Rus ödeme sistemi Mir ile İran’ın ödeme sistemi Şetab’ın entegrasyonu son aşamaya geldi.
İran’ın Moskova Büyükelçisi Kazım Celali, BRICS Medya Zirvesi’nde yaptığı açıklamada, Rus ödeme sistemi Mir’in İran’ın ulusal ödeme sistemi Şetab ile entegrasyon aşamasında olduğunu ve yaklaşık altı ay içinde ülkede kullanıma sunulacağını belirtti.
Celali’ye göre Şetab şu anda ‘test aşamasında’ çalışıyor. İran Merkez Bankası Başkanı Muhammed Rıza Farzin, temmuz ayı başında iki ödeme sisteminin entegrasyonu hakkında açıklamalarda bulunmuştu.
Farzin, projenin operasyonel aşamaya geçtiğini ve ilk aşamada (22 Ağustos’ta tamamlandı) Şetab banka kartlarının tüm Rus ATM’lerinde Amber akıllı kart olarak kullanılabileceğini ve İran vatandaşlarının kartlarıyla Rus ATM’lerinden ruble çekebileceklerini söylemişti.
İkinci aşamada İran’da Rus kartlarıyla ödeme yapma imkânı sağlandı ve üçüncü aşamada İranlılar Rus mağazalarında normal banka terminalleri aracılığıyla ödeme yapabilecek.
Şetab, İran’da 2002 yılında faaliyete geçti. Sistemin piyasaya sürülmesiyle birlikte, ülkedeki tüm bankaların uymak zorunda olduğu tek bir banka kartı standardı oluşturuldu. Şetab, 2006 yılında Katar’daki NAPS ATM ağına, 2008 yılında ise Bahreyn ve Kuveyt’teki ATM ağına bağlanarak kart sahiplerine bu ülkelerden hesaplarına doğrudan erişim imkânı sağladı.
Mir kartlarının operatörü, yüzde 100 Rusya Merkez Bankası’na ait olan Ulusal Kartlı Ödeme Sistemi (NSPK). Bu sistem, 2014 yılında Batı yaptırımlarının uygulanmaya başlamasıyla birlikte kuruldu.
Rusya Merkez Bankası, uluslararası ödeme sistemlerinin kartlarının kapatılması ihtimaline karşı kartlı ödeme sistemini hayata geçirdi. Bu öngörü, Mart 2022’de Visa ve Mastercard’ın Rusya’dan çekilmesiyle doğrulandı. Mir kartı Rusya, Belarus, Abhazya, Güney Osetya ve Küba’da kısıtlama olmaksızın kabul edilirken; Ermenistan, Venezuela, Vietnam, Kazakistan, Laos, Moldova, Tacikistan, Myanmar ve Maldivler’de bazı kısıtlamalar bulunuyor.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, haziran ayında yaptığı açıklamada Mir kartlarının Azerbaycan’da yavaş yavaş kullanılmaya başlandığını ifade etmişti. İran’ın yanı sıra Mısır ve Mauritius da Rus kartlarını kabul etmeyi planlıyor.
Bu yılın şubat ayında ABD Hazine Bakanlığı’nın OFAC (Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi) birimi kartlı ödeme sistemine karşı yaptırımlar uyguladı. Bununla bağlantılı olarak, daha önce Mir kartlarını kabul eden Kırgız ulusal ödeme sistemi Elkart’ın operatörü Bankalararası İşlem Merkezi, bu kartları kabul etmeyi durdurdu.
Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, mayıs ayı sonunda yaptığı açıklamada, Özbekistan’ın da bu kartları kabul etmekte sorun yaşamaya başladığını bildirdi. Bakan’a göre alternatif ödeme sistemleri araştırılıyor. Türkiye’deki kamu bankaları –HalkBank, VakıfBank ve Ziraat Bankası– Eylül 2022’de Mir sisteminden çekilmeyi planladıklarını açıklamışlardı.
