Batı’nın Rusya’ya Patriot ve SAMPT/T mesajı ne anlama geliyor?

Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Ukrayna’yı silahlandırma programını bir üst aşamaya taşıyacağı iddiası medyada tartışılıyor. CNN International’a göre Pentagon, Ukrayna’ya Patriot hava savunma sistemlerini gönderecek, ilgili onay süreci de bu hafta tamamlanacak.

İddiayı değerlendiren Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev, sevkiyat gerçekleşirse Patriot sistemlerinin “meşru hedef” olacağını açıkladı. Bir miktar ihtiyat payı bırakan Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov “Günümüz medyasında çıkan haberlere güven olmuyor” dedi. Rusya’nın ABD Büyükelçiliğinden yapılan açıklamada ise bu hamlenin “öngörülmez sonuçlar doğuracağı” ve gitgide ABD’nin daha fazla Ukrayna’daki çatışmanın içine çekildiği yorumu yapıldı.

Fransız – İtalyan ortak yapımı SAMT/T hava savunma sistemi

Rus hava akınlarını durdurmak için ABD Patriot sistemleri dışında Fransız İtalyan ortak yapımı SAMT/T’lerin de gönderilebileceği iddia edildi. Fransız medyasında yer alan haberlere göre Fransa ve İtalya Ukrayna’nın hava savunma sistemi talebini kabul etti. Resmi makamlardan bu haberlere teyit şimdilik gelmedi.

“Kimin geri adım atmayacağı önemli”

Eğer sevkiyatlar gerçekleşirse bu durum savaşın uzayacağının işareti mi? Yoksa Rusya’yı daha fazla sert güç kullanmaya zorlayacak bir adım mı? Konuyu Harici’ye değerlendiren Eski Hava Kuvvetleri İstihbarat Daire Başkanı Gürsel Tokmakoğlu’na göre Patriot sisteminin konuşulmaya başlanması sevkiyatın hemen olacağı manasına gelmiyor. Ukrayna’daki savaşın “caydırıcılık boyutuyla çok üst perdeye taşındığını” dile getiren Tokmakoğlu, Patriot mesajının politik anlamını şöyle yorumluyor:

“Sahadaki kuvvetlerin birbirlerinin güçlerini deneme mücadele şeklini ileri taşıma biçimi bu. Bu mücadele içinde kimin geri adım atmayacağı da önemli. Rusya gerekeni yaparsa ‘ben söylemiştim’ deyip geçiştirebilir. Yapamazsa Ukrayna’yı destekleyen Batı dünyasının gücü ortaya çıkar.”

Konuya ilişkin ABD merkezli NBC kanalına yorumda yapan Chattam House uzmanı Keir Giles ise, “Rusya’nın ‘kırmızı çizgilerinin’ Kremlin retoriğinin çoğu gibi blöf ve küstahlıktan başka bir şey olmadığı netleştikçe, ABD’nin Ukrayna’ya artan oranda daha temel yetenekler sağladığı bir süreci görüyoruz” tezini öne sürdü.

“Ukrayna Patriot’ları tek başına kullanamaz”

Hava savunmayı Ukrayna açısından acil gündem hale getirense Rusya’nın Ukrayna’nın enerji alt yapısını hedef alan saldırıları. Bu durum aynı zamanda Ukrayna ordusunun direnme kapasitesine darbe vuruyor. Havaların soğuması ve kritik alt yapının ağır hasar alması nedeniyle Batı başkentlerindeki bir diğer endişe, yeni bir göç dalgasının ortaya çıkması.

Bu durumda haberler teyit edilir ve Patriot sisteminin sevk edildiği bir senaryo gerçekleşirse Ukrayna sahasında neler yaşanabilir? Rusya’nın bu adıma olası yanıtı ne olur? Gürsel Tokmakoğlu, “İngiltere ve ABD olmak üzere hem hava savunma hem de satıhtan satına sitemleri Ukrayna’ya veriyor ve bu cephe hattında bazı değişikliklere zaten yol açtı” notunu düştükten sonra “Patriot’u gönderirlerse kullanıcısı Ukraynalı olmayacak. Teknik olarak danışman Batılı veya Amerikalı olmak durumunda. Rusya ise senin personelinden de zaiyat olursa bundan sorumlu sensin diyor.” dedi.

Tokmakoğlu ayrıca “Patriot’un çalışma tarzı gereği Amerika’nın veya NATO’nun networküne bağlı olması geliyor” bilgisini verdi ve konunun tartışılıyor olmasının sevkiyatın hemen olacağı anlamına gelmediğini vurguladı.

Patriot sistemini kullanmak için düzinelerce iyi eğitilmiş hava savunma uzmanına ihtiyaç olduğunu belirten ABD ordusundan Emekli General Mark Hertling de paylaştığı Twitter mesajında “Aylardır devam eden gizli bir eğitim olmadıkça ‘onay’ bu sistemlerin hemen savaş sahasına gireceği anlamına gelmez” ifadelerini kullandı.

“Rusya’nın uyarısı iki marjda; personel yönüyle ve network yönüyle” ifadelerini kullanan Tokmakoğlu, Patriot hamlesinin anlamını “Savaşın sıçramasını ya da savaşın geriletilmesini, iki türlü okumak gerekiyor” sözleriyle özetledi ve ekledi: “Rusya söylediğini yapamazsa zafiyeti ortaya çıkar.”