ABD’li ve Avrupalı diplomatlar, İsrail’in Gazze operasyonlarına verdikleri desteğin kendilerine Arap ve Müslüman dünyasında bedel ödettiğini söyledi.
İsrail’de yayın yapan Haaretz gazetesinden Ben Samuels ve Amir Tibon’un haberine göre Batı’nın önde gelen ülkeleri, geçen haftalarda İsrail’i Gazze’deki savaşı sürdürmesinin Arap ve Müslüman dünyasındaki kilit devletlerle ilişkilerine önemli ölçüde zarar verebileceği konusunda uyardı.
Haaretz’e konuşan Amerikalı ve Avrupalı diplomatlara göre bu mesajların hedefi İsrail’in, Hamas’a karşı yürüttüğü savaşı birkaç hafta içinde sona erdirmesini sağlamak. Bugüne kadar İsrail’i kayıtsız şartsız destekleyen Avrupa’nın önde gelen devletlerinden bir diplomat, şunları söyledi: “İsrail’e verdiğimiz desteğin Arap ve Müslüman dünyasında bir bedeli var. Geçen ay hiçbir büyükelçiliğimiz herhangi bir Müslüman ülkede halka açık bir etkinlik düzenlemedi. Bazı büyükelçiliklerimizin ek korumaya ihtiyacı var. Liderleri Gazze’deki Filistinlilerin kaderiyle pek ilgilenmeyen devletlerde bile kamuoyu İsrail’e ve onu destekleyen devletlere karşı döndü. Başlangıçta bu ülkelerdeki sorun sadece büyükelçilerimizin sorunuydu, ancak son günlerde bakanlar arasında da tartışılmaya başlandı.”
Savaşın ilk haftalarında, Hamas’ın İsrail’e düzenlediği operasyondan etkilenen Batı’nın İsrail’e açık ve yüksek sesle destek verdiğine dikkat çeken haberde, “Ancak son iki haftada Gazze’deki sivil ölümlerinin artması ve Şerit’teki yıkım görüntüleri karşısında daha eleştirel sesler yükselmeye başladı” ifadeleri yer aldı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun kadın ve çocukların korunması çağrısının hatırlatıldığı haberde İsrail’i kamuoyu önünde desteklemeye devam eden Biden yönetiminin Gazze’ye yardımların girişine izin verilmesi ve IDF’nin Şifa Hastanesi’ne yönelik faaliyetlerinin sınırlandırılması için İsrail üzerindeki baskıyı artırdığı belirtildi.
Haaretz’e konuşan bir başka Batılı diplomat ise Macron’un Gazze’de kadın ve çocukların öldürülmesine karşı çıkan açıklamasının ardından kendi hükümetine Arap ve Müslüman devletlerden benzer bir açıklama yapması yönünde talepler geldiğini söyledi: “Macron, diğer Batılı liderlerin düşündüğü ama bu arada söylemediği şeyi söyledi. Bunu söylediği anda Arap dünyasından sorular almaya başladık, neden biz de aynı pozisyonu ifade etmiyoruz diye. Bugüne kadar İsrail’e verdiğimiz desteğin bazı Arap ülkeleriyle ilişkilerimize ciddi zarar vermesinden korkuyoruz.” Diplomat Avrupalı devletlerin ve bir ölçüde de ABD’nin esas olarak Arap devletlerinin Hamas’ı kınamayı ya da İsrail’i desteklemeyi reddeden Rusya ve Çin’e yakınlaşmasından korktuğunu da sözlerine ekledi: “Savaşın başında İsrail’i destekleme kararı doğru ve haklıydı ve kimse bundan pişmanlık duymuyor ama şimdi bunun bir bedeli olmaya başladı.”
Geçen hafta CNN, Arap dünyasında görevli Amerikalı diplomatların imzasını taşıyan ve Biden’ın İsrail’e verdiği tavizsiz desteğin ardından “önümüzdeki on yıllar boyunca Arap kamuoyunu kaybetme” uyarısında bulunan mesajları yayınladı. Umman’daki Amerikan elçiliğinin Beyaz Saray’ı “mesaj savaşında fena halde kaybediyoruz” diye uyardığı bildirildi. Benzer bir mesaj Mısır’daki ABD büyükelçiliği tarafından da iletildi ve savaşın başından bu yana medyanın Biden’ı eleştirdiği vurgulandı.
ABD’nin Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf, geçen hafta Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nde savaşın ardından İsrail ve Suudi Arabistan arasındaki görüşmelerin yeniden başlama ihtimaliyle ilgili bir soruya yanıt verirken “Bu çatışma İsrail’e ve bize karşı büyük bir kamuoyu öfkesi yarattı. Bu üzerinde çalışmamız gereken bir konu” dedi.
Şu anda Orta Doğu’yu ziyaret etmekte olan Leaf, Filistin Yönetimini istikrara kavuşturmak ve savaş sonrası Gazze’nin yönetiminde bir ortak haline getirmenin yollarını araştırmak amacıyla hem İsrailli hem de Filistinli üst düzey yetkililerle görüşüyor. İsrailli yetkililerle görüşen Leaf, yönetimin İsrail-Suudi anlaşmasının tamamen ihtimal dışı olmadığına inandığını, ancak bunun İsrail’in Filistinlilere daha önemli tavizler vermesini gerektireceğini söyledi. Leaf ayrıca İsrailli yetkilileri Filistin Yönetimine zarar verecek adımlar atmamaları konusunda uyardı. Leaf’in önümüzdeki günlerde Suudi Arabistan, BAE ve Bahreyn’i ziyaret etmesi bekleniyor.
