AB kaynaklarının yaptığı açıklamaya göre, Avrupa Birliği Dış Politika Şefi Josep Borrell, Ukrayna’ya askeri yardımın finansmanı için kullanılan fona 3,5 milyar avro eklenmesini önerdi.
Euractiv’in aktardığına göre isimlerinin açıklanmaması kaydıyla konuşan kaynaklar, Borrell’in AB hükümetlerinden Ukrayna’ya halihazırda yaklaşık 4,6 milyar avro askeri yardım tahsis etmiş olan Avrupa Barış Fonunun (EPF) mali tavanını yükseltmelerini istediğini söyledi.
Borrell’in önerisi için AB’nin ulusal hükümetlerinin onayı gerekiyor. Hükümetler geçtiğimiz Aralık ayında ‘ihtiyaç halinde’ böyle bir artışın olabileceği konusunda mutabık kalmışlardı.
2021’de kurulan fon, AB’nin gelişmekte olan ülkelerin askeri teçhizat satın almasına yardımcı olması için tasarlanmıştı. Fakat AB, Rusya-Ukrayna savaşının başlamasının ardından bu fonu Ukrayna’ya silah sağlamak için de kullanmaya karar verdi.
Fon, askeri operasyonları finanse etmesine izin verilmeyen AB bütçesinden ayrı.
Savaş, EPF’nin planlanandan çok daha hızlı bir şekilde kaynak tüketmesi anlamına geldi. Fon başlangıçta 5 milyar avroluk bir bütçeye sahipti ve bu bütçenin 2027 yılına kadar yetmesi öngörülüyordu. Bu tavan geçtiğimiz Aralık ayında 2 milyar avro artırılmıştı.
Fon, Ukrayna’ya silah ve mühimmat tedarik eden AB ülkelerinin maliyetin bir kısmını geri talep etmelerine olanak tanıyor. AB ülkeleri fona ekonomilerinin büyüklüğüne göre katkıda bulunuyor.
Üst düzey bir AB yetkilisi, Borrell’in fondaki para miktarının azalması ve AB’nin dış politika biriminin EPF’nin Ukrayna’nın yanı sıra diğer ülkelere yönelik askeri yardımı finanse etmek için yeterli nakde sahip olduğundan emin olmak istemesi nedeniyle destek istemeye karar verdiğini söyledi.
Yetkili, “Takviye yapmak zorundayız. Avrupa Barış Fonunun özü … evrensel bir karaktere sahip. Ukrayna için tasarlanmadı. Avrupa Birliği’nin başa çıkabileceği herhangi bir çatışma için tasarlandı,” dedi.
Öte yandan Borrell’in teklifinin önünde engeller bulunuyor. Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Kiev’in Macar bankası OTP’yi savaş sponsorları listesinden çıkarmaması halinde, AB’nin Ukrayna’ya yönelik EPF kapsamındaki bir sonraki destek dilimini ve Rusya’ya yönelik herhangi bir yeni yaptırım paketini bloke edeceğini söyledi.
Szijjarto, “OTP kara listede kaldığı sürece buna yeşil ışık yakamayız. Aynı şey yaptırımlar için de geçerli,” dedi.
Macaristan bu hafta AB tarafından Ukrayna’ya askeri yardım için 500 milyon avro daha tahsis edilmesi önerisini bloke etmişti. Macaristan bu hamleyi gerekçelendirirken Balkanlar ve Kuzey Afrika gibi diğer bölgelerin de fondan para alacağına dair garanti talep etti.
Brüksel’deki AB diplomatları ise, kapalı kapılar ardında Macaristan’ın blokajının ana nedeninin Ukrayna’nın OTP bankasını kara listeye alması olduğunu açıkça belirttiğini söyledi.
AB yetkilileri, Kiev’in bankanın tamamını mı yoksa sadece Rusya şubesini mi kara listeye aldığını tespit etmeye çalışmak da dahil olmak üzere sorunu çözmek için çalıştıklarını söylediler.
