Avustralya Başbakanı, Trump’la görüşmelerde ülkenin kritik mineral potansiyelini kullanacak

ABD Başkanı Donald Trump’ın politikalarına yönelik seçmenlerin hoşnutsuzluğunu kullanarak seçimlerde ezici bir zafer elde eden Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, şimdi Amerikalı mevkidaşı ile ilişkileri nasıl yürüteceği konusunda zorlu bir soruyla karşı karşıya. Uzmanlar, kritik minerallerin potansiyel bir işbirliği alanı olabileceğine dikkat çekiyor.

Pazartesi günü Albanese, “Başkan Trump ile sıcak ve olumlu bir görüşme” yaptığını ve görüşmede AUKUS savunma ortaklığı ve gümrük vergilerinin ele alındığını söyledi. Albanese, gazetecilere “Gelecekte bir ara yüz yüze görüşeceğiz” dedi.

Albanese’nin açıklamaları, Trump’ın pazar akşamı Albanese’nin yeniden seçilmesiyle ilgili olarak Beyaz Saray’da basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Albanese’nin kendisine karşı “çok, çok nazik ve saygılı” olduğunu ve “arkadaşı” olduğunu söylemesinin ardından geldi.

Trump, “Çok iyi bir ilişkimiz var” dedi.

Amerika Birleşik Devletleri Çalışmaları Merkezi’nin dış politika ve savunma direktörü Peter Dean, Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaptığı son anlaşmayı, Canberra ve Washington arasındaki ilişkiler için olası bir emsal olarak gösterdi.

Anlaşma uyarınca, ABD Ukrayna’da maden çıkarma konusunda imtiyazlı haklar elde ederken, Ukrayna mülkiyet hakkını elinde tutuyor. Trump, demir cevheri, boksit, altın ve kömür açısından zengin Avustralya ile de benzer bir anlaşma yapmakla ilgileniyor.

Dean, Nikkei Asia‘ya verdiği demeçte, “Bildiğimiz gibi, kritik mineraller başkanın gündeminde çok üst sıralarda yer alıyor. Bunun nedeni, başkan ve ABD yönetiminin kritik mineraller konusunda, özellikle Çin karşısında, kendi zayıflıklarının çok iyi farkında olmalarıdır” dedi.

Dean, “Başbakan Albanese, her iki ülke için de çıkarılması ve alternatif tedarik hatları oluşturulması açısından önemli olan Avustralya’nın geniş kritik mineral rezervlerinin, Başkan Trump ile ilişkilerin başlatılması için önemli bir başlangıç noktası olacağını belirtti” diye ekledi.

Cumartesi gecesi yaptığı zafer konuşmasında Albanese, Trump’tan bahsetmedi. Ancak muhalefet adayı Peter Dutton’ın Trump’ın politikalarını destekleyen açıklamalarına açık bir gönderme yaparak şunları söyledi: “Başka yerlerden yalvarmak, borç almak veya kopyalamak zorunda değiliz. İlhamımızı yurtdışından almıyoruz; onu burada, değerlerimizde ve halkımızda buluyoruz.”

Seçim kampanyası boyunca Albanese, ABD lideri hakkında yaptığı yorumlarda pragmatik bir üslup kullanmaya özen gösterdi. Nisan ayında Dutton ile yaptığı ikinci televizyon tartışmasında Albanese, Trump’a güvenmemek için “hiçbir nedeni olmadığını” söyledi.

Avustralya Başbakanı Albanese, Trump ile ticaret konusunda geçmişte yaptığı görüşmelere atıfta bulundu. Albanese, “En düşük [gümrük vergisi] oranını aldık, ancak bunun [hatta] ABD’nin kendine zarar veren bir hareket olduğunu çok net bir şekilde belirttik” dedi.

Analistler, Albanese’nin artık diplomasi konusunda bir denge kurması gerektiğini söylüyor. Melbourne Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Michael Wesley, Nikkei’ye verdiği demeçte, “Trump’a açıkça yağ çekmek iç politikada iyi karşılanmayacaktır, ancak hükümet gümrük vergilerinin kaldırılması için pragmatik bir yaklaşım benimsemiş görünüyor. Nadir toprak minerallerinin anlaşmanın bir parçası olmasından vazgeçmediklerini düşünüyorum” dedi.

ABD ve Avustralya’nın, İngiltere ile imzaladıkları üçlü anlaşma AUKUS ile vurgulanan bir savunma işbirliği geçmişi de var. Wesley, “Albanese’nin gümrük vergilerine odaklanmak yerine, savunma ve güvenlik ilişkilerimizdeki birçok olumlu yönü vurgulaması gerektiğini düşünüyorum. ABD’den çok sayıda savunma ekipmanı satın alıyoruz ve onlarla birlikte AUKUS nükleer denizaltısını geliştirmeyi planlıyoruz” ifadelerini kullandı.

İlk ziyaret Endonezya’ya

Avustralya Başbakanı Albanese pazartesi günü, ikinci döneminin ilk yurt dışı ziyaretini, 2022’deki ilk döneminde olduğu gibi Endonezya’ya yapacağını duyurdu.

Avustralya Ulusal Üniversitesi Ulusal Güvenlik Koleji’nde kıdemli politika danışmanı David Andrews, diplomatik gezisinin ilk durağı olarak Güneydoğu Asya’nın en büyük ekonomisini seçmesinin “Albanese’nin Endonezya ile ilişkilere ve daha geniş anlamda bölgesel ilişkilere verdiği önemi gösterdiğini” söyledi.

Andrews, başbakanın yakın bölgedeki “orta güç ortaklıklarını” güçlendirmeye odaklanacağını belirtti.

Lowy Enstitüsü’nün Pasifik Adaları Programı Direktörü Mihai Sora, Albanese’nin Pasifik’te “çeşitli politika fikirlerini ileriye taşımak için gerekli sermaye ve yetkiye sahip olduğunu” belirtti. Bunlar arasında bölgesel güvenlik anlaşmalarının güçlendirilmesi ve iklim değişikliği taahhütlerinin yeniden teyit edilmesi yer alabilir.