Bir hükümet danışmanı, Çin’in yetersiz harcama ve azalan gelirin birbirini beslediği aşağı yönlü bir sarmal olasılığına karşı “mümkün olan en kısa sürede ve hızlı bir şekilde” daha fazla teşvik önlemi alması gerektiğini söyledi.
Çin Sosyal Bilimler Akademisi Dünya Ekonomisi ve Siyaseti Enstitüsü Müdür Yardımcısı Zhang Bin, hazine bonoları, yerel özel amaçlı bonolar ve bütçe dışı borç satışları dahil olmak üzere önümüzdeki yıl artırılacak yeni devlet borçlarının 12 trilyon yuanı (1.67 trilyon ABD Doları) aşabileceğini söyledi.
Çin Makroekonomi Forumu tarafından 20 Ekim’de düzenlenen bir web seminerinde “Geçmişte, toplam talepteki her artış devlet harcamalarındaki artıştan ayrılamazdı, çünkü bu kısa vadede durumu hızla değiştirebilen hızlı bir değişkendi” dedi.
Agresif faiz indirimlerini savunan Zhang, 23 Mayıs’ta Çin’in doğusundaki Shandong eyaletinde düzenlenen ve Devlet Başkanı Xi Jinping’in de katıldığı bir sempozyumda konuşan birkaç ekonomistten biriydi.
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi yılın ikinci çeyreğinden bu yana ivme kaybetmiş gibi görünürken Pekin, ülkenin yıllık ekonomik büyüme hedefi olan “yüzde 5 civarına” ulaşmak için bir dizi “aşamalı politika” uygulamaya koydu.
Geçtiğimiz birkaç hafta içinde, ekonomi portföyüne sahip devlet kurumları sırayla yüksek profilli basın toplantıları düzenlediler. Kesin rakamlar verilmese de politikalar, özellikle büyük ölçekli kentsel yenileme projeleri ve yerel yönetimlerin borçlarının hafifletilmesi konusunda merkezi hükümetin harcamalara daha aktif bir yaklaşım sergileyeceğini gösteriyor.
Kesin bir rakam verilmemesinin bir nedeni de yasal onay süreci olabilir; mali bütçede ya da tahvil kotasında yapılacak herhangi bir artış için ülkenin en üst yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi’nin onayı gerekiyor.
Zhang, “reçete” artık hazır olduğu için uygulama hızının çok önemli hale geldiğini söyledi.
“Yetersiz taleple mücadele etmek için konjonktür karşıtı politikalar kullanırken politika ve zaman arasında bir yarış söz konusudur” dedi. “Politika harekete geçmezse, düşüş eğilimini hızlandıracaktır. Ne kadar erken hareket ederseniz, maliyet o kadar düşük olur ve başarılı olmak o kadar kolay olur” diye ekledi.
Zhang, teşvikin ölçeğinin daha da önemli olduğunu, zira önceki politika ayarlamalarının yetersiz talep sorununu ele almak için yeterince geniş olmadığını sözlerine ekledi.
“Bunun nedeni politikada bir sorun olması değil, yeterince güçlü olmamasıdır” dedi.
Zhang, ekonomik büyüme hedefinin gelecek yıl makul bir fiyat seviyesiyle yüzde 5 olması halinde, hükümet harcamalarının yıllık büyüme oranının yüzde 7’den az olmaması gerektiğini söyledi. Bu da 2024 yılında yaklaşık 11 trilyon yuan olan devlet borçlarının 12 trilyon yuanın üzerine çıkmasını gerektirecektir.
Bu harcamaların nereye gideceği konusunda ise, altyapının iyileştirilmesi için hala yer olduğunu söyledi. Zhang, kütüphaneler ve müzeler gibi kamu hizmet tesislerine kişi başına erişimin, yeraltı boru hatlarının kalitesi gibi, hala gelişmekte olan ülkelerin gerisinde olduğunu da sözlerine ekledi.
“[Devletin] yatırım yapması gereken pek çok şey var, ancak bunlar geçmişte olduğu gibi değil. Artık büyük altyapı projeleri değil, daha çok kılcal damarlar ve ince ayrıntılar söz konusu” dedi.
