İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, pazartesi günü Roma’da Afrikalı liderler zirvesini başlattı ve İtalya ile Afrika arasında yeni bir ilişki kurmaya yönelik bir kalkınma planının parçası olarak bir dizi pilot projenin ana hatlarını çizdi.
Mattei Planı olarak adlandırılan plan, adını 1950’lerde Kuzey Afrika ekonomilerinin büyümesini savunan İtalyan yönetici Enrico Matteo’dan alıyor. Meloni plan ile birlikte Akdeniz’deki göçü durdurmanın bir yolu olarak kıtadaki yatırımları teşvik etmeyi amaçlıyor.
Meloni, Afrika’nın Avrupa’ya önemli bir enerji ihracatçısı olmasını sağlayacağını söylediği bir dizi pilot projeyi anlattı. İtalyan lider, bu projelerin Avrupa’nın Rus enerjisine olan bağımlılığından kurtulmasına yardımcı olacağını da düşünüyor.
Meloni’den ‘eşitlerin işbirliği’ vurgusu
Meloni, zirvede yaptığı açılış konuşmasında, “Genç nesillere bugüne kadar reddedilen bir hakkı garanti altına almak için Afrika’nın enerjisini serbest bırakmak istiyoruz. Burada, Avrupa’da, göç etme hakkı hakkında çok konuşuyoruz, fakat göç etmeye zorlanmama hakkını garanti altına almaktan nadiren bahsediyoruz,” dedi.
Başbakan, devlet garantileri de dahil olmak üzere başlangıçta 5,5 milyar avro vaat ediyor. Meloni liderlere, “Bu, eşitlerin işbirliğidir,” derken Afrika’ya yönelik ‘hayırsever bir jest’ten de uzak durduklarını savundu.
“Bu, birkaç orta ve uzun vadeli önceliğe, eğitim ve öğretime, sağlık ve tarıma, su ve enerjiye odaklanan somut bir stratejik müdahale planıdır,” diyen Meloni, başlangıç noktası olarak Sahra altı ve Kuzey Afrika bölgelerine işaret etti.
Afrika temsilcileri şimdilik temkinli
Afrikalılar ise planı ilk etapta temkinli bir şekilde karşıladı. Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Moussa Faki Mahamat, İtalya’nın planını uygulamaya koymadan önce Afrika ülkelerine danışılmasını isteyeceğini söyledi.
Çad’ın eski başbakanı Mahamat, zirvede yaptığı konuşmada, “Sözlerden eylemlere geçmemiz gerekiyor. Asla tutulmayan sözlerle mutlu olamayız,” dedi.
Faki, “Afrika elini uzatmak istemiyor, biz dilenci değiliz. Afrika, yeni bir ortaklık modeli için bir paradigma değişikliğini savunmak, daha adil ve tutarlı bir dünyanın önünü açmak ve barışı engellerle değil dostlukla inşa etmek istiyor,” dedi.
Tunus, Senegal, Kenya, Kongo Cumhuriyeti ve Somali cumhurbaşkanları zirveye katılanlar arasındaydı. Toplamda, 45 Afrika devleti çeşitli düzeylerde temsil edildi.
Muhalefet, Meloni’nin planını ‘yeni sömürgeci’ ilan etti
Afrikalı liderlerin yanı sıra Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile Birleşmiş Milletler yetkilileri ve uluslararası kredi kuruluşlarından temsilciler zirve için Roma’ya gitti.
Meloni, bu ayın başlarında, G7 başkanlığının ana teması olacağını söyleyerek Afrika’nın kalkınmasına verdiği desteğin ana hatlarını ortaya sermişti.
Zirve devam ederken, İtalyan yeşiller ve muhalefet milletvekilleri, Mattei Planı’nı Afrika’nın doğal kaynaklarını yeniden sömürmeyi amaçlayan yeni sömürgeci bir ‘boş kutu’ olarak eleştirdi ve İtalya parlamentosunun alt meclisinde bir karşı konferans planladı.
