İspanya’da genel seçimlerden galibiyetle ayrılan Halk Partisi (PP) ile ikinci sıradaki İspanya Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) koalisyon görüşmelerine başladı.
Başbakan ve PSOE lideri Pedro Sánchez, 24 Temmuz Pazartesi günü yaptığı açıklamada, parlamentonun kilitlenmesiyle sonuçlanan genel seçimlerden bir gün sonra partisinin yeni sol platform Sumar ile ‘yönetmek için bir formül’ bulacağını söyledi.
PSOEbir önceki seçimlere göre iki sandalye daha kazandı ama yine de hükümet etmek için tartışmalı ve sürgündeki siyasetçi ve eski Katalan başkanı Carles Puigdemont’un liderliğindeki bağımsızlık yanlısı Katalonya için Birlikte (Junts per Catalunya – Junts x Cat) partisinin desteğine ihtiyaç duyacak.
Katalan partileri kilit önemde
Pazartesi günü yeni seçim olasılığını dışlayan Sánchez’in Katalan ayrılıkçılarla görüşme olasılığını henüz partide tartışmadığı belirtiliyor.
Öte yandan Katalan En Comú Podem platformunun eski milletvekili Jaume Asens, Sumar ve lideri Yoland Díaz adına Juns x Cat ile Sánchez’in göreve başlamasını kolaylaştırmak ve yeni bir ilerici koalisyon hükümetinin kurulmasını mümkün kılmak için müzakerelere başlamış durumda. Juns x Cat’ın yedi milletvekili bulunuyor.
Fakat bağımsızlık yanlısı parti Sánchez’i karşılıksız desteklemeyeceğini açıkça belirtti ve kendi kırmızı çizgileri olduğunu hatırlattı. Bunlar arasında mahkum edilmiş ya da affedilmiş tüm bağımsızlık yanlısı Katalan aktivistler için af ve Katalonya için kendi kaderini tayin hakkı bulunuyor.
Sánchez için her iki seçeneğin de kabul edilemez olduğu belirtiliyor. Dolayısıyla bir çıkmaza girilmesi ve belki de Aralık ayında yeni bir seçime gidilmesi ihtimali bulunuyor.
Junts per Catalunya’nın genel sekreteri Jordi Turull Pazartesi günü Rac-1 radyosuna verdiği demeçte, şu anda Sánchez’e destek vermeyi düşünmediklerini kaydetti.
Turull, Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC) ve oyları İspanyol parlamentosunda çoğunluğu sağlamada belirleyici olan diğer Katalan bağımsızlık yanlısı güçleri bu fırsattan yararlanarak ‘stratejik birliği yeniden inşa etmeye’ ve Sánchez’e Katalonya için ‘af ve kendi kaderini tayin hakkı’ içeren koşulları birlikte teklif etmeye çağırdı.
Savcılık Katalan milliyetçileri hakkında arama kararı çıkardı
Fakat Savcılığın Pazartesi günü Yüksek Mahkeme yargıcı Pablo Llarena’dan, Puigdemont ve eski Katalan bölgesel bakanı Antoni Comín’in Avrupa Parlamentosu tarafından milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasının ardından aranmalarını, gözaltına alınmalarını ve hapsedilmelerini talep etmesinin ardından durum Sánchez için giderek daha karmaşık bir hal alıyor.
Puigdemont Twitter’da İngilizce olarak, “Bir gün İspanya’da hükümet kurulmasında belirleyici oluyorsunuz ve ertesi gün İspanya tutuklanmanızı emrediyor,” diye yazdı.
Daha olumlu bir ton yakalamaya çalışan Sánchez, Pazar günü 19 sandalye kaybeden PP ve Vox partisine selam göndererek İspanya’nın ‘gerilemeye hayır dediğini’ savundu ve PSOE’nin ‘Avrupa’da ve dünyada bir referans’ olduğunu söyledi.
PP sandalye sayısını yurtdışı oyları ile artırabilir
PSOE’nin Madrid’deki genel merkezindeki kaynakların EURACTIV’e aktardığına göre PP’nin bir azınlık hükümeti kurmak için destek toplamaya çalışıp çalışmayacağı henüz belli değil.
Yeni parlamento 17 Ağustos’ta toplandığında, ilk oylamada başbakanın atanması için 176 oyun salt çoğunluğu gerekecek, sonraki oylamalarda ise basit çoğunluk yeterli olacak.
PP ise, 28 Temmuz Cuma günü CERA oyları olarak adlandırılan yurtdışı oylarının sayımının 136 milletvekiline üç sandalye daha eklemesine yarayıp yaramayacağını görmek için bekliyor.
Yurtdışı oylarının sayımı ülkenin gelecekteki hükümeti ve blokların dağılımı açısından kilit önem taşıyor çünkü PP’nin Madrid’de bir sandalye daha kazanması ve Junts x Cat’in yedi temsilcisinden birini kaybetmesi halinde PSOE 121 sandalyeye gerileyebilir.
EPP, ‘büyük koalisyon’dan yana
PP’nin Avrupa Parlamentosu’nda bağlı bulunduğu Avrupa Halk Partisi’nden (EPP) kaynaklar da, PP’nin ‘büyük koalisyon’ arayışında olacağını söyledi.
EPP’den üst düzey bir kaynak seçimlerin ardından EURACTIV’e yaptığı açıklamada, Başbakan Pedro Sánchez’in ‘aşırı uçlarla mı yoksa merkezcilerle mi’ koalisyona katılacağına hızlı bir şekilde karar vermesi gerektiğini söyledi.
Kaynak, en çok oyu alan siyasi güç olarak PP’nin ‘hükümet kurma müzakerelerine öncülük edeceğini ve ilk çağrının sosyalist partiye yapılacağını’ belirtti. Bunun EPP’nin büyük bir koalisyondan yana olduğu anlamına gelip gelmediği sorusuna kaynak, “İdeal olarak evet,” yanıtını verdi.
“İspanyol halkı değişim, istikrar ve iki ana siyasi güç arasında diyalog istedi,” diyen kaynak, PP’nin sağcı Vox ile de temasa geçeceğini ama ‘Vox’un hiçbir koşulda yeni hükümetin bir parçası olmayacağını’ vurguladı.
Ancak kaynak, PP’nin PSOE’nin azınlık hükümetinde yer almasını ve daha sonra ilgili yasalarda işbirliği yapmasını tercih ettiğini ısrarla vurguladı.
Şimdilik PP lideri Alberto Núñez Feijóo Pazartesi günü Sánchez’den, PP’nin bir azınlık hükümetinde tek başına iktidar olmasına izin vermesi karşılığında ‘dört ya da beş noktada’ bir anlaşma önerdi.
Vox’un yenilgisi Manfred Weber için de kötü bir sinyal
EPP kaynağı, Feijóo’nun sağcı Vox ile koalisyon yapacağına dair yoğun söylentilere rağmen kampanya sırasında ‘merkezci’ bir tutum sergilediğini açıkladı.
Seçimden önce Feijóo, Vox olmadan tek başına hükümet etmeyi tercih ettiğini söylemişti ama sağ ile bir koalisyonu hiçbir zaman açıkça göz ardı etmedi.
Bir başka EPP kaynağına göre Vox seçimlerde büyük bir başarısızlığa uğradı ve bu da Alman EPP Başkanı Manfred Weber de dahil olmak üzere AB merkez sağ liderliği için büyük bir sorun yarattı. İkinci EPP kaynağı Weber’in PSOE’yi devirmek için Vox ile koalisyon yapmak istediğini belirtti. Bu kaynak, “Weber büyük bir bahsi kaybetti […] Feijóo’nun Brüksel’’eki planlarını güçlendirecek gücü elde edeceğine güveniyordu,” dedi.
“Weber, İsveç ya da Finlandiya modelini İspanya’da da uygulayabileceğini düşündü […] ama başaramadı,” diyen EPP kaynağı, Vox’un çöküşünün EPP’de de kartları yeniden karacağını sözlerine ekledi.
