İsrail ordusu Gazze’nin güneyine doğru ilerlemeye devam ederken, halka yüz binlerce Gazzelinin daha önce kuzeydeki hava saldırılarından korunmak için sığındığı Han Yunus kent merkezini terk etmelerini emrediyor. Birleşmiş Milletler yetkilileri, İsrail saldırısı ve tahliye emirlerinin 2,3 milyonluk nüfusun yüzde 85’ini güneye itmesi nedeniyle Refah’ın bunaldığı konusunda uyarıyor. Sınır kasabası Filistinlilerin kaçabilecekleri en uzak nokta, ancak Mısır sınırı kapalı ve gidecekleri başka bir yer yok.
Binlerce kişi halihazırda şehrin sokaklarında, kış havasına maruz kalarak ve yiyecek, su ya da hijyen olanaklarına neredeyse hiç erişemeden yaşıyor. Uluslararası yardım kuruluşları, altyapının yerinden edilmiş 1 milyona ulaşabilecek bir nüfusla başa çıkamayacağını söylüyor. Refah’ta sığınak olarak hizmet veren BM okullarının kapasitesi şimdiden birkaç kat aşılmış durumda.
Financial Times’ın haberine göre çok az yiyecek, temiz su ya da elektrik var. Aileler duman dolu koridorlarda karton ya da kesilen ağaçlardan elde edilen odunlarla yakılan ateşlerde yemek pişiriyor. Tek bir tuvaleti 700 kişi kullanıyor ve sıranın kendilerine gelmesi için saatlerce kuyrukta bekliyorlar. Bölgedeki ana BM yardım kuruluşu olan UNRWA’nın Gazze direktörü Thomas White sosyal medya hesanından “İnsanlar bir torba un almak için çaresiz… açlık ve hastalık herkesi sarmış durumda” diye yazdı.
FT’nin konuştuğu beş çocuk annesi Filistinli Om Ahmed Abdel ve ailesi Refah’a gelmeden önce, Gazze’nin güneyindeki en büyük şehir olan ve şu anda İsrail’in askeri saldırısının ana hedeflerinden biri olan Han Yunus’taki bir BM okulunda barınıyordu. İsrail güçleri 1 Aralık’ta bir hafta süren ateşkesin sona ermesinden bu yana şehre yönelik hava ve kara saldırılarını yoğunlaştırarak buraya sığınan insanların Refah’a doğru kaçmasına neden oldu.
Mülteci akını riski, İsrail’in Filistinlileri Sina yarımadasına sürme planına karşı olduğunu defalarca dile getiren Mısır’ı alarma geçirdi. Devlet Enformasyon Dairesi Başkanı Diaa Rashwan geçen hafta yaptığı açıklamada bunun “Mısır’ın aşılmasına izin vermeyeceği bir kırmızı çizgi” olduğunu söyledi.
Abdel insanların su ve yiyecek olmadan “çok kötü durumda” olduklarını söyledi: “Bütün çocuklar ve yaşlılar hasta. Hepsinde öksürük, cilt hastalıkları ve mide enfeksiyonları var. Kişisel hijyen imkânsız” dedi. Küçük bir ateşin üzerinde çay yapan büyükanne Hiba Yassin, küçük torununun öksürük sesinin “kalbime saplanan bir bıçak gibi” olduğunu söyledi. Çocukları için yiyecek ya da bez bulamamaktan yakınan kızı, “Taş devrine geri döndük” diye ekledi.
BM yardım şefi Martin Griffiths geçen hafta yaptığı açıklamada, savaşın yanı sıra hastalığın da Gazze’de “mahşerin iki atlısından” biri olduğunu söyledi. “Hastanelere herhangi bir tedarik sağlayamadığımız ve güvenli su arıtımı yapamadığımız için durum daha da kötüleşecek” diye ekledi.
Gazze sağlık yetkililerine göre 7 Ekim’den bu yana İsrail’in hava, kara ve deniz saldırılarında en az 17 bin Filistinli hayatını kaybetti.
Yedi çocuk babası Mohamed Abu Saada, Refah’taki BM okulunun içinde yer olmadığı için okulun dışına bir çadır kurmuş ve ailesinin yakındaki tuvaleti kullanabilmesi için de bu yeri seçmiş. BM okullarında yer bulamayan bazı insanlar yakındaki bir hastane inşaatında kamp kurdu. Yırtık pırtık bir şiltenin üzerinde otururken ağlayan Mohamed Doghmosh, ailesinin Refah’a taşınmasının savaşın başlamasından bu yana dördüncü taşınmaları olduğunu söyledi. “Günlerdir yemek yemiyoruz,” dedi: “Oğullarımdan üçü öldürüldü ve dördüncüsü kayıp. Aklımı kaybettim, artık dayanamıyorum.”
