Çin ve Ekvator Ginesi ikili ilişkilerini ‘kapsamlı stratejik işbirliği ortaklığı’na yükseltti.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping salı günü Pekin’de Ekvator Gineli mevkidaşı Teodoro Obiang Nguema Mbasogo ile yaptığı görüşmede “Çin’in Ekvator Ginesi’nin ekonomik ve sosyal kalkınmasını ve ekonomik çeşitlendirme ve sanayileşmeyi teşvik etme çabalarını desteklediği” sözünü verdi.
Xi, Pekin’in Çinli şirketleri Ekvator Ginesi’nde yatırım yapmaya ve iş kurmaya teşvik edeceğini ve Orta Afrika ülkesinden daha fazla tarım ürününün Çin pazarına girmesine izin vereceğini söyledi.
Yaklaşık 1,6 milyon nüfusa sahip olan Ekvator Ginesi, devlet gelirlerinin yaklaşık %90’ını sağlayan ham petrol ve gaza büyük ölçüde bağımlı ve bu durum ülkeyi fiyat şoklarına karşı hassas kılıyor. Ancak Malabo ekonomiyi canlandırmak için tarım, balıkçılık, finans ve turizm alanlarını belirledi.
Xi, Çin’in “tarımsal ve kırsal kalkınma konusundaki deneyimlerini Ekvator Ginesi ile paylaşacağını ve tarımsal teknik yardım projeleri yürütmeye devam edeceğini” söyledi. Görüşmelerin ardından iki lider ikili ilişkilerin kapsamlı bir stratejik işbirliği ortaklığına yükseltildiğini duyurdu.
Yapılan ortak açıklamada Çin ve Ekvator Ginesi’nin ticaret ve yatırım işbirliğini genişletme ve tarım, balıkçılık, enerji, madencilik ve altyapı alanlarında işbirliğini derinleştirme konusunda mutabık kaldıkları ve Çin’in Ekvator Ginesi’nin yüksek kaliteli tarım ve balıkçılık ürünlerinin Çin pazarına girmesini desteklediği belirtildi.
Çin, Ekvator Ginesi’nin kamu sağlığı sisteminin inşasını desteklemeyi kabul etti ve sağlık ekipleri göndermeye, “hafif geziler” gerçekleştirmeye ve diğer ücretsiz klinikleri yürütmeye devam edecek.
Ekvator Ginesi, ülkedeki Çinli şirketler için iş ortamını iyileştirme sözü verdi.
Obiang Nguema Çin’i “güvenilir bir stratejik ortak” olarak nitelendirdi ve elli yıldan uzun bir süre önce ilişkilerin kurulmasından bu yana “ikili ilişkilerin her zaman dostane bir gelişme gösterdiğini” söyledi.
Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Obiang Nguema, “Ekvator Ginesi kapılarını Çin’e açmaya ve Çinli şirketleri Ekvator Ginesi’nde yatırım yapmaya ve işbirliği yapmaya davet etmeye hazırdır” dedi. Bunun ülkesinin ekonomik çeşitlendirme ve sanayileşmeye ulaşmasına ve sürdürülebilir ve sağlıklı bir ulusal kalkınma sağlamasına yardımcı olacağını söyledi.
İki lider yatırım, ekonomik kalkınma, dijital ekonomi, yeşil kalkınma ve küresel kalkınma girişimleri alanlarında ikili anlaşmaların imzalanmasına tanıklık etti.
Askeri üs iddiası
Obiang Nguema’nın Çin ziyareti, Çin’in Ekvator Ginesi’nin Atlantik kıyısında bir askeri üs kurmayı planladığı yönündeki spekülasyonların ortasında gerçekleşti. Washington çeşitli kereler Çin’in Malabo’da, özellikle de Bata kentinde Çin tarafından inşa edilen derin deniz limanında bir askeri üs inşa etmek istediğini söyledi.
Ancak Çin, Washington’un daha fazla askeri üs planladığı iddialarını defalarca reddetti. Pekin’in Afrika Boynuzu’ndaki Cibuti’de olmak üzere kıtada sadece bir üssü bulunuyor.
Uluslararası Para Fonu’na (IMF) göre, yaşlanan kuyulardan elde edilen petrol üretiminin azalması, sektöre yapılan yatırımların yetersiz kalması ve emtia fiyatlarının düşmesi nedeniyle Ekvator Ginesi’nin ekonomik görünümü önümüzdeki yıllarda zorlu olacak.
Şubat ayındaki bir IMF raporuna göre, “[Ekvator Ginesi] hidrokarbon dışı büyümeyi artırma planlarını hızlandırmayı, güvenilir bir borç geri ödeme planı uygulamayı ve modern bir makroekonomik yönetişim çerçevesi oluşturmayı amaçlıyor.”
Çin, Ekvator Ginesi’nin ham petrol, gaz ve işlenmemiş ahşap ürünleri için önemli bir destinasyondur ve 2022 yılında 1,3 milyar ABD doları değerinde ürün ithal etmiştir. Ekvator Ginesi Çin’den özel amaçlı gemiler, gaz türbinleri ve seramik tuğlalar ithal etmektedir. Çin Afrika ülkesine yıllar boyunca yol yapımından Bata’daki liman inşaatına kadar bir dizi altyapı projesi için proje finansmanı sağladığı ifade ediliyor.
Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC) yaklaşık yirmi yıldır Ekvator Ginesi’nde faaliyet gösteriyor ve Çin-Ekvator Ginesi ilişkilerinin temelini oluşturan petrol tedarik akışını yönetiyor.
Buna ek olarak, Ekvator Ginesi’nde Kuşak ve Yol Girişimi ile ilgili özel bir ekonomik bölge oluşturulması da söz konusu.
