Çin’in Chang’e-6 Ay sondası salı günü Çin’in kuzeyindeki İç Moğolistan bölgesine iniş yaparak Çin’i Ay’ın karanlık yüzünden numune getiren ilk ülke yaptı.
Devlet yayın kuruluşu CCTV’ye göre Pekin saatiyle 14:07’de (0607 GMT) iniş yapan kapsül, ayın her zaman Dünya’dan uzağa bakan yüzündeki bir çarpma krateri olan Ay’ın Güney Kutbu-Aitken Havzası’na başarılı bir inişin ardından sonda tarafından ayın başlarında toplanan ay toprağını taşıyor.
Kapsülün inişinden kısa bir süre sonra Çin Ulusal Uzay İdaresi Başkanı Zhang Kejian, Chang’e-6 Ay görevinin başarıyla tamamlandığını duyurdu. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, görevin tamamlanmasının Çin’in uzay ve bilimsel güç merkezi olma arayışında “dönüm noktası niteliğinde bir başarı” olduğunu söyledi.
Chang’e-6 sondası 3 Mayıs’ta güneydeki Hainan adasında bulunan Wenchang Uydu Fırlatma Merkezi’nden Long March 5 roketiyle fırlatıldı. CCTV’ye göre örnekler analiz edilmek üzere hava yoluyla Pekin’e taşınacak.
Planlanan 2 kg numunenin başarılı bir şekilde geri dönüp dönmediği henüz bilinmemekle birlikte, miktar ne olursa olsun, numuneler Dünya, Ay ve güneş sisteminin oluşumu hakkında yeni ayrıntıları ortaya çıkaracağına inanan Çinli ve yabancı bilim insanları tarafından yakından analiz edilecek.
Ay’ın yakın tarafından Ay örnekleri getiren Chang’e-5 görevinden alınan örnekler, yeni minerallerin keşfedilmesini ve Ay’ın jeolojik yaşı için daha doğru aralıkların belirlenmesini sağladı.
Chang’e-6 görevinin başarısı, halihazırda ABD ile yakın bir rekabet içinde olan Çin’in ay ve uzay keşif programına yabancı hükümetler ve bilim insanları arasında daha büyük bir cazibe kazandırabilir.
Çin’in Ay’ın uzak tarafından örnekler alması, Ay kaynaklarının keşfi ve uzayın askerileştirilmesi konularının jeopolitik gerilimler tarafından şekillendirilen giderek daha acil sorular haline geldiği bir dönemde gerçekleşti.
NASA yöneticisi Bill Nelson bu yıl Çin’in Ay keşif programından duyduğu endişeyi dile getirmiş ve iki süper güç arasında yoğunlaşan bir “uzay yarışı” tanımlaması yapmıştı.
Chang’e-6 yüklerinden biri üzerinde Çinli araştırmacılarla birlikte çalışan Avrupa Uzay Ajansı (ESA) teknik görevlisi Neil Melville-Kenney, “Bu (uzay) yarışında bir canlanma olmasından memnunum, ancak elbette birbirimizle yan yana ve birlikte yarıştığımızı görmek isterim” dedi.
Avrupa Birliği ve Çin, ticaretten Ukrayna’daki savaşa kadar geniş bir yelpazede jeopolitik konularda anlaşmazlık yaşarken, Avrupalı uzay ajansları ve bilim insanları Çin’in Ay misyonları tarafından toplanan veri ve örnekler üzerinde Çinli meslektaşlarıyla yakın bir şekilde çalışıyor.
Reuters’a konuşan Melville-Kenney, “(Ay’ın karanlık tarafının) kelimenin tam anlamıyla farklı bir yer olduğunu, Ay’ın yakın tarafından farklı malzemelerden yapıldığını, farklı bir tarihe sahip olduğunu biliyoruz… Bu örnekleri geri almak gerçekten temel bilimsel öneme sahip” dedi.
Mühendis, ESA’nın daha fazla işbirliğini görüşmek üzere ekim ayında Çin Ulusal Uzay İdaresi ile bir araya geleceğini de sözlerine ekledi. “Şu anda (Çin ile) sahip olduğumuz bu işbirliği küçük bir adım, bu oldukça uzun bir süre önce başlatıldı, belki o zamanlar durumlar biraz daha farklıydı. İleride daha fazla işbirliği olacağını umuyorum” dedi.
