Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, ülkesinin Avrupa Birliği’nin 95,5 milyar avroluk (103 milyar dolar) Horizon bilim programına yeniden katılmasını sağlayacak bir anlaşmanın sonuçlandırılması için yetkililere onay verdi.
Bloomberg’in haberine göre isimlerinin açıklanmaması kaydıyla konuşan kişiler, İngiltere’nin anlaşmayı bu hafta içinde duyurmasının beklendiğini ve henüz sadece küçük ayrıntıların netleştirildiğini söyledi.
Anlaşma, Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılmasının (Brexit) ardından yaşanan gerginlikler sırasında Londra’nın fonun dışında kalmasının ardından Avrupa’nın önde gelen araştırma merkezleri arasındaki yakın bağların yeniden kurulmasını sağlayacak.
Anlaşmanın bir parçası olarak iki taraf, AB’nin Krallık’ı iki yıl boyunca programın dışında bıraktığı için ödeyeceği tazminat düzeyini müzakere ediyor.
Birleşik Krallık, 2020 sonunda AB’den ayrılmadan önce fonun en büyük yararlanıcılarından biriydi. Brexit ve Horizon programından çıkış en iyi üniversitelerinin programa erişimini kısıtladı ve hayati projelerde işbirliğini azalttı.
Birleşik Krallık yetkilileri, bir anlaşmaya varılamaması durumunda yerel araştırma projelerini desteklemek için Horizon’a alternatif bir program (Pioneer) üzerinde çalışıyorlar.
İngiltere, Boris Johnson’ın başbakanlığı döneminde ilişkilerin kötüleşmesi üzerine Horizon programına erişimini engellediği gerekçesiyle AB’ye karşı resmi ihtilaf davası açmıştı.
Dünyanın en büyük çok taraflı araştırma programı olan Horizon, 40’tan fazla ülkeden iklim değişikliğinden kansere ve yapay zekaya kadar pek çok alanda araştırma yapan şirketleri ve bilim insanlarını bir araya getiriyor.
Sunak Çarşamba günü milletvekillerine yaptığı açıklamada, “Önceliğimiz ve tercihimiz Horizon ile ortaklık kurmaktır. Ancak bunun hem İngiliz vergi mükellefleri hem de İngiliz bilimi ve araştırması için doğru şartlarda olduğundan emin olmak istiyoruz,” dedi.
Financial Times’a konuşan bir kaynağın verdiği bilgiye göre, Horizon anlaşması Birleşik Krallık’ın AB’nin Dünya gözlem programı Copernicus’a yeniden katılmasını da içeriyor.
