Çin’in Orta Doğu özel temsilcisi Zhai Jun, arabuluculuk gezisinin bir sonraki ayağında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan ve Ürdün’ü ziyaret etme planlarını açıkladı, Pekin’in İsrail ve Gazze’deki çatışmalar yoğunlaşırken diyaloğu teşvik etmeye ve barışı yeniden tesis etmeye yardımcı olacak “her şeyi” yapmaya hazır olduğunu söyledi.
Kahire Zirvesi için Mısır’da bulunan Zhai Jun, Çin’in gerilimi düşürmek ve ciddi bir insani krizden kaçınmak için Arap ülkeleri de dahil olmak üzere uluslararası toplumla “yakın iletişim” içinde olacağını söyledi.
Zhai, zirvede Birleşmiş Milletler’i en kısa zamanda barış için daha büyük, daha yetkili ve daha etkili bir uluslararası konferans düzenlemeye çağırdı.
Çin elçisi geçtiğimiz hafta bölgedeki gerilimi düşürmeyi amaçlayan diplomatik çabaların bir parçası olarak Orta Doğu turuna başlamıştı. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping daha önce ateşkes ve itidal çağrısı yapmıştı.
Zhai geçtiğimiz hafta Katar Devlet Bakanı Muhammed Abdülaziz el-Hulaifi’ye Çin’in sivillere zarar veren eylemleri kınadığını, uluslararası hukuku ihlal eden hareketlere karşı çıktığını ve “ilgili tüm tarafları sakin olmaya ve itidalli davranmaya” çağırdığını söyledi.
Çin’den yapılan açıklamaya göre Zhai, “Katar’ın Filistin meselesi üzerinde önemli bir etkisi var ve Çin mevcut gerilimin azaltılmasında yapıcı bir rol oynamak üzere Katar ile iletişim ve koordinasyonu sürdürmeye hazır” dedi.
‘Durum çok ciddi’
Zhai pazar günü Çin medyasına yaptığı açıklamada Filistin, İsrail ve Mısır’daki mevkidaşlarıyla görüştüğünü söyledi ve diğer bölgesel liderlerle yaptığı ziyaretlerin durumu hafifletmeye yardımcı olmak için koordinasyonu geliştireceğini söyledi.
Çin’in çatışmanın büyümesinden “derin endişe” duyduğunu belirten Zhai, geniş çaplı bir kara çatışmasıyla “benzeri görülmemiş bir şekilde artma riski taşıyan çok ciddi bir durum” tarifi yaptı.
Çatışma için, “Bölge ve uluslararası toplum üzerindeki etkileri yayılıyor ve beklentiler endişe verici” dedi.
En önemli önceliğin, tarafların derhal ateşi ve çatışmayı durdurması, uluslararası insancıl hukuka uyması, sivillerin güvenliğini sağlaması ve durumu soğutmak ve insani yardım sağlamak için gerekli koşulları yaratması olduğunu vurgulayan Zhai, ayrıca “Uluslararası toplumdaki ilgili taraflar sakin ve itidalli olmalı, objektiflik ve tarafsızlığı korumalı, çatışmanın yatıştırılmasını teşvik etmeli, insani yardım kanallarını mümkün olan en kısa sürede açmalı ve bölgesel ve uluslararası güvenlik üzerinde daha büyük etkilerden kaçınmalıdır” dedi.
“İki devletli çözüm” çağrılarını yineleyen Zhair, bunun “Filistin-İsrail çatışmasının kısır döngüsünü kırmanın tek gerçekçi yolu” olduğunu söyledi.
Zhai geçen hafta Katar’da Rus mevkidaşı Mikhail Bogdanov ile bir araya geldiğinde, “çatışmadaki mevcut durumun temel nedeninin Filistin ulusunun meşru haklarının garanti altına alınmamış olması” olduğunu söylemişti.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi bu ayın başlarında ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile yaptığı telefon görüşmesinde çatışmaya ilişkin “uzlaşmaya varılması” için uluslararası bir barış konferansı düzenlenmesi çağrısında bulunmuştu.
Zhai, “Çin, gücün hiçbir zaman sorunların çözümü olmadığına ve şiddet için şiddet kullanmanın sadece kısır bir misilleme döngüsüne yol açacağına ve siyasi çözümün önünde daha fazla engel yaratacağına inanıyor” dedi.
