Ankara-Şam normalleşme süreci kapsamında ocak sonu şubat başında bir araya gelmesi beklenen iki ülkenin dışişleri bakanlarının görüşmesi öncesi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, yarın ABD’ye gidiyor. Ak Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Şam’ın “işgalci” suçlamasıyla ilgili, “Birtakım aşırı cümleler kurulur, maksadını aşan cümleler de kurulur ama diplomasi hattını sağlam tutmak lazım, iş birliği hattını sağlam tutmak lazım” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın bir araya gelmelerinin önünü açması beklenen diplomasi trafiği devam ediyor. Ankara’nın talebi ve Moskova’nın arabuluculuğunda başlayan ve iki ülkenin savunma bakanlarının görüşmesiyle hızlanan normalleşme sürecinde Çavuşoğlu, Suriye’deki diğer iki aktör ABD ve İran’ın dışişleri bakanlarıyla da görüş alışverişinde bulunacak. İran, Ankara’nın Şam ile normalleşmesine destek verirken ABD, sürece karşı olduğunu açıklamıştı.
Geçen hafta cuma günü Şam’da Esad’ın kabul ettiği İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan bugün Çavuşoğlu ile bir araya gelecek. İranlı bakan Esad ile görüşmesinde “Suriye ile Türkiye arasındaki herhangi bir diyaloğu, şayet ciddiyse, iki ülke ve bölgenin çıkarları için olumlu bir adım olarak gördüğünü” belirtmişti. Görüşmede Esad ise “Suriye devletinin tüm tutumlarının temelinde her zaman Suriye halkının çıkarlarını korumak olduğunu ve amacı işgali bitirmek ve terör örgütlerine desteği durdurmak olmadığı sürece şu anda yapılan diyaloglarda ileriye doğru bir adım atmayacağını” ifade etmişti. Esad, ülkesinin bu tutumunu Şam’ı ziyaret eden Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev’e de iletmiş, Suriye-Türkiye görüşmelerinin ‘verimli olabilmesi için’, ‘işgalin’ yani Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki askeri varlığının sonlandırılmasına dayanması gerektiğini söylemişti.
‘Tehdit Türkiye değil terör örgütleri’
Şam’ın tutumu ve iki ülke dışişleri bakanlarının beklenen toplantısı dün akşam Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik’e soruldu. Belli birtakım çalışmaların tamamlanmak üzere olduğunu dile getiren Çelik, şöyle konuştu: “Onlar tamamlandığı zaman Dışişleri Bakanları da bir araya gelecekler. Suriye’deki muhataplarımıza söylemek istediğim şudur; onlar için esas tehdit terör örgütleridir. Türkiye Cumhuriyeti, onlar için bir tehdit değildir. Suriye’nin toprak bütünlüğünü en güçlü şekilde savunuyoruz. Arzu ettiğimiz şey, Suriye’nin içerisinde bir çatışma olmaması, kan dökülmemesi, terör örgütlerinin orada fiili devletçikler kurmaması, Suriye halkının anayasal süreçleri işleterek siyasi çözümlerle kendi geleceğini görmesidir. Suriye’nin toprak bütünlüğünü tehdit eden Türkiye değildir, terör örgütleridir. Türkiye, o terör örgütleri Suriye içerisinde yerleşip Türkiye Cumhuriyeti’nin milli güvenliğini tehdit etmeye başladığı zaman bu müdahaleyi gerçekleştirmiştir. Yaptığımız bütün müdahaleler hukuka uygundur. Bugün yapılması gereken şey şudur; hem bu siyasi müzakereleri ilerletmek hem de Suriye topraklarının terör örgütlerinden temizlenmesi için Suriye ile ortak mekanizmaları hayata geçirmek. Bütün bu süreçte bizim deneyimimiz var. Birtakım aşırı cümleler kurulur, maksadını aşan cümleler de kurulur ama diplomasi hattını sağlam tutmak lazım, işbirliği hattını sağlam tutmak lazım. İrademiz o yöndedir. Türkiye orada işgalci değildir.”
‘Şam YPG’yi ezecek araçlara sahip değil’
Şam’ın tutumunun sorulduğu Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise bir grup yabancı medya temsilcine yaptığı açıklamada, Suriye’ye operasyonun masada bir seçenek olmaya devam ettiğini söylemişti. PKK/YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Kobani de Türkiye’nin “tehditlerini” ciddiye alıklarını açıkladı. Al-monitor’den Amberin Zaman’a konuşan Kobani, şubat ayında Ayn el Arap’a (Kobani) operasyon beklediklerini söyledi: “Kobani kasabası, dünyadaki Kürtler için sembolik anlamı nedeniyle olası bir hedef. Türkiye seçimlere gidiyor ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın milliyetçi desteği toplamak istediğinin farkındayız ve Rojava’ya tekrar saldırmanın bu amaca hizmet edebileceğine inanıyor gibi görünüyor.”
Kobani, ABD’nin Türkiye’nin operasyonuna karşı olduğunu ancak ABD’nin çabalarının yetersiz kaldığını belirterek, “Bu nedenle daha fazlasını yapmaları gerekiyor” ifadelerini kullandı. Rusya’nın Türkiye ve Suriye’yi aynı masaya oturtarak Suriye’deki mevcut sorunları çözmeye çalıştığına işaret eden Kobani’ye göre bu girişimlerin başarılı olma şansı yok. Çünkü, Suriye, Türk askerinin Suriye’den çekilmesi ve Türkiye’nin Sünni muhalif gruplara desteğini kesmesi gibi taleplerinden geri atım atmayacak. Öte yandan Kobani, Şam’ın Ankara’nın ısrar ettiği PKK/YPG’yi “ezme” taleplerine de boyun eğeceği inancında. Çünkü, Şam bu yapacak araçlara sahip olmadığı gibi koşullar da buna uygun değil.
