Diplomatik kaynaklar, Çin’in Japonya’dan Fukuşima nükleer santralindeki arıtılmış radyoaktif atık suyun denize bırakılmasından kaynaklanabilecek olası ekonomik zarar için bir tazminat sistemi kurmasını talep ettiğini söyledi.
The Japan Times’ın haberine göre, ikili ilişkiler hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar salı günü yaptıkları açıklamada, Japonya’nın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın su tahliyesinin güvenli olduğu sonucuna vardığını belirterek bu talebi reddettiğini ancak Çin’in bunu geri çekmeyeceğini söyledi.
Kaynaklar, üst düzey Çinli yetkililerin bu talebi geçen yıl diplomatik kanallar aracılığıyla Japonya’ya birkaç kez sunduğunu söyledi. Pekin, Ağustos 2023’te su salınımının başlamasından bu yana komşusundan gelen tüm deniz ürünlerine ithalat yasağı getirdi.
İki Asya ülkesi Çin’in genel ithalat yasağı konusunda anlaşmazlık yaşıyor. Japonya, Çin’i ticaret kısıtlamasını kısa süre içinde kaldırmaya çağırırken, Pekin Tokyo’yu “nükleer kirlenmiş suyu” boşaltmakla suçladı.
Temmuz 2023’te UAEA Japonya’ya Fukuşima’daki su tahliyesinin küresel güvenlik standartlarına uygun olduğu ve tahliyenin “insanlar ve çevre üzerinde ihmal edilebilir bir radyolojik etkisi” olacağı sonucuna varan bir rapor sundu.
Ancak kaynaklar, Çin’in kendi izleme sistemini kurmak ve Japonya ile diyaloğa girmekle birlikte, su salınımı sorunuyla başa çıkmak için “üç ana mekanizmasından” biri olarak bir tazminat çerçevesi oluşturmaya önem verdiğini söyledi.
Deniz çevresinin nasıl izleneceğine ilişkin olarak Çin “bağımsız ve etkili uzun vadeli bir uluslararası izleme düzenlemesi” çağrısında bulunurken Tokyo bunun IAEA aracılığıyla yürütülmesi gerektiğini söylüyor.
Kaynaklardan biri Çin’in tazminat sisteminin oluşturulmasını Japonya ile su deşarjı konusunda yürütülen müzakerelerde koz elde etmek amacıyla önermiş olabileceğini söyledi.
Başbakan Fumio Kishida ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Kasım ayında San Francisco’da yaptıkları son yüz yüze görüşmede konuyu “yapıcı bir şekilde istişareler ve diyalog yoluyla” çözmenin yollarını arama konusunda mutabık kaldılar.
Kishida zirvenin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, iki liderin görüşmelerin bilim temelli olacağını teyit ettiklerini söyledi.
Ocak ayında Japonya ve Çin, Pekin’in ithalat yasağı ve diğer konularla ilgili olarak Tokyo Electric Power Company Holdings ve Fukushima santralinin işletmecisini içeren bir çevrimiçi toplantı düzenlemiş, ancak kaynaklar görüşmeler sırasında net bir ilerleme kaydedilmediğini belirtmiştir.
Fukushima No. 1 nükleer santrali, Mart 2011’de Japonya’nın kuzeydoğusunda meydana gelen 9.0 büyüklüğündeki yıkıcı deprem ve ardından oluşan tsunaminin ardından erimeye maruz kalmıştı.
