Hindistan parlamentosunun beş günlük özel oturumu pazartesi günü başladı.
Ağustos ayı sonunda duyurulmasından bu yana merakla beklenen oturum, muhalefetteki Hindistan Ulusal Kongresi partisinin kıdemli lideri Sonia Gandhi’nin Modi’ye mektup göndererek istişare eksikliğinden şikayet etmesinin ardından geçici gündemin açıklandığı geçen haftaya kadar gizemini korudu.
“Hiçbirimizin gündem hakkında bir fikri yok” diye yazan Gandhi, 6 Eylül tarihli mektubunda diğer konuların yanı sıra enflasyon, işsizlik ve kuzeydoğu eyaleti Manipur’daki şiddetin “devam eden acısı” gibi konuların da tartışılmasını talep etti.
Ancak geçtiğimiz çarşamba günü yayınlanan bir parlamento bülteninde, görüşmelerin bağımsızlıktan bu yana “Hindistan’ın 75 yıllık parlamento yolculuğu”, ülkenin baş seçim komiserinin (CEC) atanmasına ilişkin bir yasa tasarısının değerlendirilmesi ve önümüzdeki yılın başlarında ülke çapında yapılacak anketler öncesinde diğer birkaç yasa tasarısını kapsayacağı belirtildi.
Oturum, her iki taraf da seçimlere hazırlanırken Hindistan siyasetinde giderek artan gergin bir atmosferin ortasında gerçekleşti. Kongre partisi ve diğer birçok parti, iktidardaki Bharatiya Janata Partisi’ne ve üçüncü kez kazanması beklenen Modi’ye meydan okumak için INDIA – Hindistan Ulusal Kalkınmacı Kapsayıcı İttifakı – adı altında güçlerini birleştirdi.
Açıklanan ajandaya tepki gösteren Kongre partisinin iletişimden sorumlu genel sekreteri Jairam Ramesh, X’te (Twitter) Modi hükümetinin Gandhi’nin mektubundan gelen “baskı” üzerine nihayet ajandayı açıklamaya “tenezzül ettiğini” yazdı.
Ramesh, “Şu anda yayınlanan gündem, alakasız şeyler hakkında çok fazla tantana yapmak- tüm bunlar kasım ayındaki kış oturumuna kadar bekleyebilirdi” diye yazdı ve ekledi: “Eminim ki yasama el bombaları her zamanki gibi son anda patlatılmak üzere kollarda tutuluyor. Ne olursa olsun, HİNDİSTAN partileri sinsi MSK Yasa Tasarısına kararlılıkla karşı çıkacaktır.”
Muhalefeti kızdıran tasarı
Hindistan’ın başyargıcını seçim komiserlerinin seçilmesi sürecinden çıkaracak ve başka değişiklikler yapacak olan tasarı muhalefeti kızdırdı. Yasa tasarısının 10 Ağustos’ta üst meclise sunulmasının ardından Kongre milletvekili Randeep Singh Surjewala tasarıyı Hindistan demokrasisi için “kara bir gün” olarak nitelendirdi ve hükümetin seçim kurumunu “Modi Seçim Komisyonu”na dönüştürmeye çalıştığını iddia etti.
INDIA koalisyonunun bir parçası olan Trinamool Congress partisinden Derek O’Brien, X’te parlamentonun özel oturum gündeminin “kapsamlı olarak algılanmaması” uyarısıyla birlikte geldiğini paylaştı. “Kirli oyunlar mı?” diye ekleyerek hükümetin bir sürpriz yapabileceğini ima etti.
Son haftalarda, hükümetin ülkenin adını Hintçe “Bharat” olarak değiştirmeyi planladığı ve özel oturum sırasında bunu ele alabileceği yönünde spekülasyonlar yapıldı. Anayasada hem Bharat hem de Hindistan’dan bahsediliyor ancak hükümet 9-10 Eylül’deki G20 zirvesi öncesinde ve sırasında İngilizce resmi yazışmalarda ilkini kullandı.
Hükümetin ayrıca çeşitli din ve geleneklere dayalı kişisel yasaların yerine ortak bir yasa koymayı amaçlayan tek tip medeni kanun; eş zamanlı ulusal ve eyalet seçimleri; parlamentonun alt kanadında ve eyalet meclislerinde kadınlar için %33 sandalye ayrılması gibi tasarıları gündeme getirebileceği konuşuluyordu.
Pazar günü 34 partiden 51 liderin katıldığı bir toplantının ardından Parlamento İşleri Bakanı Pralhad Joshi gazetecilere yaptığı açıklamada oturumun pazartesi günü sömürge döneminden kalma eski parlamento binasında başlayacağını, salı günü ise Modi’nin bu yıl mayıs ayında açılışını yaptığı yeni binaya taşınacağını söyledi.
Joshi, çarşamba gününden itibaren milletvekillerinin halihazırda listelenmiş olan konularla ilgili olağan hükümet işlerini yürüteceklerini söyledi. Joshi, “Herkes işbirliğini garanti etti” dedi.
Kongre’nin kıdemli liderlerinden Adhir Ranjan Chowdhury de gazetecilere yaptığı açıklamada muhalefetin hükümetten diğer konuların yanı sıra Manipur’a da ilgi göstermesini istediğini söyledi. Chowdhury, parlamentoda kadın temsilini arttırmaya yönelik bir yasa tasarısına atıfta bulunarak, “Tüm muhalefet partileri [ayrıca] kadınlara yönelik rezervasyon tasarısının kabul edilmesini talep etti” dedi.
Joshi “hükümetin kendi gündemini takip ettiğini” ve bu tasarıya ilişkin kararın “uygun zamanda” alınacağını söyledi.
G20 ‘başarısı’ üzerinden gündem değiştirme hamlesi
Parlamento oturum halindeyken hükümetin dikkatleri ülkenin başarılı aya iniş misyonu Chandrayaan-3’e ve G20 zirvesine ev sahipliği yapmasına çekmesi de muhtemel.
Geçen çarşamba günü Modi kabinesi, Ukrayna savaşıyla ilgili farklılıkların bunu imkansız hale getirebileceği endişelerine rağmen üyelerin ortak bir deklarasyon üzerinde anlaştığı Yeni Delhi G20 toplantısının “başarısını selamlayan” bir karar aldı.
Yapılan resmi açıklamada, “Kabine ayrıca Doğu-Batı kutuplaşmasının güçlü ve Kuzey-Güney bölünmesinin derin olduğu bir dönemde, Başbakanın çabalarının günün en önemli konularında önemli bir fikir birliği yarattığını belirtti” denildi.
Aynı gün Modi, iktidardaki BJP’nin genel merkezinde ismine yapılan tezahüratlar ve çiçek yaprakları yağmuru ile karşılandı. Parti ayrıca G20 zirvesinin “tarihi ve benzeri görülmemiş” başarısından dolayı Modi’yi tebrik eden bir karar aldı.
