Pakistan’ın başkenti İslamabad yakınlarında, hapisteki eski Başbakan İmran Han’ın destekçileri, bu yılın başlarında ordu destekli yeni bir hükümetin iktidara gelmesinden bu yana en büyük güç gösterisiyle sokağa çıktı ve güvenlik güçleriyle çatışmalar patlak verdi.
Yetkililer, en az bir polis memurunun öldüğünü ve onlarca kişinin yaralandığını söyledi. Güvenlik güçleri, binlerce göstericinin şehre girişini engellemek için harekete geçti ve pazar günü birkaç ay içinde ikinci kez sokağa çıkma yasağı getirildi.
Yaklaşık 1.200 nakliye konteyneri ana yollara ve başkente giriş noktalarına yerleştirildi. Okullar kapatıldı ve mobil internet hizmeti askıya alındı. Yetkililer, on binlerce Han destekçisinin yürüyüşünü durdurmak amacıyla bazı şehirlerarası transit yolları kapattı.
Son gösteriler, Han’ın pazar günü yolsuzluk ve şiddete teşvik gibi bir dizi suçlamadan dolayı tutuklu bulunduğu cezaevinden serbest bırakılması için yaptığı “son çağrı” ile tetiklendi.
Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukashenko’nun resmi ziyaretine denk gelen huzursuzluk, terör saldırılarının Çin ve diğer yabancı yatırımcılardan gelen önemli yatırımları ciddi şekilde tehlikeye atmasının ardından Şahbaz Şerif hükümeti üzerindeki baskıyı artırdı.
Han’ın Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI) partisi, düzinelerce destekçisinin polisin gerçek mermilerle ateş açması sonucu yaralandığını iddia etmiş, polis ise güvenlik güçlerine karşı gerçek mühimmat kullanıldığını savunmuştu. Hükümet ise polisin göstericilere karşı sadece plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz kullandığını iddia etti.
Han’ın kalelerinden biri olan Khyber Pakhtunkhwa eyaletinden ve ülkenin diğer bölgelerinden gelen protestocular pazartesi günü parlamentoda oturma eylemi yapmak üzere İslamabad’ın dış mahallelerine ulaştı.
İslamabad’ın güvenliğinden sorumlu Pakistan İçişleri Bakanı Muhsin Nakvi pazartesi günü yaptığı açıklamada “Aşırı adımlar atmak istemiyoruz [ama] kırmızı çizgiyi aşmayın ki aşırı adımlar atmak zorunda kalmayalım” tehdidinde bulundu.
Basında çıkan haberlerde hükümetin PTI liderleriyle görüşmelere başladığı ve onlara protesto için alternatif bir yer önerdiği belirtilirken, Han’ın partisi bu iddiaları reddetti. Parti, yaklaşık 4,000 destekçinin tutuklandığını söyledi.
72 yaşındaki Han, 2022 yılında verilen bir güvensizlik önergesiyle görevden alınmıştı. Geçen yıl hapse atıldı ve bazı suçlamalardan beraat etmesine rağmen hala 100’den fazla ceza davasıyla karşı karşıya.
Şubat ayında yapılan seçimlerin ardından ordu ve siyasi müttefikleri, en çok sandalyeyi kazanmasına rağmen Han’ın PTI partisinin iktidara gelmesini engelledi.
Han, parmaklıklar arkasından kitlesel protestoları yönetme becerisiyle ülkenin pek çok yerinde popülerliğini koruyor.
Ekim ayında yayınlanan ve ilk kez bu hafta sonu kamuoyuna açıklanan bir hükümet raporunda, şehirlerin kapatılmasının Pakistan’a günde 680 milyon dolara mal olacağı tahmin edilmiş, ancak eleştirmenler bu rakamın şişirilmiş olduğunu söylemişti.
Pakistan, bu yıl 7 milyar dolarlık bir IMF kurtarma paketini kabul etmek zorunda kaldığı bir ekonomik krizle karşı karşıya.
Afganistan’a komşu, kaynak zengini bir eyalet olan Belucistan’daki militan saldırı dalgası ve bağımsızlık isyanı, Pekin’in, hükümet güvenlik durumunu iyileştirmediği takdirde yatırımları kesebileceği uyarısında bulunmasına yol açtı. Ülkede çalışan çok sayıda Çin vatandaşı şiddet olaylarında hayatını kaybetti.
Uzmanlara göre, devam eden siyasi kriz Pakistan’ın ekonomik kırılganlıklarını daha da artırıyor.
