Çin, dört aylık aranın ardından Rusya’ya yaptığı ihracatı yüzde 10,4 oranında azalttı. ABD yaptırımları, rublenin değer kaybı ve Çin’in ihracat kısıtlamaları, iki ülke arasındaki ticaretin büyüme hızını ciddi şekilde yavaşlattı.
Petrol, doğalgaz ve kömürün doğuya; tüketim malları ve teknolojinin ise ters yönde taşındığı Rusya-Çin ticaret hattı, beklenmedik bir şekilde sekteye uğradı.
Reuters ajansının Çin gümrük verilerine dayandırdığı habere göre, ekim ayı sonunda Çin’in Rusya’ya ihracatı yıllık bazda yüzde 10,4 oranında azaldı.
Bu düşüş, temmuz ayından bu yana ilk kez kaydedilirken, toplam ticaret cirosunda da bir gerileme yaşandı. Kasım ayında ticaret hacmi 145,9 milyar yuan (20,14 milyar dolar) olarak gerçekleşti ve ekim ayına kıyasla yüzde 5 düşüş gösterdi.
Rusya ile Çin arasındaki ticaretin 11 aylık toplamı 222,8 milyar dolara ulaştı. Fakat bu rakam, savaşın ilk yıllarındaki büyüme oranlarına kıyasla yavaşladı.
2022’de karşılıklı ticaret hacmindeki büyüme yüzde 34 (190 milyar dolar), 2023’te yüzde 26 (240 milyar dolar) olurken, 2024’ün ocak-kasım döneminde bu oran sadece yüzde 2,1 oldu.
GPB Özel Bankacılık Genel Müdürü Yegor Susin, Telegram kanalından yaptığı paylaşımda, Rusya-Çin ticaretindeki bu yavaşlamanın büyük ölçüde “ödeme sorunlarından” kaynaklandığını belirtti. 2024 yaz verilerine göre, Rus işletmeleri işlemlerin yüzde 80’inin Çin de dahil olmak üzere “dost” ülkelerin bankaları tarafından bloke edildiğinden şikâyet ediyor.
Öte yandan büyük Rus işletmelerinin temsilcileri Bloomberg’e verdikleri demeçte, birçok durumda Çin ile işlemlerin yalnızca eski Sovyetler Birliği ülkelerindeki aracılar üzerinden mümkün olduğunu ifade etti.
Kasım ayında Çin bankaları, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Hong Kong’dan gelen ödemelerde kontrolleri sıkılaştırdı. Aralık ayında ise elektronik ve makine aletlerinden seramik ürünlere kadar metalle ilgili malları kapsayan yeni ihracat kısıtlamaları getirildi.
Bu durum, üreticilerin yanı sıra Rus lojistik şirketleri ve uluslararası ticaret temsilcilerinin, listede sınıflandırılan ürünlerin sevkiyatını durdurmak zorunda kaldıklarını ifade etmelerine neden oldu.
Ayrıca ABD’nin 21 Kasım’da 50’den fazla Rus bankasını kara listeye alması, durumun daha da kötüleşmesine yol açtı.
