Filipinler, ABD ve Japonya liderleri arasında nisan ayında Güney Çin Denizi’nde yükselen tansiyonun ortasında üçlü bir zirve düzenleneceği bildirildi. Çin, Filipinler’in dış güçleri Güney Çin Denizi’ne daha fazla müdahil olmaya davet etmesinin denizcilik risklerini daha da artırabileceği ve bölgesel istikrarı tehlikeye atabileceği uyarısında bulundu.
Japon medyasının hükümet kaynaklarına dayandırdığı habere göre, Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr, ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumio Kishida arasındaki ilk üçlü zirve görüşülüyor. Kishida devlet konuğu olarak Washington’u ziyaret edecek ve 10 Nisan’da Biden ile ikili görüşmelerde bulunacak, Marcos Jr ise 11 Nisan’da onlarla bir toplantı yapacak.
Basında çıkan haberlere göre, Washington’daki liderler zirvesi öncesinde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Japonya Dışişleri Bakanı Yoko Kamikawa, Güney Çin Denizi’nde artan çatışmaların ardından savunma ve ekonomik bağların güçlendirilmesine odaklanan görüşmeler için önümüzdeki hafta Manila’yı ziyaret edecek.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin perşembe günü düzenlediği basın toplantısında üç ülkenin Çin’in Doğu Çin Denizi ve Güney Çin Denizi’nde giderek artan “hegemonik faaliyetlerine” karşı alınacak tedbirleri görüşecekleri yönündeki haberlere cevaben Çin’in bu sulardaki faaliyetlerinin iç hukuka ve uluslararası hukuka tamamen uygun olduğunu ve hiçbir şekilde kınanamayacağını söyledi.
Aksine, ABD’nin klikler oluşturmak, güç gösterisi yapmak ve sorun çıkarmak için uzaktan Çin’in kapısına gelmesinin gerçek hegemonik faaliyet olduğunu söyleyen Wang, Çin’in meşru hak ve çıkarlarını savunma kararlılığının “sarsılmaz” olduğunu ve toprak egemenliği ile denizcilik hak ve çıkarlarının ihlal edilmeyeceğini vurguladı.
Güney Çin Denizi Çalışmaları Ulusal Enstitüsü Dünya Donanma Araştırma Merkezi Direktörü Chen Xiangmiao, Jr Marcos’un iktidara gelmesinden bu yana daha fazla ülkeyi Güney Çin Denizi meselesine sürüklemekle meşgul olduğunu belirterek, Filipinler’in diğer ülkeler arasındaki ikili ve üçlü işbirliğini hızlandırdığını kaydetti.
Zirve onaylandığında, üç ülke arasındaki düzenli işbirliği mekanizmasının geliştirilmesi anlamına gelecek ve diplomasiden savunmaya kadar bir dizi alanda gelecekteki koordinasyonu kolaylaştıracak.
Bölgede gerginliği artıracak bir adım
Chen Global Times’a yaptığı açıklamada Washington’daki üçlü zirvenin Filipinler’in sahil güvenliğini geliştirmesine yardımcı olmak, Güney Çin Denizi’nde ortak devriyeleri ve askeri tatbikatları arttırmak, istihbarat paylaşımını ve askeri eğitimi geliştirmek gibi bir dizi anlaşmayla sonuçlanabileceğini söyledi. Bunun karşılığında Filipinler, ABD ve Japonya’ya Güney Çin Denizi’ndeki askeri varlıklarını sürdürme ve genişletme konusunda uzun vadeli destek sağlayacak.
Çinli analistler üç ülke arasında artan işbirliğinin Güney Çin Denizi’nde gerilimi tırmandırabileceği ve bölgeyi istikrarsızlaştırabileceği uyarısında bulunuyor.
Chen, ABD ve Japonya’nın desteğiyle Filipinler’in Çin’e karşı daha katı bir tutum benimseyebileceğini ve özellikle Ren’ai Jiao ve Huangyan Dao (Huangyan Adası) gibi ihtilaflı bölgelerde provokasyonlara girişebileceğini belirtti. Ayrıca ABD, Filipinler ve Japonya’nın Güney Çin Denizi’nde ortak askeri devriyelerini artırması gerilimi tırmandırabilir ve deniz çatışmaları olasılığını artırabilir.
