Hamas, ateşkese arabulucu ülkelerin sunduğu öneriye yanıt olarak Gazze’de esir tutulan biri hayatta 4’ü ölü, 5 ABD-İsrail vatandaşını teslim edeceğini duyurdu.

Hamas’tan yapılan açıklamada, dün arabulucu ülkeler Mısır ve Katar’dan müzakerelerin yeniden başlatılmasına ilişkin bir öneri alındığı ve olumlu şekilde değerlendirildiği belirtildi. Öneriye cevaben Hamas’ın ABD vatandaşlığı da bulunan hayattaki İsrail askeri Edan Alexander ile 4 ABD-İsrail vatandaşının naaşını teslim edeceği aktarıldı.

Hamas’ın ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin müzakerelere başlamaya hazır olduğu vurgulanan açıklamada, İsrail’e ateşkes anlaşmasına tam uyma çağrısı yapıldı.

Gazze’de 19 Ocak’ta yürürlüğe giren ateşkes ve esir takası anlaşmasının 42 günlük birinci aşaması 2 Mart’ta sona ermişti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve İsrail hükümeti, 3 Şubat’ta başlaması gereken ikinci aşama müzakerelerini engellemişti.

İsrail, 2 Mart’ta Gazze Şeridi’ne her türlü insani yardım malzemesinin girişini durdurmuş, 9 Mart’ta da Gazze Şeridi’ne elektrik tedarikini kesmişti.

İsrail müzakere heyetinin 10 Mart’ta “kalıcı ateşkesi görüşme” yetkisi olmaksızın Katar’ın başkenti Doha’ya ulaştığı bildirilmişti. ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff da müzakerelere katılmıştı.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, kara sınırını belirlemek için Lübnan’la yapılması planlanan müzakerelere rağmen İsrail ordusunun Lübnan’ın güneyindeki beş stratejik noktada “süresiz olarak” kalacağını söyledi.

Katz’ın ofisinden yapılan açıklamaya göre, dün Genelkurmay Başkanı Korgeneral Eyal Zamir ve diğer üst düzey askeri yetkililerle yaptığı değerlendirme toplantısında Katz, “Ordunun Lübnan’daki tampon bölgeyi kontrol eden beş noktada süresiz olarak kalacağını ve bunun, kuzeydeki İsrail vatandaşlarını korumak adına alınan bir karar olduğunu” net bir şekilde ifade etti. Ayrıca, bu durumun gelecekte, sınırdaki anlaşmazlık noktalarıyla ilgili olası müzakerelerle bağlantılı olmadığını açıkladı.

Times of Israel’de yer alan habere göre Katz, orduya bu beş stratejik noktadaki mevzilerini güçlendirmesi ve uzun süreli işgale hazırlanması talimatını verdi.

“Diplomatik çözümün” sonu İsrail-Lübnan normalleşmesi mi?

İsrail ve Lübnan; ABD ve Fransa arabuluculuğunda iki ülke arasındaki kara sınırı dahil sorunların çözümü için üç ortak çalışma grubunun kurulması konusunda anlaşmıştı. İsrail basınına göre Tel Aviv yönetimi bu sürecin sonunda Lübnan ile ilişkilerini normalleştirmeyi hedefliyor. Hizbullah’a yakın medyaya göre “yeni Lübnan yönetiminin ABD’nin çıkarlarına daha uygun bir pozisyonda olması, Hizbullah’ın bu sürece karşı koymasını zorlaştırıyor.” Ancak yine de “Lübnan içinde bu plana karşı ciddi bir direnç oluşacağı da kesin.”

ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Katar’ın başkenti Doha’da devam eden Gazze’de ateşkes müzakereleri kapsamında yeni bir teklif sundu. Yeni tekliflerin “anlaşmayı ihlal etmeyi” amaçladığına işaret eden Hamas, “İsrail saldırılara yeniden başlarsa halkımızı savunmaktan başka seçeneğimiz kalmayacak” dedi.

İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberine göre, Witkoff, taraflara Gazze’ye insani yardımın yeniden başlaması karşılığında sınırlı şekilde esir takasının gerçekleşmesi yönünde bir teklif sundu. Teklifin ayrıca Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin müzakereleri de içerdiği kaydedildi. Yeni teklife göre, ateşkesin 50 güne uzatılacağı ve serbest bırakılacak esir sayısının müzakerelere bağlı olacağı aktarıldı.

İsrail’in Kanal 12 televizyonu da Witkoff’un daha fazla esirin (10) serbest bırakılmasını öngören ilk teklifin uygulanabilir olmadığını fark ettikten sonra arabuluculara, Gazze Şeridi’ndeki tüm ABD vatandaşı esirler dahil olacak şekilde, sağ 5 esirin serbest bırakılması ve 9 esirin cenazesinin teslim edilmesi teklifinde bulunduğunu kaydetti. Habere göre, Witkoff, Gazze Şeridi’nde ramazan ayını ve Yahudilerce kutsal Hamursuz Bayramı’nı kapsayacak şekilde 50 günlük ateşkes ve Filistinli esirlerin serbest bırakılmasını teklif etti. İsrailli bir kaynağın, daha fazla esirin serbest bırakılmasını isteseler de teklifin kendileri tarafından kabul edildiğini söylediği ve “Top artık Hamas’ın sahasında” dediği aktarıldı.

Doha’daki müzakerelerde Hamas’a baskı

Hamas’ın, Gazze’ye yönelik tüm saldırıların durması, İsrail’in Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesi konusunda ısrar ettiği ve buna ilişkin taahhüt istediği belirtildi.

The Jerusalem Post gazetesinin haberinde ise Witkoff’un yeni ateşkes teklifinin 1 Mart-20 Nisan tarihleri arasındaki 50 günü kapsadığı ve bu süreçte müzakerelerin devam edeceği kaydedildi. Haberde, İsrailli bir kaynağın “anlaşmaya varılabileceği konusunda iyimser olduklarını ve müzakere heyetinin Katar’da kalmasının iyi bir işaret olduğunu” söylediği aktarıldı.

Hamas: Yeni öneriler anlaşmayı ihlal ediyor

Hamas ise yeni ateşkes önerilerinin “anlaşmayı ihlal etmeyi” amaçladığını belirtti.

Hamas Sözcüsü Hazim Kasım, Telegram’dan yaptığı açıklamada, Doha’da arabulucularla görüşmelerin devam ettiğini aktardı. Kasım, “Savaşa dönmemeyi, Gazze Şeridi’nin tamamından çekilmeyi, Gazze’den çekilmeyi ve Philadelphia Koridoru’ndan çekilmeye başlamayı taahhüt eden anlaşmanın şartlarını uygulamaya ve ikinci aşamanın uygulanmasına geçme konusuna bağlıyız” ifadesini kullandı.

İsrail’in ateşkes anlaşmasının insani protokolünü uygulamadığını vurgulayan Kasım, şunları kaydetti: “Yeniden savaşa dönmek istemiyoruz ve işgal (İsrail) saldırılara yeniden başlarsa halkımızı savunmaktan başka seçeneğimiz kalmayacak.”

Öte yandan Doha’da müzakereler devam ederken Hamas Liderlik Konseyi Başkanı Muhammed İsmail Derviş, İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehhale ve yardımcısı Muhammed el-Hindi ile bir araya geldi. Görüşmede, ateşkes anlaşmasının uygulanmasındaki gelişmeler, İsrail’in ihlalleri ve müzakerelerin yeniden başlatılması için son iki gündür yapılan görüşmeler ele alındı. Görüşmeyle ilgili Hamas’tan yapılan açıklamada “tarafların Filistin direnişinin, ateşkes anlaşmasında imzalanan maddelerin sadakatle uygulanması konusunda kararlı ve bu uygulamaları tamamlamaya tam olarak hazır olduğu” vurgulandı.