Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Bağdat’ta üst düzey temaslarda bulunuyor. Irak Dışişleri heyetinin ABD’ye hareketinden iki gün önceye denk gelen ziyarette ana gündem, enerji alanında artan işbirliği. Kasım ayından bu yana dolar kriziyle sarsılan Bağdat, Çarşamba günü Washington’dan, Irak’taki Rus şirketlerini yaptırım kapsamı dışında bırakmasını talep edecek.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Badat ziyareti kapsamında Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin’le Bağdat’ta bir araya geldi. TASS’a göre Lavrov, Irak Cumhurbaşkanı Abdüllatif Reşid, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ve Meclis Başkanı Muhammed el Halbusi ile de görüşecek.
Lavrov’un ziyareti, şiddetlenerek süren dolar krizine Bağdat’ın çare aradığı dönemde gerçekleşti. Krizi, 2022’nin Kasım ayında ABD Merkez Bankası FED’in Irak ticari bankalarının işlemleri üzerinde uygulamaya soktuğu sıkı kontrollerin tetiklediği belirtiliyor. Katı kuralların yürürlüğe girmesinden bu yana günlük dolar transferlerinin yüzde 80’inden fazlasının bloke edilmesi nedeniyle Irak’ta yerel para birimi dinar, dolar karşısında değer kaybediyor. Söz konusu krizin halkın alım gücünü düşürmesi ciddi tepkilere de yol açıyor. Soruna çözüm bulmak için önce Çarşamba günü Irak Dışişleri heyetinin ardından Başbakan Sudani’nin Washington’a gitmesi planlanıyor.
Irak heyetinin Washington ziyaretinden önce Bağdat’a gelen Lavrov, önce mevkidaşı Fuad Hüseyin’le Bağdat’ta bir araya geldi, ortak basın toplantısı düzenledi. Bağdat ve Moskova arasındaki ikili ilişkileri de masaya yatırdıklarını anlatan Iraklı Bakan Hüseyin, iki ülke arasında tarihi ilişkilerin yanı sıra ekonomik, ticari, güvenlik ve askeri alanda işbirliğinin bulunduğunu kaydetti. Rus şirketlerinin Irak’ta petrol ve doğal gaz alanındaki yatırımından bahseden Irak Dışişleri Bakanı, “Çarşamba günü üst düzey heyetle ABD’yi ziyaret edeceğiz. ABD’de Rusya’ya yaptırım sorununu görüşeceğiz. Bu yaptırımların Irak’a (Ülkedeki Rus şirketlerine) uygulanmaması gerekir. Çünkü Rusya ile işbirliğimiz sürüyor ve Irak sahasında aktif Rus şirketleri bulunuyor” diye konuştu.
Rusya ve Irak arasında 2017’den sonra özellikle enerji alanında imzalanan anlaşmalar ki ülkeyi önemli müttefik haline getirdi. Rus petrol şirketleri Lukoil, Gazprom ve Rosneft Irak’ın hem kuzey hem de güney petrol sahalarındaki faaliyetlerini hızlandırdı. 2020 verilerine göre söz konusu Rus şirketler Irak’a en az 13 milyar dolar yatırım yaptı. Rusya’nın Irak’taki yatırımları enerji sektörüyle sınırlı kalmadı, elektrik, tarım ve ulaşım sektörlerinde de anlaşmalar imzalandı.
Kuzey Irak yatırımlarında Bağday onayı
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov da Irak ve Rusya arasındaki ilişkileri ve yatırım fırsatlarını masaya yatırdıklarını ifade etti. İki ülke arasındaki ortak çalışma grubunun yakında Bağdat’ta toplantı düzenleyeceğini aktardı. Rus şirketlerin “Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) petrol ve gaz alanında yatırım yapıp yapmayacağıyla ilgili soru üzerine Lavrov, IKBY’deki yatırımlarının Bağdat merkezi yönetiminin onayına bağlı olacağını söyledi.
Ateşkes çağrısı
Öte yandan basın açıklamasında bölgesel konular da gündeme geldi. Ülkesinin savaşlardan çok çektiğini dile getiren Hüseyin, “Rusya ve Ukrayna savaşında ateşkes çağrımızı yineliyoruz ve bu yönde atılan adımları destekliyoruz. Uluslarası bu krizin barışçıl müzakere yollarıyla sonlandırılmasından yanayız” dedi. Lavrov da “Rusya ve Ukrayna arasındaki krize yönelik Irak’ın barış çağrılarını destekliyoruz” dedi. Iraklı mevkidaşıyla Körfez bölgesindeki gelişmeleri de değerlendirdiklerini belirten Lavrov, “Bölgesel gelişmelerle ve Filistin meselesiyle ilgili Irak ile görüşmeleri sürdüreceğiz” şeklinde konuştu.
