ABD Başkanı Donald Trump görevi devralmadan önce İslam ve Arap ülkeleri, İsrail’in Gazze soykırımına yönelik tepkisini ortak zirvede deklare etti.
İsrail’in Filistin topraklarına ve Lübnan’a yönelik devam eden saldırıları ve ateşkesin ele alınacağı İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) -Arap Birliği Olağanüstü Ortak Zirvesi, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da başladı.
11 Kasım 2023’te Riyad’da düzenlenen İİT-Arap Birliği ortak zirvesinin devamı niteliğindeki zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Lübnan Başbakanı Necib Mikati ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani başta olmak üzere çok sayıda Arap ve Müslüman ülke lideri katıldı.
İran lideri Mesud Pezeşkiyan’ın zirveye katılmaması dikkat çekti. Pezeşkiyan dün akşam Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ı arayarak “yoğun programı” nedeniyle zirveye katılamayacağını bildirmişti.
Zirvenin açılış konuşmasını yapan Muhammed bin Selman, İsrail’in Filistin’deki saldırılarını ilk kez “soykırım” olarak niteledi ve İsrail’in İran’a yönelik saldırganlığını kınadı.
Selman zirvenin İsrail’in Filistin topraklarına yönelik saldırılarının gölgesinde gerçekleştirildiğine işaret ederek, İsrail’in saldırılarını kesin bir şekilde reddettiklerini belirtti. Filistin devletinin kurulmasının gerekliliğine vurgu yapan Bin Selman, iki devletli çözüm lehinde daha fazla ülkenin desteğini seferber ettiklerini ifade etti.
Filistin yönetiminin rolünün azaltılmasını reddettiklerini belirten Bin Selman, UNRWA’nın bölgede görevini yerine getirmesinin engellenmesinden üzüntü duyduklarını kaydetti.
Bin Selman, İsrail’in Lübnan’da gerçekleştirdiği saldırıları ve ülkenin güvenliğini tehdit etmelerini kınadıklarını söyledi.
“Bir avuç Batılı ülke…”
Selman, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarını da kınayarak uluslararası toplumun İsrail’i “kardeş İran İslam Cumhuriyeti’nin egemenliğine saygı göstermeye” zorlaması gerektiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da konuşmasında “İsrail’in amacı Gazze’ye yerleşmek, Doğu Kudüs dahil olmak üzere Batı Şeria’daki Filistin varlığını yok etmek ve nihayetinde ilhak etmektir. Adım adım buraya doğru bir gidiş söz konusudur. Buna engel olmalıyız” dedi. Erdoğan, “Bir avuç Batılı ülke, İsrail’e askeri, siyasi, ekonomik ve moral açıdan her türlü desteği verirken Müslüman ülkelerin tepki göstermekte yetersiz kalması, maalesef sahadaki durumun bu noktaya gelmesine yol açmıştır. Uluslararası hukuk ve Birleşmiş Milletler Şartı temelinde Filistin’de soykırım suçu işleyenlere özellikle zorlayıcı tedbirler alınması için girişimlerimizi eş güdüm halinde sürdürmemiz fevkalade önemlidir” dedi.
“İslam ülkeleri olarak öncülük etmeliyiz”
Aralarındaki görüş ve tutum farklılıklarının ortak davalarında ayak bağı olmasına izin verilmemesi talebini dile getiren Erdoğan, “Filistinli kardeşlerimizin de kendi içlerinde milli birlik sağlayabilmelerini gönülden arzu ediyoruz. Bunu da ayrıca teşvik ediyoruz. Aziz kardeşlerim, İslam ülkeleri olarak İsrail’e karşı atılabilecek adımlara öncülük etmeliyiz. Her şeyden önce İsrail’e silah ambargosu uygulanması, İsrail’le ticaretin sonlandırılması ve İsrail’in saldırganlığı sona ermedikçe uluslararası alanda tecrit edilmesi, son derece mühimdir. Türkiye olarak İsrail’e yönelik ticari kısıtlamaları yürürlüğe koyduk. Netanyahu hükümetine Filistin topraklarını işgalinin maliyeti olduğunu hissettirecek somut ve gerçekçi tüm önerileri hayata geçirmeye hazırız” şeklinde konuştu.
7 Ekim’den bu yana 9 ülkenin daha Filistin Devletini tanıdığını dile getiren Erdoğan, “Güvenlik Konseyindeki direncin de aşılarak Filistin Devletinin Birleşmiş Milletler üyesi olduğu günleri göreceğine inanıyoruz” dedi.
İİT-Arap Birliği Olağanüstü Ortak Zirvesi’nin ilk toplantısı, İsrail’in Filistin halkına yönelik saldırganlığını ele almak üzere Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da gerçekleştirilmesi öngörülen Arap Birliği Zirvesi ile 8. Olağanüstü İslam Zirvesi’nin tek çatı altında birleştirilmesi sonucunda 11 Kasım 2023’te Riyad’da yapılmıştı.
