşmesi muhtemel.
Yerli tedarik zinciri otomotivin yediği darbeden muzdarip
Otomobil üreticilerinin yerli tedarikçi ağı ağır darbe aldı. Bir danışmanlık şirketi olan Horváth tarafından ağustos ayında 50 tedarikçiyle yapılan bir anket, tedarikçilerin yüzde 60’ının önümüzdeki beş yıl içinde Alman işgücünü azaltmayı planladığını ortaya koydu.
Yıllık 41,4 milyar avroluk geliriyle Almanya’nın üçüncü büyük tedarikçisi olan Continental, otomobil parçaları işinden çıkmaya ve lastiklere odaklanmaya karar verdi. Şirket, sensör ve fren sistemleri birimini kapatmaya hazırlanırken binlerce kişiyi işten çıkarıyor.
FT’nin hesaplamasına göre, diğer sektörlerde SAP, Miele ve Bayer gibi büyük şirketler bu yıl şimdiye kadar 55.000’den fazla kişiyi işten çıkarma kararı aldı.
Thyssenkrupp ve BASF gibi diğer sanayi devleri de henüz açıklanmayan sayıda işten çıkarma öncesinde sendikalarla görüşmeler yürütüyor.
Kimya sanayii “sanayisizleşme” tehdidi ile karşı karşıya
Sektörün ticaret kuruluşu VCI, Ekim 2023’te Berlin’deki milletvekillerine gönderdiği mektupta, 480.000 kişiye istihdam sağlayan Almanya’nın kimya endüstrisinde “sanayisizleşmenin tüm hızıyla devam ettiği” uyarısında bulundu.
Almanya’nın toplam enerji kullanımının yüzde 8’ini oluşturan sektör, Ukrayna savaşından bu yana gaz maliyetindeki dramatik artışın ardından ayakta kalma mücadelesi veriyor.
Bu sektördeki en büyük işveren olan BASF, Almanya’daki kapasitesini düşürüyor ve Asya’daki üretimini genişletiyor. Üretimin yer değiştirmesi ekonomik kapasitede kalıcı hasara yol açıyor.
Patronlar tarafından finanse edilen bir düşünce kuruluşu olan Alman Ekonomi Enstitüsü IW’de işgücü piyasası uzmanı olarak görev yapan Holger Schäfer, “Almanya’da kapatılan bir kimya fabrikası geri gelmeyecek,” diyor.
Hizmet sektörü genişliyor
Öte yandan imalat sektöründeki gerilemenin aksine, hizmet sektöründeki istihdam sayısı artıyor.
Sağlık, profesyonel bakım, eğitim, eğlence, kamu görevi, evde bakım, nakliye ve lojistik, bankacılık ve sigortacılık gibi sektörlerde çalışanların sayısı Mayıs 2023-Mayıs 2024 döneminde dramatik bir artış gösterdi.
Bununla birlikte, hizmet sektöründeki ücretler sanayideki ücretlere göre oldukça düşükken, ortalama Alman ücretlerinin de altında.
En yüksek ücretler imalattaki kimyasal ürün sanayiinde veriliyor. Bunu metal üretimi ve işlemesi, makine mühendisliği, makine ekipmanları üretimi ve otomotiv sektörü takip ediyor.
Konaklama sektöründe çalışan işçiler hayli düşük ücret alırken, sağlık ve sosyal hizmetler ve bakım evlerinde çalışan işçiler de ortalamanın altında ücret elde ediyor.
