Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak dün (22 Mayıs) yaptığı açıklamada, partisi 14 yıldır hükümette olmasına rağmen 4 Temmuz’da sandık başına gideceklerini duyurdu.
Başbakanlığın önünde yapılan özel basın açıklamasında Sunak, ekonomik istikrarı yeniden tesis etmek için göreve geldiğini, başardıklarından gurur duyduğunu ve her oy için mücadele edeceğini vurguladı.
Aylardır süren yeni bir seçim çağrısı yapacağı yönündeki spekülasyonlara son veren Sunak, basın toplantısını yaptığı yerin hemen yakınında protestocular tarafından çalınan ve İşçi Partisi ile özdeşleşmiş “Things Can Only Get Better” şarkısına karşı neredeyse bağırarak sesini duyurmaya çalışan Sunak, sadece başbakan olarak değil aynı zamanda eski bir maliye bakanı olarak hükümetteki başarılarını sıraladı.
“Şimdi Britanya’nın geleceğini seçme zamanıdır,” diyen Sunak, bu seçimi kendisi ve istikrar ile İşçi Partisi lideri Keir Starmer ve bilinmezlik arasında bir seçim olarak tanımladı.
“Atanmış Başbakan” olarak Sunak’ın kariyeri
Başbakan, “Önümüzdeki birkaç hafta boyunca her bir oy için mücadele edeceğim, güveninizi kazanacağım ve size sadece benim liderliğimdeki bir Muhafazakâr hükümetin zor kazanılmış ekonomik istikrarımızı riske atmayacağını kanıtlayacağım,” dedi.
Starmer’ın her zaman “kolay yolu” seçtiğini ve hiçbir planı olmadığını ileri süren Sunak, “Sonuç olarak, gelecek onlarla sadece belirsiz olabilir,” dedi.
Sunak seçimlere anketlerde İşçi Partisi’nin çok gerisinde girecek gibi görünüyor. Aynı zamanda partisinin içinde de tecrit edilmiş durumda olan Sunak’ın bu süreçte kendisini yönlendirecek küçük bir danışman ekibine giderek daha fazla bağımlı hale gediği öne sürülüyor.
Bununla birlikte enflasyonun kısmen düşmesi ve ekonominin neredeyse son üç yılın en hızlı büyüme oranını yakalaması gibi bazı kazanımlarla birlikte risk almanın zamanı olduğuna karar vermiş gibi görünüyor.
Eski yatırım bankacısı ve maliye bakanı iki yıldan kısa bir süre önce Liz Truss yerine göreve gelmiş ve “seçilmemiş başbakan” olarak eleştirilmişti.
Seçim kampanyasına ekonomi damga vuracak
Hem Muhafazakârlar hem de İşçi Partisi şimdiden ekonomi ve savunma konularındaki hücum hatlarının çoktan kesin olarak çizildiği bir seçim kampanyası başlattı.
Sunak ve hükümeti, İşçi Partisi’ni hükümette olması halinde vergileri artırmak istemekle suçluyor ve partinin bir planı olmadığı için giderek daha tehlikeli hale gelen dünyada Birleşik Krallık için “güvenli bir çift el” olamayacağını söylüyor.
Muhalefet ise bu suçlamaları reddediyor. İşçi Partisi, hükümeti 14 yıldır ekonomiyi kötü yönetmekle, insanları daha kötü duruma düşürmekle ve iktisadi büyümeyi teşvik etmek için işletmelerin arzuladığı istikrarı sağlayamayan bir dizi kaotik politika ile suçluyor.
İşçi Partisi, Muhafazakârların ekonomiyi yönetme konusunda güvenilirliklerini kaybettiklerinin bir işareti olarak, piyasalarda çalkantılara ve mortgage fiyatlarında artışa neden olan Truss’un görev süresine odaklanmak istiyor.
Gölge Maliye Bakanı Rachel Reeves sık sık eski bir İngiltere Merkez Bankası ekonomisti olmasıyla övünürken, parti büyük harcama vaatlerinde bulunma konusunda isteksiz davranıyor.
Ukrayna’da ortaklaşan partiler Gazze’de ayrışıyor
İki parti Ukrayna’yı destekleme konusunda hemfikir olsa da Muhafazakârlar 2020’lerin sonuna kadar GSYİH’nin yüzde 2,5’ini savunmaya harcama sözü verdi. İşçi Partisi ise bu konuda bir tarih vermedi, bunun yerine “kaynaklar elverir elvermez” bunu yapmayı hedefliyor.
İşçi Partisi ayrıca İsrail-Gazze savaşında ateşkesi destekleme yönünde hareket etti ve Rishi Sunak’ın “son derece yararsız” olarak nitelendirdiği Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında tutuklama emri çıkarma kararını desteklemek için Britanya’nın “yasal bir yükümlülüğü” olduğunu söyledi.
Sunak’ın geçen yılın başında açıkladığı beş önceliği arasında Manş Denizi’ndeki küçük tekne geçişlerinin durdurulması ve Ruanda’nın sınır dışı etme ve caydırıcılık için üçüncü bir ülke olarak kullanılması yer alıyor.
Bu arada İşçi Partisi’nin ilk vaatlerinden biri Ruanda planını iptal etmek ve yerine bir Sınır Güvenliği Komutanlığı kurmaktı. Muhafazakârlar bu ayrımı vurgulamak ve göç konusunda güçlü bir yaklaşım sergilemek isteyecek.
İşçi Partisi: Seçime hazırız
İşçi Partisi Sunak’ın açıklamasından önce seçime fazlasıyla hazır olduğunu söyledi. İşçi Partisi lideri Starmer’ın sözcüsü gazetecilere yaptığı açıklamada, “Başbakan ne zaman seçim çağrısı yaparsa yapmaya tamamen hazırız. Tamamen organize ve operasyonel bir kampanyamız var ve ülkenin bir genel seçim için ağladığını düşünüyoruz,” dedi.
İşçi Partisi lideri daha önce Britanya’nın en üst düzey savcısıydı ve partinin ikinci bir AB referandumunu destekleme eğiliminden sorumlu olan “gölge Brexit” bakanıydı.
Starmer, partiyi Brexit sonrası bir dünyada yönetmeye doğru yöneltirken yeni referandum seçeneği artık kesinlikle masadan kalkmış durumda.
