Arjantin’de başkan seçilen ‘liberteryen’ Javier Milei yemin ederek görevine başladı.
Milei, Arjantin Devlet Başkanı olarak yemin ettikten sonra harcamalarda derin kesintiler sözü verdi ve Güney Amerika ülkesini son on yılların en kötü krizinden ancak ‘radikal bir değişimin’ çıkarabileceğini söyledi.
Başkanlık yeminini ettikten sonra kongre dışında toplanan kalabalığa seslenen 53 yaşındaki Milei, “Bugün uzun ve üzücü bir çöküş ve gerileme tarihini sona erdiriyor ve ülkemizi yeniden inşa etme yolculuğuna başlıyoruz,” dedi.
Milei’nin yemin törenini izleyenler arasında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, İspanya Kralı 6. Felipe ve Macaristan Başbakanı Viktor Orbán ile Brezilya’nın eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro gibi sağcı politikacılar da yer aldı.
Milei, “Önümüzde devasa bir meydan okuma var ama bir halkın gerçek gücü, karşısına çıkan zorluklara nasıl göğüs gerdiğiyle ölçülebilir,” dedi.
Yeni başkan, 35 dakika süren konuşmasını kampanya sloganı olan ‘Yaşasın özgürlük, lanet olsun!’ sözünü kalabalığın alkışları arasında tekrarlayarak bitirdi.
Arjantin’de enflasyonun bu yıl yüzde 200’ü aşması bekleniyor, nüfusun yüzde 40’ından fazlası yoksulluk içinde yaşıyor, resesyon kapıda ve pesonun değeri hızla düştü. Net uluslararası rezervler negatif ve Ocak ayı sonuna kadar IMF’ye ve özel sektör kreditörlerine 4 milyar doların üzerinde ödeme yapılması gerekiyor.
Kampanya sırasında ‘yozlaşmış bir kast’ olarak suçladığı Arjantin’in siyasi sınıfından kopuşunu işaret etmek ve ‘dışarıdan’ biri olarak konumunun altını çizmek isteyen Milei, kongreye sade koyu mavi bir Volkswagen ile geldi.
Meclisin içinde yemin ettikten sonra, Arjantin’in 1983’te askeri yönetimden demokrasiye dönmesinden bu yana adet olduğu üzere, açılış konuşmasını içeride milletvekillerine yapmak yerine dışarıda yapmak üzere merdivenlerden indi.
Konuşmasında ülkenin içinde bulunduğu vahim durum üzerinde durdu fakat kamu harcamalarında yüzde beşlik bir kesinti dışında planladığı tedbirlerin ayrıntılarını vermekten kaçındı.
Milei’nin acil ekonomik tedbirlerini içeren yasa taslağını önümüzdeki günlerde kongreye göndermesi ve burada tepkiyle karşılaşması bekleniyor. Partisi La Libertad Avanza’nın kongrede az sayıda sandalyesi bulunuyor ve eski başkan Mauricio Macri’nin merkez sağ bloğuyla yakın zamanda yaptığı ittifak ona hâlâ çoğunluk sağlamış değil.
Pazar günü öğleden sonra Milei, Arjantin hükümetinin bugünkü 18 bakanlıktan sadece 9 bakanlığa indirilerek yeniden düzenlenmesini öngören bir olağanüstü hal başkanlık kararnamesi imzaladı.
Milei, ‘kan davası’ gütmekten kaçınacağını ve ülkeyi ‘devletin hayatlarımızı yönlendirmediği, haklarımızla ilgilendiği’ yeni bir toplumsal sözleşme altında yeniden inşa etme projesini paylaşan herkesi ‘kollarını açarak’ karşılayacağını söyledi.
Tören sırasında Milei, Milton Friedman’ın da aralarında bulunduğu serbest piyasa iktisatçılarının isimlerini taşıyan beş köpeğinin yüzleriyle süslenmiş bir başkanlık asası kullandı.
Financial Times’a (FT) göre Arjantinli patronlar Milei’nin zaferini memnuniyetle karşıladı ve ciddi bir iktisadi reform gerçekleştirebileceği umuduyla ‘siyasi deneyim eksikliği’ ve ‘aşırı görüşleriyle’ ilgili endişelerini bir kenara bıraktı.
Opinaia araştırma şirketinde kamuoyu yöneticisi Guido Moscoso, “Arjantin’de son 50 yılda sadece iki başarılı, liberal piyasa yanlısı reform deneyimi yaşadık. Milei’nin önündeki en büyük zorluk, bir reform gündemini başarılı bir şekilde nasıl uygulayacağı ve popülaritesini nasıl koruyacağıdır. Kongre’de zayıf olduğu için bu zorluk daha da büyük… Akıllı ve pragmatik olması gerekecek,” dedi.
