Çin, ABD’nin çevreleme çabalarına karşı koymak için gereken kritik teknolojiyi geliştirmeye çalışırken bilim ve teknoloji alanında beş yıllık bir beceri yükseltme hedefi belirledi.
Çin Komünist Parti (ÇKP) Merkez Komitesi perşembe günü üçüncü plenum toplantısı sonunda yaptığı açıklamada, inovasyonla yönlendirilen bir ülke olarak ekonomiye güç sağlamaya yardımcı olacak “kaliteli bir işgücü” geliştirmek için 2029 yılına kadar süresi olduğunu duyurdu.
Söz konusu taahhüt, Merkez Komite’nin 350’den fazla asil ve yedek üyesinin bir araya geldiği dört günlük plenumun ardından yayınlanan resmi bir bildiride yer aldı.
Bildiride “Eğitim, bilim ve teknoloji ile yetenek, Çin’in modernleşmesi için temel ve stratejik bir dayanak işlevi görmektedir” denildi.
ABD ve müttefiklerinin Çin’e bilim ve teknoloji alanındaki büyümesini sınırlandırması için giderek artan bir baskı uyguladığı ve Çin’in ekonomik sorunlarla boğuştuğu bir dönemde geldi.
Merkez Komitesi de bu zorlukları ve ülkeyi ilerletmek ve halkın beklentilerini karşılamak için bilim ve teknolojide “reformu” iki katına çıkarma ihtiyacını kabul etti.
Komite bildiride “Hem yurtiçi hem de yurtdışındaki karmaşık gelişmelerle daha iyi başa çıkabilmek, bilimsel ve teknolojik devrim ve endüstriyel dönüşümün yeni turuna uyum sağlayabilmek ve halkımızın yeni beklentilerini karşılayabilmek için Çin modernleşmesini ilerletmek amacıyla reforma bilinçli bir şekilde daha fazla önem vermeli ve reformu kapsamlı bir şekilde derinleştirmeliyiz” dedi.
“Çin’i bilim ve eğitim yoluyla canlandırma stratejisini, kaliteli bir işgücü geliştirme stratejisini ve inovasyon odaklı kalkınma stratejisini tam olarak uygulamalıyız.”
Bu uzmanlık havuzunun geliştirilmesi, “kilit teknolojik atılımların” peşinde bilim-teknoloji kurumlarının ve mekanizmalarının elden geçirilmesini de içeriyor.
Devlet Başkanı Xi Jinping “her bakımdan modern bir sosyalist ülke” inşa etmek için bilim ve teknolojinin rolünü defalarca kez vurguladı.
Partinin 2022’deki ulusal kongresinde yaptığı konuşmada şunları söylemişti: “Bilim ve teknolojiyi birincil üretici gücümüz, yeteneği birincil kaynağımız ve inovasyonu birincil büyüme itici gücümüz olarak görmeliyiz. Eğitimin geliştirilmesine yüksek öncelik vermeye, Çin’in bilim ve teknolojide kendine güvenini ve gücünü inşa etmeye ve kalkınmaya öncülük etmek ve kalkınmayı ilerletmek için yeteneklere güvenmeye devam edeceğiz. Güçlü bir eğitim sistemi, daha fazla bilimsel ve teknolojik güç ve kaliteli bir işgücü oluşturmak için çalışmalarımızı hızlandıracağız”
Pekin’deki Çin Renmin Üniversitesi’nde kamu politikası çalışmaları konusunda uzmanlaşmış bir profesör olan Ma Liang, South China Morning Post’a verdiği demeçte, bir ülkenin daha yenilikçi olmasını sağlamanın eğitim, bilim ve teknoloji ile bağlantılı yetenekleri içermesi gerektiğini söyledi.
Çin’in bilim ve teknoloji sektörünün karşı karşıya olduğu ciddi zorlukların üstesinden gelmenin “tek yolunun” bu üç alanda kurumsal reformları bir bütün olarak ilerletmek ve derinleştirmek olduğunu belirtti.
Ma, geçmişte Çin’in bilim ve teknoloji sistemindeki herhangi bir dönüşümün eğitim ve uzmanlık gelişimindeki değişikliklerle birlikte gerçekleşmediğini kaydetti.
Ma’ya göre, bu da uzmanlar ve inovasyonu gerçekleştirmek için gereken mühendisler de dahil olmak üzere yetenek havuzunun yeterince desteklenmediği ve motive edilmediği anlamına geliyordu.
Mevcut eğitim sistemi tarafından yetiştirilen yetenekler ile inovasyonu gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulan yetenekler arasında “önemli bir uçurum” olduğunu söyledi.
Örneğin, bilimsel ve teknolojik keşifleri gerçek ürünlere dönüştürecek know-how’a sahip yeterli sayıda insan olmadığını ve özellikle temel araştırmalarda kendilerini bu tür yeniliklere adamaya istekli eğitimli insan sayısının hala yetersiz olduğunu kaydetti.
Pekin Teknoloji Enstitüsü’nden profesör Huang Lu, zayıf sistemik entegrasyon ve değerlendirmelerin de daha nitelikli bir iş gücünün önündeki engeller olduğunu söyledi.
Huang, haziran ayında devlet gazetesi Guangming Daily’ye verdiği demeçte, üst düzey yeteneklerin gelişimini engelleyen “yapısal çelişkiler” olduğunu vurgulamıştı.
“Eğitim, bilim ve sanayi arasındaki entegrasyon yüzeyseldir ve disiplinlerin bölümlere ayrılması, yenilikçi disiplinler arası yetenek talebini karşılamada başarısız olmaktadır. Ayrıca, bilim insanlarının üniversiteler, araştırma enstitüleri ve işletmeler arasındaki hareketliliği sınırlıdır” dedi.
Huang, bu çeşitli alanlardaki bölümlerin sektörün ihtiyaçlarını karşılamak için birlikte çalışması, yeteneklerin nasıl değerlendirildiğini iyileştirmesi ve teşviklerle destekleyici bir ortam yaratması gerektiğini söyledi.
Bilim ve teknoloji, yıllar içinde Merkez Komite’nin genel oturumlarında ve kararlarında giderek daha büyük bir rol oynadı.
2013 yılında, farkındalık ve doğal kaynakların korunması da dahil olmak üzere çevre konusuna odaklanıldı. Aynı yıl, ülke genelindeki aşırı duman, ulusal hava kalitesi eylem planlarının kabul edilmesini beraberinde getirdi.
2020’de Çin, kısmen ABD öncülüğündeki kısıtlamalara ve yaptırımlara bir yanıt olarak bilimsel özgüveni ve “dünyanın bilimsel ve teknolojik sınırlarına” meydan okumayı hedefledi.
Son Merkez Komitesi toplantısı bilim eğitimi ve gelişimine de değindi, “kendine güven” ve “küresel bir bakış açısı” vurgusu bu bağlamda öne çıktı.
Bu temaların komitenin henüz kamuoyuna açıklanmamış olan tam kararının bir parçası olabileceği ifade ediliyor.
