Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD öncülüğündeki koalisyonu Kızıldeniz ve Orta Doğu’daki “gerginlik ateşini körüklemekle” suçlarken, Gazze’de derhal ateşkes sağlanması ve tam egemen bir Filistin devletinin kurulması çağrısında bulundu.
Dört ülkeyi kapsayan Afrika turunun ilk durağı olan Kahire’de bulunan Wang, Kızıldeniz’de artan gerginlikten Çin’in derin endişe duyduğunu ifade etti.
Pazar günü Mısırlı mevkidaşı Sameh Shoukri ile ortak bir brifing veren Wang ayrıca Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin hiçbir ülkeye Yemen’e karşı güç kullanma yetkisi vermediğini belirterek ABD ve müttefiklerine üstü kapalı bir eleştiride bulundu.
Wang’ın yorumları ABD ve aralarında İngiltere’nin de bulunduğu müttefiklerinin Husilere karşı başlattığı saldırılardan kısa bir süre sonra geldi. Husiler misilleme yapacağı uyarısında bulunmuştu.
Wang, Husilerin saldırılarına karşı ticari trafiği koruma iddiasıyla kurulan ABD öncülüğündeki deniz koalisyonunun “Kızıldeniz’deki gerginlik ateşini körüklemekten ve genel bölgesel güvenlik risklerini artırmaktan kaçınması gerektiğini” söyledi.
“Kızıldeniz’deki gergin durumun Gazze’deki çatışmanın yayılmasının önemli bir tezahürü olduğu vurgulanmalıdır” diyen Wang, Filistin topraklarındaki durumun “çok ciddi ve kritik” olmaya devam ettiğini de sözlerine ekledi.
Wang, en önemli önceliğin Gazze’de 20,000’den fazla insanın ölümüne yol açan savaşı bir an önce durdurarak çatışmanın daha da büyümesini ve hatta kontrolden çıkmasını önlemek olduğunu söyledi.
“Tüm tarafların … Kızıldeniz’deki su yollarını … hukuka uygun olarak ortaklaşa korumaları ve aynı zamanda Yemen de dahil olmak üzere Kızıldeniz kıyısındaki ülkelerin egemenlik ve toprak bütünlüğüne etkin bir şekilde saygı göstermeleri gerekmektedir” diyen Wang ayrıca Filistin meselesinin çözümünün 76 yıldır ertelendiğine dikkat çekerek “tarihi adaletsizliğin devam edemeyeceğini” sözlerine ekledi.
“Uluslararası toplum acilen harekete geçmeli ve tüm çabalarını ateşkesi teşvik etmeye odaklamalı… sivillerin güvenliğini korumalı” diyen Wang, Çin’in uzun süredir “iki devletli çözüme” verdiği desteği yineledi.
“Adalet erken bir tarihte Filistin halkına iade edilmelidir” diyen Wang, 1967 sınırlarına dayanan ve başkenti Doğu Kudüs olan “iki devletli çözümü” Filistin meselesine adil bir çözüm getirmenin tek yolu olarak tanımladı.
“Tam egemenlik korunmalıdır” diye ekleyen Wang, İsrail-Gazze savaşını görüşmek üzere daha büyük ve daha yetkili bir uluslararası barış konferansı toplanması çağrısında bulundu.
Sisi ile görüştü: İki devletli çözüm ve bağımsız Filistin vurgusu
Kahire’deyken Wang, Cumhurbaşkanı Abdel-Fattah el-Sisi ile görüştü ve “iki devletli çözüm ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulması temelinde Filistin meselesinin adil ve kapsamlı bir şekilde çözülmesi yoluyla krizin temel nedenlerinin ele alınması gerektiği konusunda mutabık kaldılar.”
Wang ayrıca ziyareti sırasında Çin’in Gazze halkına üçüncü parti insani acil yardımını da duyurdu. Arap Birliği’nin bir üyesi olarak Çin, Mısır’ın Gazze’deki krizin çözümüne yönelik çabalara öncülük etme konusunda avantajlı olduğuna inanıyor.
Wang ve birliğin genel sekreteri Ahmed Aboul Gheit ayrı bir toplantıda BM Güvenlik Konseyi’ni sorumluluklarını ciddiye almaya ve uluslararası barış ve güvenliğin korunmasına yönelik bağlayıcı tedbirler almaya çağırdı.
Toplantı sonrasında yayınlanan ortak açıklamada “BM Güvenlik Konseyi, İsrail’in Gazze’deki sivil halka karşı sürdürdüğü savaşı reddettiklerini ifade eden Arap ve İslam ülkeleri ile diğer ülkelerin çağrılarına kulak vermelidir” denildi.
Açıklamada ayrıca Filistin meselesine 1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan tam bağımsız, egemen bir Filistin devletinin kurulmasına dayanan kapsamlı, adil ve kalıcı bir çözüm bulunması gerektiği vurgulandı.
Wang’ın Mısır ziyareti, Çin Dışişleri Bakanlarının yeni yıldaki ilk yurtdışı ziyaretlerini Afrika’ya gerçekleştirdikleri 30 yılı aşkın bir geleneğe uygun olarak Afrika turunun bir parçasıydı.
Wang Mısır’ın ardından Tunus’a geçti. Devamında Togo ve Fildişi Sahili’ni de ziyaret edecek.
