ABD hükümetinin ülkenin tek nadir toprak elementi üreticisi şirkete yatırım yapma kararı sektörde tepki yarattı ve bu anlaşmanın Çin’de daha yaygın olan devlet müdahalelerini andırdı iddia edildi.

Pentagon geçen hafta, Kaliforniya’daki Mountain Pass tesisinin işletmecisi MP Materials’ın en büyük hissedarı olduğunu açıkladı. Bu haber sektörde şok dalgası yarattı ve şirketin hisseleri rekor seviyelere çıktı.

ABD hükümeti, Las Vegas merkezli şirkete 400 milyon dolarlık doğrudan yatırım taahhüdünde bulundu ve üretimine mevcut piyasa fiyatının neredeyse iki katı olan on yıllık bir fiyat tabanı garantisi verdi. Kurucusu James Litinsky tarafından yönetilen MP, aynı zamanda yurt içinde bir mıknatıs üretim tesisi inşa ediyor.

Anlaşma, Beyaz Saray’ın kritik minerallerdeki Çin hakimiyetini kırma ve yurt içi tedarik zincirini güçlendirme çabalarının bir parçası. Hükümetin işletmelere doğrudan yatırım yapması nadir bir durum ve eleştirenler bu anlaşmanın çok ileri gittiğini savunuyor.

Sektör liderleri ve eski yetkililer, anlaşmanın MP’ye haksız bir avantaj sağlayarak rakiplerini alt etmesine ve piyasayı bozmasına yol açacağından endişe ediyor. Rakip bir şirketin yöneticisi, “yüksek maliyetli” operasyonun devlet destekli endüstrinin “Çin modelini” kopyalama riski taşıdığını söyledi.

MP, Pentagon ile yapılan anlaşmayı, ABD’nin yerli nadir toprak endüstrisi geliştirme ve Pekin’e olan küresel bağımlılığı kırma çabalarında önemli bir adım olarak nitelendirdi.

Apple, iPhone’larda ve bilgisayarlarda kullanılacak MP’nin mıknatıslarını satın almak için 200 milyon dolar ön ödeme yapacağını açıkladı.

Nadir toprak elementleri, modern imalat ve elektrikli otomobillerden savaş uçaklarına kadar yüksek teknoloji endüstrilerinde kullanılan mıknatıslar için hayati öneme sahip.

Benchmark Mineral Intelligence, geçen yıl yaptığı açıklamada, düşük piyasa fiyatlarının batıdaki nadir toprak projeleri hayata geçirilmesini engellediğini belirtti.

Boise State Üniversitesinde öğretim üyesi ve eski Beyaz Saray yetkilisi David Abraham, MP anlaşmasının birkaç “tuhaflık” içerdiğini, özellikle de ABD hükümetinin bir gecede nadir toprak elementi neodimyum-praseodimyum (NdPr oksit) pazarında baskın “etki” haline gelmesinin dikkat çekici olduğunu söyledi.

Mıknatıslarda kullanılan NdPr’ın taban fiyatı, kilogram başına 110 dolar olarak belirlendi. Bu rakam, mevcut piyasa fiyatı olan yaklaşık 60 doların neredeyse iki katı. Garanti, MP’nin 10 yıl boyunca üreteceği tüm NdPr’ı kapsıyor.

Abraham, ABD hükümeti hakkında, “Çok fazla malzeme stoklayacaklar,” dedi ve NdPr pazarının küçük olduğunu ekledi.

Eski bir savunma bakanlığı yetkilisi, garantinin MP’nin “ticari ihalelerde düşük teklif vermesine ve tüm marjını hükümetin karşılamasına güvenmesine” olanak tanıyacağını söyledi.

MP yorum yapmaktan kaçındı, ancak anlaşma gereği satış fiyatlarını en üst düzeye çıkarmak için “ticari olarak makul çabayı” gösterme yükümlülüğü bulunuyor.

Şirket, geçen yıl gelirlerinin çoğunu oluşturan kısmen devlet sermayeli Çinli şirket Shenghe’ye satışlarını da durduracak ama Shenghe hissedar olarak kalmaya devam edecek.

MP şu anda ticari ölçekte mıknatıs üretmiyor, fakat ABD, şirketin henüz inşa edilmemiş tesisinde kendi NdPr’ını kullanarak üreteceği yaklaşık 7.000 ton mıknatısı on yıl boyunca satın alacağını garanti etti. Sektörün deneyimli isimleri, bu miktarın ABD’nin savunma talebini çok aştığını söylüyor.

Sektördeki tedirginliğe rağmen, nadir toprak elementleri anlaşması Washington’da iki partinin desteğini aldı. Eski donanma müsteşarı ve şu anda danışmanlık şirketi Beacon Global Strategies’de çalışan Erik Raven, bunun “iş dünyası geçmişi ağır basan Pentagon liderlerinin işleri farklı şekilde yapacağının sinyali” olduğunu söyledi.

Bir ABD savunma yetkilisi, Pentagon’un “kritik nadir toprak mıknatıslarının üretimini kurma ve sürdürmedeki zorlukları hesaba katmak için bu anlaşmaya benzersiz bir yaklaşım seçtiğini” söyledi.

Ona göre anlaşma, “kritik savunma yeteneklerine erişimi sağlarken, ticari olarak domine edilmiş bir pazar alanının doğasında var olan riski de paylaşacak.”

Eski bir üst düzey ABD savunma yetkilisi, Pentagon söz konusu olduğunda, şirketlerin “hak ettiklerini düşündükleri bir şeyi alamadıklarında şikayet etmelerinin” tipik bir davranış olduğunu söyledi.

Bu yıl Çin’in belirli nadir toprak elementleri ve mıknatıslara ihracat kısıtlamaları getirmesiyle sorun aciliyet kazandı ve kıtlık endişeleri arttı ve Batılı üreticiler arasında bir yarış başladı.

ABD Başkanı Donald Trump’ı kendi tabanı ile karşı karşıya getiren Jeffrey Epstein meselesinde yeni bir cephe açıldı.

Wall Street Journal’da (WSJ) yer alan habere göre, Trump, 50. yaş gününde Epstein’a ‘müstehcen’ bir mektup yolladı.

Trump’ın imzaladığı iddia edilen mektupta Epstein’a mutlu yıllar dileniyor ve “her günün harika bir sır olarak geçmesi” söyleniyor.

Mektupta, çıplak bir kadının çiziminin çerçevelediği daktilo ile yazılmış satırlar yer alıyor ve kadının belinin altında Trump’ın adı yazıyor.

Başkan, haber için WSJ’ye verdiği demeçte mektubu yazmadığını ve resmi çizmediğini söyledi ve bu konuyla ilgili bir makale yayınlarsa gazeteye dava açmakla tehdit etti.

Trump, “Hayatımda hiç resim çizmedim. Kadınların resmini çizmem. Bu benim dilim değil. Benim sözlerim değil,” dedi.

Trump, haber yayınlanmadan önce WSJ’nin sahibi Rupert Murdoch ve genel yayın yönetmeni Emma Tucker’ı mektubun “sahte” olduğu konusunda şahsen uyardığını ve haberi “yanlış, kötü niyetli ve iftira niteliğinde” olarak nitelendirdiğini söyledi.

Hikaye yayınlandıktan kısa bir süre sonra Başkan Yardımcısı JD Vance de mektubu “tamamen ve tamamen saçmalık” olarak nitelendirerek başkanın savunmasına koştu.

“Kaba sözlerim için özür dilerim ama bu haber tamamen saçmalık. WSJ bu haberi yayınladığı için utanmalı,” diyen Vance, mektubun nerede olduğunu merak ederek, “Bunun Donald Trump’ın sözleri olduğuna gerçekten inanan var mı?” diye sordu.

Epstein, 2008 yılında Florida eyalet mahkemesinde fuhuş suçlamalarını kabul etti. 2019 yılında, hapishanede ölmeden önce, reşit olmayanlarla seks ticareti yapmakla suçlanarak federal tutuklandı. O yılın sonlarında hapishanede öldü ve yetkililer bunun intihar olduğu sonucuna vardı.

Bu ayın başlarında Adalet Bakanlığı, Epstein soruşturmasının kapandığını açıkladı ve onun zengin iş adamlarını şantaj için kullanabileceği bir “müşteri listesi” olduğu iddialarını yalanladı.

Bu açıklama, Trump’ın en ateşli destekçileri olan “MAGA” (Amerika’yı Yeniden Büyük Yap) koalisyonu içindetepkiyi ateşledi ve yönetim bu tepkileri bastırmak için çaba sarf ediyor.

Trump’ın adının, Epstein soruşturmasıyla ilgili belgelerde geçtiği uzun süredir bildiriliyordu, fakat başkan bu davayla bağlantılı herhangi bir suçlamayla karşı karşıya değil.

Trump, Epstein’ın 2006’daki ilk tutuklanmasından önce onun hakkında olumlu açıklamalar yapmıştı, fakat o zamandan beri aralarındaki ilişkiyi önemsiz göstermeye çalışıyor.

Beyaz Saray’dan Epstein dosyalarının yayınlanmasıyla ilgilenmek üzere özel bir danışman atanmasını talep eden sağcı aktivist Laura Loomer da mektubu “tamamen sahte” olarak nitelendirdi.

Loomer, “Trump’ın Epstein’a gönderdiği bu ‘doğum günü mektubu’na saçmalık diyorum. Tamamen sahte. Başkan Trump’ı gerçekten TANIYAN herkes, onun mektup yazmadığını bilir,” dedi.

Charlie Kirk, Jack Posobiec gibi diğer tanınmış MAGA figürleri de, WSJ’nin tamamını yayınlamadığı mektubu uydurma olarak nitelendirdi.

Öte yandan Trump WSJ ve sahibi hakkında dava açacağını ve Başsavcı Pam Bondi’ye, Epstein’ın ceza davasında büyük jüri ifadeleri mühürlerinin kaldırılması sürecini başlatması talimatını verdiğini açıkladı.

Trump, sosyal medyada yaptığı açıklamada, “Jeffrey Epstein’a verilen saçma sapan reklamlara dayanarak, Başsavcı Pam Bondi’den, mahkemenin onayıyla, büyük jüri ifadeleriyle ilgili her türlü belgeyi sunmasını istedim. Demokratlar tarafından sürdürülen bu dolandırıcılık derhal sona ermelidir!” dedi.

Fakat bir yargıcın bu talebi onaylayıp onaylamayacağı belli değil.

ABD Temsilciler Meclisi 2026 mali yılı için savunma programlarına yaklaşık 832 milyar dolarlık fon tahsis eden yasayı onayladı.

Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi, tasarıyı 221’e karşı 209 oyla, çoğunlukla parti çizgisinde onayladı. Beş Demokrat tasarıya lehte oy verirken, üç Cumhuriyetçi karşı çıktı.

Bu önlem, Cumhuriyetçilerin 2026 için kabul ettikleri ikinci bütçe tasarısı oldu. Cumhuriyetçilerin bütçe komisyonu üyeleri, Trump’ın vergi ve harcama kesintilerini içeren devasa tasarıyı kabul etme çabalarının son birkaç aydır partinin odak noktası olduğunu açıklamıştı.

Perşembe günü kabul edilen yasa tasarısı, aktif, yedek ve Ulusal Muhafız askeri personeline ayrılan ödeneği mevcut seviyenin 6,6 milyar dolar üzerinde, toplam 189 milyar dolara çıkaracak.

Bütçe ayrıca, ocak ayından itibaren askeri personelin temel maaşlarında yüzde 3,8’lik bir artışa da olanak tanıyor.

Tasarı, tedarik için mevcut seviyeden 6,5 milyar dolar artışla 174 milyar dolar ve operasyon ve bakım için 283 milyar dolar, yani 2025 seviyelerinin yaklaşık 7 milyar dolar altında bir artış öngörüyor.

Tasarı ayrıca araştırma, geliştirme, test ve değerlendirme için yaklaşık 148 milyar dolar ve Pentagon’un sağlık programları ile yurtdışı insani yardım, afet ve sivil yardım programları için artışlar da içeriyor.

Tasarı, Cumhuriyetçilerin bu ayın başlarında Trump’ın “büyük, harika yasa”nın bir parçası olarak ek savunma bütçesini onaylamasının ardından geldi.

Bu plan, Trump’ın “Altın Kubbe” füze savunma sistemini finanse etmek için 25 milyar dolar ve gemi inşası ve denizcilik sanayi üssü, mühimmat ve nükleer caydırıcılık gibi kalemler için milyarlarca dolar daha öngörüyordu.

Demokratlar, Trump’ın çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık (DEI) çabalarını hedef alan eylemlerini yasallaştırmayı, kürtajla ilgili seyahatlerin finansmanını yasaklamayı ve cinsiyet kimliğini doğrulayan ameliyatlar için fonları engellemeyi amaçlayan genel savunma bütçe planına şiddetle karşı çıktı.

Fakat parti, Trump yönetimi altında Savunma Bakanlığında son zamanlarda yaşanan tartışmalarla ilgili olarak Temsilciler Meclisi Bütçe Komitesinde yapılan görüşmeler sırasında bazı değişiklikler elde etmeyi başardı.

Bir önlem, silahlı kuvvetlerin kolluk kuvvetleri için görevlendirilmesini engellemeyi amaçlarken, daha sonra kabul edilen bir başka değişiklik ise, güvenli olmayan ağlar üzerinden gizli bilgilerin aktarılmasını yasaklamayı amaçlıyordu.