Üç gün sürecek resmi temaslar kapsamında Riyad’a giden Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Yamame Sarayı’nda, Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından resmi törenle karşılandı. Xi’nin arabasına kraliyet sarayına gidene kadar, Arap atlarına binen ve Çin ve Suudi Arabistam bayrakları taşıyan Kraliyet Muhafızları eşlik etti.
Xi, resmi törenin ardından Kral Selman bin Abdülaziz’le bir araya geldi ve iki ülke arasında “kapsamlı stratejik ortaklık anlaşması” imzalandı. Toplantıda, Suudi Arabistan ile Çin arasındaki “tarihi dostluk ilişkileri” ve iki ülkenin ortak çıkarları doğrultusunda ilişkileri ilerletme yollarının ele alındığı ifade edildi.
Çin Devlet Başkanı Xi, üç günlük Suudi Arabistan ziyaretinde, Suudi Arabistanlı yetkililerle görüşmelerinin yanı sıra Çin-Arap Ülkeleri Zirvesi ve Çin-Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Zirvesi’ne katılacak.
30 milyar dolarlık 34 anlaşma
Suudi Arabistan resmi ajansı SPA’nın haberine göre, Suudi Arabistan-Çin zirvesinde 29 milyar dolarlık 34 anlaşma imzalandı. SPA, anlaşmaların Yatırım Bakanı Halid bin Abdulaziz el-Falih ve sektörlerle ilgili devlet kurumlarının temsilcilerinin katıldığı bir toplantıda imzalandığını duyurdu.
İki taraf arasındaki anlaşmaların, yeşil enerji, yeşil hidrojen, fotovoltaik güneş enerjisi, bilgi teknolojisi, bulut hizmetleri, ulaşım, lojistik, medikal endüstriler, konut ve inşaat fabrikaları gibi çeşitli sektörleri kapsadığı ifade edildi.
Bu anlaşmalardan birinin de Çinli teknoloji devi Huawei ile yüksek teknoloji kompleksleri inşa etme üzerine olduğu kaydedildi. ABD, Huawei konusunda Avrupa’ya olduğu gibi Körfez’e de baskı yapıyordu. Ancak ABD’nin itirazlarına rağmen Huawei, Körfez’de 5G ağlarının kurulmasında yer alıyor.
İmza töreninde konuşan Yatırım Bakanı Falih, söz konusu anlaşmaların, Suudi Arabistan’ın Çin’le ilişkilerini ekonomi ve yatırım dahil tüm alanlarda geliştirme yönündeki isteğini yansıttığını ifade etti.
Çin Devlet Başkanı’nın ziyaretinin, iki ülke liderlerinin ekonomi ve yatırım dahil olmak üzere her alanda iki ülke arasındaki ilişkiler ile ortaklığı geliştirme ve güçlendirme konusundaki kararlılığını yansıttığını belirten Falih, ziyaretin ekonomik ve ticari ilişkiler ile yatırımların hızını artırmaya katkıda bulunacağını söyledi.
İki ülke arasındaki köklü ilişkilerin, liderlerin karşılıklı ziyaretlerinin ardından son yıllarda kapsamlı bir gelişme gösterdiğini aktaran Falih, ülkesinin, 2030 vizyonu kapsamında yenilebilir enerji, endüstri, iletişim, bilgi teknolojisi, biyoteknoloji, turizm ve inşaat gibi çeşitli alanlarda benzeri görülmemiş yatırım fırsatları sunduğunu kaydetti.
‘Yeni dönem’
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping de, Suudi Arabistan merkezli Er-Riyad gazetesinde yayımlanan makalesinde Çin ile Körfez ülkeleri arasındaki ilişkileri değerlendirdi.
Arap dünyası ile ilişkilerde “yeni bir dönem” açma niyetinde olduklarını belirten Xi, özellikle son 10 yılda ilişkilerini geliştirdiklerine dikkat çekerek 12 Arap ülkesiyle “kapsamlı stratejik ortaklık” kurduklarını vurguladı.
Xi, Çin’in tarihi İpek Yolu’nda ticareti ve ekonomik ilişkileri yeniden canlandırmayı amaçlayan Kuşak ve Yol Projesi kapsamında 20 Arap ülkesiyle işbirliği anlaşması imzalandığı bilgisini verdi.
Çin’in Körfez İşbirliği Konseyi üyesi ülkelerle ilişkilerini “sağlıklı ve istikrarlı şekilde geliştirdiğinin” altını çizen Xi, “Çin, KİK’in en büyük ticaret ortağı ve petrokimya ürünlerinin en büyük ithalatçısı olmaya devam ediyor” ifadelerini kullandı.
Çin Devlet Başkanı, Körfez bölgesiyle “enerjide yeni ve artan işbirliği modeli” için çalışacaklarını ve Körfez ülkelerinin çeşitli alanlarda kalkınmasına destek vereceklerini açıkladı.
Çin Devlet Başkanı Xi, 2016’da Riyad’ı ziyaret etmiş, 2019’da da Veliaht Prens Muhammed Bin Selman ile Pekin’de görüşmüştü.
Washington gergin…
Suudi Arabistan ile ilişkileri gergin olan Washington’ın, Xi’nin ziyareti karşısında endişeli bekleyişi sürüyor.
Beyaz Saray çarşamba günü yaptığı açıklamada, Çin’in ziyaretini “dünya çapında nüfuzunu kullanma girişimi” olarak tanımlayarak, bunun uluslararası düzene “elverişli olmadığı” uyarısında bulundu.
ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, Ortadoğu’nun Çin’in “kesinlikle etki düzeyini derinleştirmek istediği bölgelerden biri” olduğunu savundu.
“Başkan Xi’nin ortalıkta dolaşması kesinlikle sürpriz değil” ifadelerini kullanan Kirby, ABD’nin bölgede kendi ortaklıklarına odaklandığını ve Ortadoğu politikasının değişmediğini söyledi.
