Japonya ve NATO’nun, Washington’daki NATO zirvesi sırasında son derece gizli güvenlik bilgilerinin paylaşılması için bir hat kurma planlarını tamamladıkları bildirildi. Çinli uzmanlar, bu son adımın, Japonya’nın ABD’nin “Asya NATO’su” inşa etme stratejisine hizmet ettiğini gösterdiğini söyledi.
Japonya’nın NATO’yu Asya-Pasifik bölgesine taşıması bölgesel istikrarsızlığı tırmandırdığı ve belirsizliğe yol açtığı gerekçesiyle Çin tarafından eleştirilirken, bazı uzmanlar potansiyel bir silahlanma yarışından endişe duyduklarını ifade ediyor.
The Japan News’in çarşamba günü bildirdiğine göre Kishida’nın perşembe günü NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile bir araya gelerek olağan zamanlarda bile üst düzey bilgi paylaşımına ilişkin bir sistem kurarak güvenlik işbirliğini güçlendirmek üzere bir anlaşmaya varması bekleniyor.
Bu arada NATO zirvesine üst üste üçüncü kez Yeni Zelanda, Japonya ve Güney Kore liderleri katılıyor.
Çin Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü’nde araştırma görevlisi olan Xiang Haoyu çarşamba günü Global Times’a verdiği demeçte, “Japonya, NATO’nun Asya-Pasifik’teki angajmanının yönlendirilmesinde ve bölgenin NATO’nun stratejik çerçevesine entegre edilmesinde çok önemli bir rol oynamıştır. NATO’nun Asya-Pasifik’e girişini çeşitli yollarla kolaylaştırdı ve ABD’nin komşu ülkelerle işbirliği ilişkileri kurmasına yardımcı oldu” değerlendirmesini yaptı.
Japonya’nın NATO ile geliştirdiği işbirliği iki temel amaca hizmet ediyor: özellikle Doğu Çin Denizi ve Güney Çin Denizi gibi deniz ihtilaflarında Çin’e karşı NATO’nun yeteneklerinden yararlanmak ve benzeri görülmemiş bir askeri genişleme gerçekleştirerek anayasal kısıtlamalarını aşmak. Xiang, bunun amacının Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı’nda yenilmiş bir ulus statüsünden sıyrılmak ve önemli bir siyasi güç olarak etkisini artırmak olduğunu söyledi.
Heilongjiang Eyaleti Sosyal Bilimler Akademisi Kuzeydoğu Asya Çalışmaları Enstitüsü Direktörü Da Zhigang Global Times’a yaptığı açıklamada, Kuzey Kore, Rusya ve Çin’den gelen “tehditlerin” yanı sıra Tayvan sorunu ve deniz anlaşmazlıklarının vurgulanmasının, Kishida’nın Japonları pasifist anayasayı revize etme, savunma bütçesini artırma ve NATO ile işbirliğini artırma planını desteklemeye “ikna etmek” için kullandığı taktikler olduğunu söyledi.
Temmuz 2023’te Japonya ve NATO, yenilenen Bireysel Olarak Uyarlanmış Ortaklık Programı’nı imzaladı ve her iki taraf da savaşın tüm alanlarında güvenlik konularında işbirliğini genişletmeyi kabul etti. Basında çıkan haberlere göre Japonya son yıllarda NATO üyesi ülkelerle savunma eğitimi ve kapasite geliştirme konularında yeni karşılıklı erişim anlaşmaları (RAA) müzakere ediyor ve imzalıyor.
ABD şu anda transatlantik NATO ittifakı ile Asya-Pasifik ittifakının “Hint-Pasifik stratejisi” ile uyumlu hale getirilmesi ve Çin’in yükselişini durdurmak için çevreleme stratejisi uygulanması üzerine bastırıyor. Ancak Xiang, ABD’nin küresel kaynaklarının azalması ve seçimler gibi iç faktörlerin liderliğini etkilemesi nedeniyle, stratejik hedeflerine ulaşmak için Japonya’nın NATO ile proaktif angajmanını da kullandığını söyledi.
Çin NATO’nun Asya’ya doğru genişlemesinden duyduğu endişeyi pek çok kez dile getirdi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında Çin’in NATO konusundaki tutumunun tutarlı olduğunu söyledi.
“NATO’nun bölgesel bir savunma ittifakı olma niteliğinin ötesinde hareket etmesine, çatışma ve rekabeti kışkırtmak için Asya-Pasifik bölgesine girmesine ve bu bölgedeki refah ve istikrarı bozmasına kesinlikle karşıyız” diyen Lin, “NATO’yu dünya barışı, istikrarı ve güvenliğine gerçek anlamda katkıda bulunmaya çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.
