Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Asya-Pasifik bölgesinde artan gerilimin ortasında pazartesi günü Kamboçya lideri Hun Manet’e, Çin’in uluslararası ortam ne olursa olsun Kamboçya’nın “en güvenilir dostu ve en sağlam destekçisi” olacağını söyledi.
Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, başkent Phnom Penh’de yapılan görüşmede Wang, Çin’in Kamboçya altyapısına daha fazla yatırım yapmaya ve üretim kapasitesi işbirliğini teşvik etmeye devam edeceğini söyledi.
Buna karşılık Kamboçya Başbakanı Hun Manet, Phnom Penh’in Çin politikasının “tutarlı” olduğunu söyledi ve ülkesinin Çin’in Tayvan, Hong Kong ve Sincan konusundaki tutumunu kararlılıkla destekleyeceğini sözlerine ekledi. Çin’in toplantıya ilişkin resmi açıklamasında Güney Çin Denizi’nden hiç bahsedilmedi.
Çin’in yatırım akışı 2021’de Kamboçya’nın GSYİH’sinin dörtte birini aşarken Hun Manet, Phnom Penh’in Pekin liderliğindeki bir altyapı projesi olan Kuşak ve Yol Girişimi’nde yer almaya devam edeceğini de sözlerine ekledi.
Wang ayrıca Hun Manet’in Kamboçya’da yaklaşık 40 yıl başbakanlık yapmış olan Senato Başkanı babası Hun Sen ile de bir araya geldi.
Hun Sen, Phnom Penh’in Pekin’e yönelik tutumunun dostane ve değişmeden kaldığını teyit etti ve iki ülkeyi “yakın dost ve stratejik ortak” olarak nitelendirdi.
Hun Manet geçen yıl göreve geldikten sonra Çin’i ziyaret ederek Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüşmüş ve Asya-Pasifik bölgesinde Güney Çin Denizi ile ilgili olarak artan rekabete rağmen Phnom Penh’in Çin dostu politikasının devam ettiği mesajını vermişti.
Xi ve Hun Manet geçen yıl eylül ve ekim aylarında iki kez bir araya geldi. Dışişleri Bakanı Wang aralık ayında Pekin’de mevkidaşı Chenda Sophea Sok ile bir araya geldi.
ASEAN vurgusu
Çin’in Kamboçya ile bağları ASEAN ülkeleri arasında en yakın olanı. İki ülke arasında toprak anlaşmazlığı bulunmuyor ve Phnom Penh Çin’in ticaret ve yatırımlarına büyük ihtiyaç duyuyor.
Kamboçya gümrük ve tüketim departmanına göre 2023 yılında iki ülke arasındaki ticaret 12.26 milyar dolara ulaşarak 2022 yılına kıyasla yüzde 5 artış gösterdi.
Çin’in ASEAN ilişkilerine verdiği önem, Wang’ın Kamboçya ziyareti öncesinde Endonezya ve ASEAN gözlemci ülkesi Papua Yeni Gine’ye uğraması ve bu ay içinde Vietnam ve Laos’un Pekin’i ziyaret etmesiyle vurgulandı.
Pekin’in Filipinler ile ilişkileri, ASEAN üyesinin Güney Çin Denizi anlaşmazlıkları nedeniyle Washington’a yakınlaşmasıyla kötüleşti. Diğer ASEAN üyeleri ise ABD-Çin rekabetinin çapraz ateşinde kalmaktan kaçınmaya çalışıyor.
Kamboçya 2020’de Tayland Körfezi’ndeki ABD tarafından inşa edilen bir tesisi sökmüştü. Washington şimdilerde Çin’in Kamboçya’nın Tayland Körfezi’ndeki Ream deniz üssünün iyileştirilmesine dahil olmasından endişe duyuluyor.
