Dışişleri Bakanı Wang Yi, Çin Ulusal Halk Kongresinin yıllık genel kurulu kapsamında başkent Pekin’de düzenlenen “Çin’in Dış Politikası ve Dış İlişkileri” başlıklı basın toplantısında konuştu.
Perşembe günü dünya medyasının karşısına çıkan Wang, Çin ve ABD arasındaki çatışmanın “hayal bile edilemeyecek sonuçları” olacağı uyarısında bulundu.
Wang, ulusal yasama organı ve en üst siyasi danışma organının yıllık toplantısı olan “iki toplantı” sırasında düzenlediği basın toplantısında, Tayvan’dan Ukrayna ve Gazze’deki savaşlara ve ABD ile ilişkilere kadar küresel meseleler hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Wang iki küresel güç arasındaki ilişkilere dair şunları söyledi: “Eğer ABD ve Çin gibi iki büyük ülke arasında bir çatışma ya da karşı karşıya gelme olursa, bunun sonuçları hayal bile edilemez olacaktır.”
Wang, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Amerikalı mevkidaşı Joe Biden’ın geçen yıl Kaliforniya’da yaptıkları görüşmeden bu yana ilişkilerin geliştiğini söylese de Washington’un Çin hakkındaki yanlış algılarının hala devam ettiğini ve verdiği sözler yerine getirmediğini belirtti.
“ABD, Çin’i bastırmak için çeşitli taktikler geliştiriyor” diyen Wangi “ABD bir şey söyleyip başka bir şey yapıyorsa, büyük bir ülke olarak güvenilirliği nerede? Çin kelimesini her duyduğunda tedirgin oluyorsa, büyük bir ülke olarak kendine güveni nerede?” diye sordu.
Ayrıca Münih’teki bir güvenlik konferansında “uluslararası sistemde masada değilseniz menüde olacaksınız” diyen ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in son yorumlarına Pekin’in “birkaç büyük ülkenin uluslararası ilişkileri tekeline almasına” izin veremeyeceğini söyleyerek yanıt verdi.
Wang, çok kutupluluğun çoklu bloklar, parçalanma ya da kargaşa anlamına gelmediğini söyledi ve tüm ülkelerin BM merkezli uluslararası sistem içinde hareket etmesi ve küresel yönetişim altında işbirliğini sürdürmesi gerektiğini vurguladı.
Tayvan
Bu en hassas konuda Wang, Pekin’in barışçıl bir yeniden birleşme için çaba göstereceği yönündeki söylemini tekrarladı ancak Tayvan’ın bağımsızlığını destekleyenlerin “ateşle oynadıkları için yanacakları” uyarısında bulundu.
Rusya ve Ukrayna
Wang, Çin’in Moskova ile ortaklığının “üst düzeyde” ilerlediğini, güvenin derinleştiğini ve önlerinde yeni fırsatlar olduğunu söyledi. Bu ilişkinin derinleştirilmesinin “herhangi bir tarafı hedef almadığını” vurguladı.
Üçüncü yılına giren Ukrayna savaşıyla ilgili ayrı bir soruya cevaben Çin’in objektif ve tarafsız bir pozisyona sahip olduğunu ve hem Moskova hem de Kiev’i kapsayan bir barış konferansı düzenlenmesi fikrini desteklediğini söyledi. Wang, “Görüşmeler ne kadar erken başlarsa, barış da o kadar çabuk gelecektir,” diye ekledi.
Güney Çin Denizi
Wang, ihtilaflı sulardaki farklılıkların diyalog yoluyla düzgün bir şekilde yönetilmesi ve anlaşmazlıkların hak iddia eden devletler arasındaki müzakerelerle çözülmesi gerektiğini söyledi.
Çin bu önemli uluslararası su yolunun büyük bir kısmında hak iddia ederken, diğer bazı ülkelerin de hak iddiaları bulunuyor. Wang’ın yorumları, Filipin sahil güvenliği ile İkinci Thomas Sığlığı merkezli son zamanlarda yaşanan bir dizi çatışmanın ardından geldi.
Wang yanıtında herhangi bir ülkeden bahsetmedi ancak bölge dışındaki ülkelerin Güney Çin Denizi’nde bozgunculuk yapmamaları gerektiği uyarısında bulundu.
Gazze savaşı
“21. yüzyılda bu insani krizin önlememesi, insanlığın trajedisi ve uygarlığın utancıdır” diyen Wang, krizi sona erdirecek bir yol haritası belirlemek üzere geniş tabanlı ve yetkili bir uluslararası barış konferansı düzenlenmesi çağrısında bulundu.
Uluslararası toplumu acil bir ateşkesi teşvik etmek üzere derhal harekete geçmeye çağıran Wang, Çin’in iki devletli bir çözüme verdiği desteği yineledi.
Avrupa
Çin ve Avrupa’nın “çok taraflılığın savunucuları” olması gerektiğini söyleyen Bakan, aralarındaki ilişkiyi işbirliğinin belirlemesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
