İsrail’in Refah hedefi ateşkesin aciliyetini artırıyor

Her iki taraf da çatışmaların durdurulması ve daha fazla rehinenin serbest bırakılmasını öngören ateşkes anlaşmasını değerlendirirken İsrail, savaştan kaçan sivillerin sığındığı Gazze’nin güneyindeki Refah kentinde Hamas’ı hedef alacağını söyledi. Yerinden edilmiş Filistinlilerle dolup taşan Refah bölgesinde çatışma ihtimali, daha derin insani kriz endişesini artırıyor.

İsrail Savunma Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Gazze Şeridi’nin Han Yunus bölgesindeki işgalci İsrail birliklerini ziyaret eden Savunma Bakanı Yoav Gallant, Gallant, Han Yunus’taki saldırılarını Mısır sınırındaki Refah kentine taşıyacaklarını söyledi. Han Yunus’taki saldırıların “etkili sonuçlarla ilerlediğini” iddia eden Gallant, “Refah’a ulaşacağız ve orada terörist olan herkesi ortadan kaldıracağız” ifadelerini kullandı.

Gazze Şeridi’nin güneyinde Mısır sınırında yer alan Refah kenti, İsrail saldırıları nedeniyle yerlerinden edilen binlerce kişinin kente sığınmasıyla birlikte 2,3 milyon nüfusa sahip Gazze’nin yaklaşık yarı nüfusuna ev sahipliği yapıyor. İsrail güçleri, Refah kentini sık sık hava saldırılarıyla hedef alıyor. İsrail’in Refah kentine kara saldırısı başlatması halinde sivillerin Gazze Şeridi’nde sığınacak bir yerinin kalmayacağından endişe ediliyor.

Refah’a sığınan Filistinliler, saldırılarda yıkılan binaların enkazı arasında zor şartlar altında yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. Foto: Abed Rahim Khatib / AA

İsrail’in Reichman Üniversitesi’nden askeri uzman Avi Jager, Wall Street Journal’a verdiği demeçte “Kuzeydeki gibi olmayacak” diyor. Tankların manevra yapamayacağı sıkışık sokaklar, Refah’taki herhangi bir İsrail askeri operasyonunun “daha çok baskın tarzında olacağı” anlamına gelecek.

İsrailli yetkililer, Mısır sınırında yer alan Refah’taki yeraltı tünellerinin silah ve malzeme kaçakçılığı için önemli bir güzergâh olduğunu iddia ediyor. İsrail, sınır üzerinde daha fazla kontrol kurmanın Hamas ve Gazze’deki diğer silahlı grupları silahsızlandırmanın anahtarı olduğunu düşünürken analistler sınırın Filistin tarafında bir tampon bölge kurma planlarının hala devrede olduğunu belirtiyor.

İsrail, Hamas’ın silah kaçakçılığını engellemek için Gazze’nin Mısır’la olan sınır hattının kontrolünü ele geçirmek istediğini daha önce duyurmuştu. İsrailli yetkililer müzakerelerde Mısır’a böyle bir operasyonu kabul etmesi için baskı yaparken Mısır, bölgedeki çatışmaların Filistinlileri Mısır topraklarına kaçmaya iteceğini ve bunun da Mısır hükümetinin kaçınmak istediği bir senaryo olduğunu söyleyerek direniyor.

Uluslararası Kriz Grubu’nda kıdemli İsrail analisti olan Mairav Zonszein, “Dünyanın buna nasıl seyirci kalacağını ve onların daha da aşağıya doğru ilerlemeye devam edeceğini görmek benim için zor, ama gidişat bu yönde” dedi.

Öte yandan İsrailli bakanın açıklamaları ABD; Gazze Şeridi’nde kalıcı bir barışın önünü açması umulan ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için İsrail’e baskı yaptığı sırada geldi.  İsrail, çatışmalara ilk aşamada altı haftalık bir ara verilmesini öngören teklifi gözden geçiriyor.

ABD, Mısır ve Katar’ın yanı sıra İsrail istihbarat şefi de anlaşmayı genel olarak kabul etti. Anlaşma şimdi Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki İsrail savaş kabinesinin kararını bekliyor. Basında yer alan haberlere göre Hamas da öneriyi değerlendiriyor. Ateşkes anlaşmasının İsrail, Refah’a yönelmeden kabul edilmesi, büyük bir insani krizin yaşanmasını en azından erteleyebilir.