Birleşik Krallık’ta görevden alınan eski İçişleri Bakanı Suella Braverman, Yüksek Mahkeme’nin hükümetin göç politikasına ilişkin kararı öncesinde Başbakan Rishi Sunak’a yönelik sert eleştirilerde bulunarak başbakanı ‘tekneleri durdurma sözüne ihanet etmekle’ suçladı.
Eski içişleri bakanı, Sunak’ın kendisini kabineden atmasından bir gün sonra, ‘düzensiz göçle mücadele’ de dahil olmak üzere kilit politika alanlarında ‘ikircikli davranmak, umursamamak ve ilgisizlik’ ile suçlayarak Sunak’a ateş püskürdü.
X’te başbakana hitaben yazdığı sıra dışı mektupta, geçen yıl Muhafazakâr Parti’nin ikinci liderlik yarışında başbakanın desteğini almak için imzaladığını iddia ettiği gizli bir anlaşmanın ayrıntılarını da açıkladı.
‘Göçle mücadelede B planı yok’
Mektup, Çarşamba günü Yüksek Mahkeme’nin Birleşik Krallık’ın sığınmacıları Ruanda’ya sınır dışı etme planlarının yasal olup olmadığına dair vereceği karar öncesinde Sunak üzerinde baskı oluşturdu. Ruanda politikası, hükümetin Manş Denizi’ni küçük teknelerle geçen göçmenleri engelleme stratejisinin temelini oluşturuyor.
Hükümet, az sayıda göçmenin bile Ruanda’ya gönderilmesinin, Birleşik Krallık’a düzensiz yollardan gelmeyi uman diğerleri için etkili bir ‘caydırıcı unsur’ olacağını ileri sürüyordu.
Braverman, Sunak’ı, kararın hükümet aleyhine çıkması halinde ‘inandırıcı bir ‘B planı’ hazırlamamakla’ suçladı ve ‘zor seçimler yapmak zorunda kalmamak için hüsnü kuruntulara kapıldığını’ iddia etti.
Braverman mektubunda Sunak’ı, Yüksek Mahkeme hükümetin lehine karar verse bile, politikanın hâlâ ‘yasal itirazlara karşı güvenli olmaktan uzak’ olduğu ve Sunak’ın bastırdığı mevzuat değişikliklerinin bir sonucu olarak sığınmacıların ‘başlangıçta önerdiği kadar hızlı bir şekilde sınır dışı edilmeyeceği’ konusunda uyardı.
Başbakana ‘gizli anlaşma’ suçlaması
Braverman, mektubunda Sunak’ın otoritesini hedef alarak, 2022’de Liz Truss’a karşı liderlik yarışında parti üyelerinin çoğunluğu tarafından reddedildiğini ve ‘başbakan olmak için kişisel bir yetkisi olmadığını’ söyledi.
Truss’un yerine geçmesine yardımcı olmada kendi rolünün altını çizen Braverman, Sunak’ın ikinci Muhafazakâr liderlik yarışı sırasında kendisine verdiği destek karşılığında özel bir anlaşma yaptığını ve bu anlaşmanın ‘net şartları olan bir belge’ içerdiğini söyledi.
İddia edilen anlaşmada, okullara ‘biyolojik cinsiyetin korunması’ konusunda yasal rehberlik verilmesi ve yıl sonuna kadar AB kaynaklı tüm düzenlemelerin kanun kitabından çıkarılmasının yanı sıra ‘yasadışı göçün’ engellenmesine yönelik planlar da dahil olmak üzere ‘kilit politika öncelikleri’ yer alıyordu.
Braverman, başbakanın bu politikaların her birini ‘açıkça ve defalarca başarısızlığa uğrattığını’ savundu.
Parti içi gerilim artıyor
Braverman’ın müdahalesi, Muhafazakâr milletvekillerinden oluşan sağcı grubun liderlerinin Sunak’ın kabine değişikliğine sert tepki göstermesinin ardından geldi.
‘Yeni Muhafazakârlar’ olarak bilinen bu grup, Muhafazakârların 2019’da İşçi Partisi’nden kazandığı kuzey İngiltere’de yer alan seçim bölgelerindeki seçmenlerden ‘kasıtlı olarak uzaklaştığını’ gösterdiğini söyledi.
Yeni Muhafazakârların eş başkanları Danny Kruger ve Miriam Cates, grubun bağış toplayarak ve üyelerine yardımcı olmak için destekçi toplayarak güç tabanını oluşturacağını duyurdu. Financial Times’a içeriden bilgi veren bir Muhafazakâr, grubun ‘altı haneli’ bir bağış topladığını söyledi.
Yeni Muhafazakârlar, Sunak’a Yüksek Mahkeme kararının sonucu ne olursa olsun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’den ayrılma çağrısında bulunuyorlar. Muhafazakâr Parti Başkan Yardımcısı Lee Anderson’ın da üyesi olduğu grup, kararın açıklanmasının ardından atacağı adımları görüşmek üzere Çarşamba günü bir araya gelecek.
‘Braverman’ın isyan başlatacak gücü yok’
Sunak’ın müttefiki Muhafazakâr yetkililer, Braverman’ın destekçilerinin ‘gürültülü ama sayıca az’ olduğunu ileri sürüyor.
Bu görüş partinin sağındaki üst düzey bir Muhafazakâr milletvekili tarafından da dile getiriliyor. FT’ye konuşan milletvekili, “Parlamento içinde büyük bir takipçisi olduğunu sanmıyorum,” dedi.
Braverman’ın mektubunun büyük bir Muhafazakâr isyan için işaret olup olmayacağı sorulan bir bakan ise, “Kesinlikle hayır. Onun hiç askeri yok,” cevabını verdi.
Bununla birlikte, Muhafazakâr Parti’nin sağ kanadından bazı önde gelen isimler eski içişleri bakanına destek verdi. Eski ticaret bakanı Sir Jacob Rees-Mogg, eski içişleri bakanının mektubunun güven konusunda soru işaretleri yarattığını söyledi ve “Suella Braverman haklı. Başbakan onun iddia ettiği vaatleri yerine getirmekte defalarca başarısız oldu,” dedi.
