Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Donald Trump’ın danışmanlarının kendisine, Trump’ın 20 Ocak’ta göreve başlamadan önce Gazze’de esir takası anlaşmasına varılmasını istediğini söylediğini açıkladı.
Al Sani bu açıklamayı İngiliz Sky News kanalına verdiği röportajda, Trump’ın pazartesi günü yaptığı kendisi göreve başlayana kadar rehinelerin iade edilmemesi halinde “kıyametin kopacağı” yönündeki uyarısı sorulduğunda yaptı. Katar Başbakanı, “Bu açıklama umarız işe yarar ve her iki tarafa da iletilir” dedi. Katar Başbakanı, “Trump’ın ekibinden bunu duyduk… bunun (rehine anlaşmasının) hemen şimdi hatta bugün çözülmesini istediklerini belirttiler” diye ekledi.
Al Sani “Başkan göreve başlamadan önce durumu aşmayı umuyoruz çünkü Gazze’deki durumu istikrara kavuşturma ve bölgesel güvenliği yeniden tesis etme gibi önceliklerimiz var” diye ekledi.
Bununla birlikte, Katar Dışişleri Bakanlığı dün, geçen ay Doha’nın arabuluculuk çabalarını geçici olarak durdurduğunu ve bu duraklamanın hâlâ devam ettiğini açıkladı. Bu açıklama, ABD Başkanı Joe Biden’ın geçen hafta Katar, Mısır ve Türkiye’nin yeni bir rehine anlaşması için girişimde bulunacağını söylediği açıklamalarla çelişiyor gibi görünüyor.
Geçen hafta, Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham de Axios’a yaptığı açıklamada, Trump’ın Beyaz Saray’a dönmeden önce bir rehine anlaşmasının güvence altına alınmasını istediğini söylemişti.
The Times of Israel ise Ekim ayında, Trump’ın bu mesajı yaz aylarında Mar-a-Lago’da Netanyahu ile yaptığı görüşmede bizzat ilettiğini yazmıştı.
Al Sani, röportajda Hamas’ın, Katar’ın başkenti Doha’da bir ofisinin bulunmasıyla ilgili eleştirilere de yanıt verdi, “Hamas’ın Doha’daki varlığı tamamen şeffaf ve koordinelidir. İsrail ile ABD’nin müzakere platformu olarak kullanma isteğiyle ortaya çıkmıştır” diye konuştu.
Bu ofisin birçok ateşkese imza attığını, birçok olayda tansiyonu yükselmeden düşürdüğünü kaydeden Al Sani, Gazze’ye verilen tüm desteğin ABD, İsrail ve Birleşmiş Milletler koordinesiyle verildiğinin altını çizdi.
Al Sani, Katar’ın bu rolünün bölge için gerekli olduğunu belirterek, “Tüm dünyanın, 109 esirin ailelerine askeri güçle değil, bu ofis sayesinde, müzakereler sayesinde döneceğini anlamasını umuyorum” değerlendirmesinde bulundu.
İsrailli bakanlar: Ateşkes şansı yüksek
Öte yandan İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz da dün yaptığı bir açıklamada, “Bu sefer Hamas ile gerçekten bir esir takası yapma şansımız var” dedi. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar da benzer şekilde esir takası ve ateşkes anlaşması için yürütüldüğü belirtilen görüşmelere ilişkin “Şu anda daha fazla ayrıntı veremesem de bir esir takası anlaşmasına doğru ilerlendiğine dair işaretler var” açıklamasında bulundu.
Mısır Dışişleri Bakanı Abdulati de bu hafta başında Hamas ve Fetih heyetlerinin Gazze’deki esirlerin serbest bırakılması, ateşkes sağlanması ve ateşkes sonrası için istişarelerde bulunduklarını kaydetmişti.
İsrail’den bir heyetinin gelecek hafta Kahire’ye giderek Mısır’ın Hamas ile esir takası anlaşmasına ilişkin yeni teklifini görüşeceği iddia edildi.
İsrail’in Kanal 12 televizyonunun haberinde, İsrail heyetinin, Mısır’ın ilk olarak 45 ile 60 gün arası geçici bir ateşkes öngören esir takasına ilişkin teklifini ele almak üzere gelecek haftanın başında Kahire’ye gideceği kaydedildi.
Teklifin ilk aşamasının esirlerin ve Filistinli tutukluların kademeli olarak serbest bırakılmasını içerdiği belirtilen haberde, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah Sınır Kapısı’nın açılması ve buranın Filistin Yönetimi tarafından yönetilmesinin de öngörüldüğü aktarıldı.
Haberde, teklifin ilk aşamasında Gazze’ye büyük bir insani yardım akışının gerçekleştirilmesinin planlandığı ancak “ilk aşamanın tamamlanması konusunda İsrail ile Hamas arasındaki açığın nasıl kapatılacağının belirsiz olduğu” vurgulandı.
Ateşkes teklifinin sonraki aşamalarının neleri içereceğine ilişkin ise detay verilmedi.
Gazze’de 101 İsrailli esir olduğu belirtiliyor. Esir yakınları Netanyahu yönetiminin İsrail ile Hamas arasında esir takasına varılması için yeteri kadar çaba göstermediğini savunuyor.
