Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki görüşmeler ikinci gününde devam ediyor.
Xi ve Putin, dünkü ilk buluşmanın ardından bu sabah heyetler arası kapsamlı görüşmelere başladı.
Xi Jinping, Putin’i resmi olarak Çin’i ziyaret etmeye davet etti. Xi, Çin’in Kuşak ve Yol 3. Uluslararası İşbirliği Forumu’na ev sahipliği yapacağını belirterek, inisiyatifin Çin ve Rusya arasındaki işbirliğinde önemli bir konu olduğunu, bu nedenle Putin’i kesinlikle Çin’i ziyaret etmeye davet ettiğini söyledi.
Çinli lider ayrıca, Rusya Başbakanı Mişustin’i de Çin Başbakanı Li Qiang ile yakın ilişkiler kurmak için mümkün olan en kısa sürede Çin’i ziyaret etmeye davet etti. Mişustin, Xi’nin davetini kabul ettiğini bildirdi.
İki lider, dün basın önünde samimi bir tokalaşma ile poz vererek, 4,5 saate yakın baş başa görüş alışverişinde bulunmuştu.
İlk görüşmede, Xi’nin liderliğini ve Çin’in kalkınmasını öven Putin, Pekin’in Ukrayna’da barışa ilişkin önerilerini “dikkatlice incelediğini” söyledi.
Putin, Rusya’nın Çin’i sürekli olarak tarafsız, nesnel ve dengeli bir konumu desteklediği ve önemli uluslararası konularda adaleti savunduğu için takdir ettiğini belirtti.
Rusya’da gelecek yıl yapılacak başkanlık seçimleri için Putin’e tam desteğini sunan Xi Jinping, Çin-Rusya ilişkilerini pekiştirmenin ve geliştirmenin, Çin’in “kendi temel çıkarları ve dünyadaki hakim eğilimler temelinde yaptığı stratejik bir seçim” olduğunu kaydetti. Xi, Çin’in, Rusya ile stratejik koordinasyonu güçlendirme yönündeki genel istikamette kararlı olduğunu vurguladı.
Ukrayna gündemi
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov salı günü gazetecilere verdiği demeçte, iki liderin pazartesi günü baş başa bir araya geldiklerinde Çin’in Ukrayna’daki ihtilafın çözümüne ilişkin planını da görüştüklerini söyledi.
Peskov, bu konuda herhangi bir ilerleme olup olmadığı sorusuna, “Ben herhangi bir değerlendirme yapmayacağım. [Liderlerin salı günkü görüşmelerin ardından] medya için yapacakları açıklamaları bekleyelim” dedi.
Xi’nin bu haftaki resmi ziyareti sonrasında Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky ile de görüşmesi bekleniyor. Çinli yetkililer bu konuda açıklama yapmadı, ancak Ukraynalı yetkililer bu tür görüşmelere istekli olduklarının sinyallerini veriyor.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Oleg Nikolenko, The Washington Post’a verdiği demeçte, “Pekin’in, Ukrayna’ya karşı saldırgan savaşa son vermesi için Moskova üzerindeki etkisini kullanmasını bekliyoruz” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise, Washington’da düzenlediği basın toplantısında, Xi’nin ziyaretinin Rusya’yı “Ukrayna’da işlenen zulümlerden sorumlu tutma konusundaki isteksizliğini gösterdiğini” savundu.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby de, Washington’da gazetecilere verdiği demeçte, Xi ve Putin’in “bir sevgiden çok, bir çıkar evliliği” ile bağlantılı göründüğünü söyledi.
Kirby, “Bunlar, dünya çapında ABD liderliğini uzun süredir tedirgin eden iki ülke” ifadesini kullandı.
Pekin’den UCM çağrısı: Yargı dokunulmazlığına saygı duyun
Xi’nin Rusya ziyareti, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) cuma günü Putin’in savaş suçu işlediği gerekçesiyle tutuklanması için emir çıkarmasından sonra geldi.
UCM’nin Roma Statüsü’ne taraf olmayan Kremlin, kararı “hukuksuz ve hükümsüz” ilan ederek reddetmişti.
Çin dışişleri bakanlığı da Xi’nin ziyareti ile aynı gün yaptığı açıklamada, UCM’yi bir devlet başkanının “yargı dokunulmazlığına saygı duymaya” ve “siyasileşmeden ve çifte standarttan kaçınmaya” çağırdı.
Enerji gündemi ve Sibirya Gücü 2 hattı
Bugün devam eden heyet görüşmelerinde, çeşitli alanlarda ikili işbirliği mekanizmalarının hayata geçirilmesinin planlanması ve özellikle de enerji gündeminin ele alınması bekleniyor.
Kuzey Akım 2’nin yerine geçebilecek, Çin’e doğal gaz sevkiyatı için inşa edilmesi planlanan Sibirya’nın Gücü 2 doğal gaz boru hattı tartışılacak önemli başlıklardan biri olacak.
Rus enerji devi Gazprom salı günü yaptığı açıklamada, Sibirya’nın Gücü boru hattı aracılığıyla Çin’e tedarik ettiği gaz hacminde günlük rekor seviyeye ulaştığını söyledi.
Şirket, Xi ile Vladimir Putin arasındaki resmi görüşmeler öncesinde yaptığı açıklamada da, “Gazprom talep edilen hacimleri teslim etti ve Çin’e günlük gaz tedarikinde yeni bir tarihi rekor kırdı” dedi.
Moskova, ABD yaptırımlarının etkisini Çin ile savuşturdu
Geçen yıl, Kremlin’in bütçe gelirinin yüzde 40’ından fazlasını oluşturan Çin’in Rusya’dan enerji ithalatı 52.8 milyar dolardan 81.3 milyar dolara çıktı.
Rusya, Çin’in en büyük ikinci ham petrol ve kömür tedarikçisiydi. Çin gümrük verilerine göre Ocak ayında Rusya; Katar, Türkmenistan ve Avustralya’yı geçerek Çin’in en büyük gaz tedarikçisi oldu ve o ay 2,7 milyar metreküp sevkiyat yaptı.
Geçen yıl ikili ticaret hacmi, üçte bir oranında artarak 190 milyar dolara yaklaştı. Bu yıl ikili ticaret hacminin 200 milyar dolara ulaşması hedefleniyor.
Financial Times, Kremlin’e yakın bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Moskova’nın savaşı kazanma umutları için Çin’e olan ekonomik güvenini çok önemli gördüğünü yazdı. FT’ye konuşan yetkili, Çin’in ABD yaptırımlarının etkilerini savuşturmadaki yardımının Rusya için “yeri doldurulamaz” olduğunu, Rusya’nın zengin doğal kaynaklarının ise Pekin’in “sürekli desteğini güvence altına alacağını” söyledi.
