Perşembe günü üst düzey Çinli askeri yetkililerle, üst düzey ABD’li askeri yetkililer sanal bir toplantı yaptı. İki ülkenin liderleri arasında San Francisco’daki zirvenin ardından iki ordu görüşmelere yeniden başladı.
Global Times’ın haberine göre görüşmede, Tayvan sorunu ve Güney Çin Denizi meselesinin yanı sıra ordular arası iletişim meselesi ele alındı.
Çin Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Merkezi Askeri Komisyon (CMC) üyesi ve CMC’nin Müşterek Kurmay Dairesi Başkanı Liu Zhenli, perşembe günü ABD Genelkurmay Başkanı CQ Brown’un talebi üzerine kendisiyle bir video telekonferans gerçekleştirdi.
Liu, Çin ve ABD devlet başkanları arasında San Francisco’da yapılan görüşmede iki ülke orduları arasındaki değişim ve iletişimin yeniden başlatılması konusunda önemli bir mutabakata varıldığını ve iki ordunun eşitlik ve saygı temelinde iletişim ve işbirliği yürütmesi gerektiğini, böylece ikili ilişkilerin istikrara kavuşması ve daha iyi hale gelmesinin ortaklaşa teşvik edileceğini söyledi.
Sağlıklı, istikrarlı ve sürdürülebilir askeri ilişkiler geliştirmenin anahtarının ABD’nin Çin’e karşı doğru bir algıya sahip olması ve ABD’nin Çin’in temel çıkarlarına ve başlıca kaygılarına gerçekten saygı göstermesi olduğunu belirten Liu, pragmatik işbirliğinin teşvik edilmesi ve karşılıklı anlayışın arttırılması gerektiğini kaydetti.
Liu, Tayvan sorununun Çin’in dış müdahaleye izin vermeyen saf bir iç meselesi olduğunu ve Çin ordusunun ulusal egemenliği ve toprak bütünlüğünü kararlılıkla savunacağını vurguladı.
Liu Brown’a, ABD’nin Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki toprak egemenliğine ve deniz haklarına ciddiyetle saygı göstermesi, dikkatli konuşması ve hareket etmesi ve pratik eylemlerle bölgesel barış ve istikrarın yanı sıra Çin-ABD ilişkilerindeki genel durumu koruması gerektiğini söyledi.
Çin Savunma Bakanlığı’nın basın açıklamasına göre iki taraf başka konuları da ele aldı.
Brown’ın sözcüsü Deniz Yüzbaşı Jereal Dorsey ise yaptığı açıklamada Brown ve Liu’nun “rekabeti sorumlu bir şekilde yönetmek, yanlış hesaplamalardan kaçınmak ve açık ve doğrudan iletişim hatlarını sürdürmek için birlikte çalışmanın önemini görüştüklerini” söyledi.
Brown’ın görüşmesine ilişkin çok az ayrıntı açıklanırken, üst düzey bir ABD savunma yetkilisi ve üst düzey bir askeri yetkili bunun önemli bir ilk adım olduğunu söyledi. Yetkililer, iki ordu etkileşim halindeyken yanlış anlamaları ya da yanlış hesaplamaları önlemek için ABD’nin Çin ile bu tür görüşmeler yapması gerektiğini ifade etti.
Yetkililer, ABD’nin önümüzdeki haftalarda ve aylarda bir dizi görüşme ve toplantı yapmak üzere Çin ile çeşitli düzeylerde görüştüğünü söylediler. Bu görüşmeler arasında önümüzdeki yılın başlarında ikili Savunma Politikası Koordinasyon Görüşmelerinin yapılması ve ilkbaharda Çin-ABD Askeri Denizcilik İstişare Anlaşması görüşmelerinin yeniden başlatılması planları da yer alıyor.
Askerden askere ilişkiler yeniden başlatıldı
Reuters, Liu ve Brown arasındaki sanal görüşmenin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Ağustos 2022’de Tayvan adasını provokatif bir şekilde ziyaret etmesinin ardından iki ülkenin üst düzey liderleri arasında geçen ay askerden askere ilişkilerin yeniden başlatılması konusunda varılan anlaşmanın ardından bir yılı aşkın bir süredir yapılan ilk görüşme olduğunu belirtti.
Çinli askeri uzman ve TV yorumcusu Song Zhongping cuma günü Global Times’a yaptığı açıklamada, iki ülkenin üst düzey askeri yetkilileri arasındaki iletişimin iki ordu arasındaki gerilimin azaltılmasına ve kazaların önlenmesine yardımcı olacağını söyledi.
Ancak Song, ABD’nin “Çin’e yönelik düşmanca politikasını değiştirmemesi, Çin’i hedef alan Hint-Pasifik stratejisini ve Çin’i sistemik bir rakip olarak tanımlamasını değiştirmemesi halinde Çin-ABD ilişkilerinin daha iyiye gitmeyeceğini, zira askeri karşılıklı güvenin siyasi karşılıklı güven üzerine inşa edilmesi gerektiğini” söyledi.
Uzman, ABD’nin Tayvan adasına silah satmayı ve askeri yardım sağlamayı durdurması ve Tayvan Boğazları ve Güney Çin Denizi’nde “kışkırtıcı tavırlarla” Çin’in kapısına askeri uçaklar ve savaş gemileri göndermeyi bırakması gerektiğini, o zaman iki ülkenin orduları arasında çok daha az gerginlik olacağını belirtti.
