Cuma günü yayınlanan haberlere göre ABD, Çin Savunma Bakanı Li Shangfu’nun soruşturma altına alındığına ve görevden alındığına inanıyor.
Financial Times’a konuşan üç ABD’li yetkili ve Li ile ilgili istihbarat konusunda bilgi sahibi iki kişi, Washington’un mart ayında göreve başlayan savunma şefinin sorumluluklarının elinden alındığı sonucuna vardığını söyledi. Yetkililer soruşturmaya ilişkin daha fazla bilgi vermedi.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in geçen ay ülkenin nükleer ve karadan karaya füze cephaneliğini denetleyen Roket Gücü’nün başındaki iki generali tasfiye etmesi ve temmuz ayında dönemin Dışişleri Bakanı Qin Gang’ın açıklanamayan bir şekilde görevinden alınmasının ardından, 29 Ağustos’tan bu yana kamuoyunda görülmeyen Li’nin, görevini kaybeden en son üst düzey Çinli yetkili olacağı yorumları yapılıyor.
Temmuz ayında Çin ordusu, Ekim 2017’ye kadar uzanan ordunun tedarik sürecindeki yolsuzluk vakaları hakkında bir soruşturma başlatmıştı. Li de Eylül 2017’den Ekim 2022’ye kadar ekipman tedarik departmanına başkanlık etti.
Li aynı zamanda şu anda Çin’in beş devlet konseyinden biri olarak görev yapıyor, bu da normal bir bakandan daha yüksek rütbeli bir Kabine görevi.
Savunma şefi olarak Li’nin konumu, üst düzey diplomatlara ve yabancı yetkililerle düzenli toplantılar yapan diğer bazı yetkililere kıyasla genellikle daha az görünür.
Li resmen görevinden alınırsa, Qin’in ardından üç ay içinde bakanlık görevinden alınan ikinci devlet konseyi üyesi olacak.
Washington Post’a Li ile ilgili ayrı bir haberde konuşan bir ABD’li yetkili, “Bundan daha kötüsü de olabilir” diyerek daha fazla tasfiye potansiyeline işaret etti.
Cuma günkü haber, Reuters’in Li’nin geçen hafta Vietnamlı savunma yetkilileriyle yapılan yıllık toplantıdan aniden çekildiğini ve Pekin’in buna gerekçe olarak “sağlık durumunu” gösterdiğini bildirmesinden bir gün sonra geldi. Bu açıklama, Qin’in görevden alınmadan önceki devamsızlığı için yapılan açıklamaya benziyordu.
‘Yolsuzluk soruşturmasıyla ilgili olabilir’
The Post, kimliği açıklanmayan Çinli bir yetkiliye dayandırdığı haberinde Li’nin görevden alınmasının yakın olduğunu ve yetkilinin bunun yolsuzluk değil “sağlık sorunları” nedeniyle olduğunu söylediğini bildirdi. Ancak Çin savunma sanayii ile ilgili iki kişi The Post’a Li’nin yokluğunun önceki tedarik pozisyonuyla bağlantılı yolsuzluk suçlamalarıyla ilgili olduğu konusunda geniş bir fikir birliği olduğunu söyledi.
Geçtiğimiz hafta bir askeri teftiş sırasında Xi, Halk Kurtuluş Ordusu’nda (PLA) “yüksek düzeyde bütünlük ve birlik” çağrısında bulundu. Bu vurgu, Li’nin ortadan kaybolmasıyla ilgili spekülasyonları daha da körükledi.
Spekülasyonlara göre, Savunma Bakanı Li Shangfu 3 haftadır ne görüldü ne de kendisinden haber alındı. Vietnam’a yaptığı geziye katılmadı. Son olarak da Singapur Deniz Kuvvetleri Komutanı ile planlanan görüşmesine gelmediği için ev hapsine alındığı iddia edildi.
Xi Jinping, Çin Ordusu’nu rüşvetten temizlemek için uzun süredir yolsuzlukla mücadele yürütüyor. Uzmanlar Xi’nin ordu üzerinde güçlü bir hakimiyeti olduğuna inanıyor.
The Japan Times’a konuşanAvustralya Ulusal Üniversitesi’nden siyaset bilimci Wen-ti Sung, “Eğer iddia edilen tasfiye doğruysa, Xi’nin birçok üst düzey askeri yetkiliyi yeni dönemlerine sadece aylar kala görevden alabilmesine bakılırsa, Xi Jinping’in ordu üzerindeki kontrolü hala sağlam” dedi.
